Szczepienia są najskuteczniejszą strategią zapobiegania grypie, a także zmniejszają ryzyko wystąpienia ciężkich powikłań pogrypowych. Przeczytaj, jakie szczepionki są dostępne, kto może kupić szczepionkę ze zniżką, a kto zaszczepi się za darmo?
Spis treści
Jakie rodzaje szczepionek przeciw grypie dostępne są w aptekach?
Co zawiera szczepionka na grypę?
Jaki jest skład szczepionek na sezon 2023/2024?
Kiedy należy zaszczepić się na grypę?
Jakie szczepionki przeciw grypie dostępne są w sezonie 2023/2024?
Kto może zaszczepić się za darmo na grypę?
Kto może kupić szczepionkę przeciw grypie ze zniżką?
Czy szczepionka na grypę jest skuteczna i jak długo utrzymuje się odporność?
Jakie są przeciwwskazania do przyjęcia szczepionki na grypę?
Jakie są najczęstsze działania niepożądane szczepionki przeciw grypie?
Jak przewozić i przechowywać szczepionkę na grypę?
Jakie rodzaje szczepionek przeciw grypie dostępne są w aptekach?
W Polsce dostępne są inaktywowane (zawierające zabitego wirusa) szczepionki przeciw grypie. Produkty te mają postać iniekcji domięśniowej i mogą być podawane osobom dorosłym i dzieciom powyżej 6. miesiąca życia.
W sezonach grypowych 2019/2020 do 2023/2024 kupić można było również szczepionkę zawierającą atenuowane (sztucznie otrzymywane) żywe wirusy. Preparat dostępny był w postaci zawiesiny do nosa i przeznaczony dla dzieci i młodzieży między 24. miesiącem, a 18. rokiem życia (Fluenz Tetra).
Co zawiera szczepionka na grypę?
Wszystkie dostępne w Polsce szczepionki przeciw grypie produkowane są z wykorzystaniem wirusów grypy namnażanych na zarodkach jaj kurzych.
Szczepionki na grypę w postaci zastrzyku mogą zawierać rozszczepione wiriony wirusa grypy (typu „split”), np. Vaxigrip Tetra i Efluelda Tetra lub jedynie powierzchniowe białka wirusa grypy hemaglutyninę i neuraminidazę (szczepionki podjednostkowe, typu „subunit”), np. Influvac Tetra.
Szczepionka donosowa zawiera żywe wirusy. Ponieważ po jej zastosowaniu istnieje ryzyko przekazania wirusa osobom o obniżonej odporności, zaleca się unikania kontaktu z takimi pacjentami na 1-2 tygodnie po szczepieniu.
Skład pod względem typów/podtypów wirusa wszystkich dostępnych szczepionek (zarówno iniekcji, jak i zawiesiny do nosa) jest w danym sezonie taki sam, niezależnie od producenta. W sezonie 2024/25, tak jak i w ubiegłym szczepionki zawierają antygeny 4 szczepów wirusa grypy (tzw. szczepionki czterowalentne). Skład ich jest zgodny z zaleceniami WHO na aktualny sezon grypowy.
Jaki jest skład szczepionek na sezon 2024/2025?
A/Victoria/4897/2022 (H1N1)pdm09;
A/Thailand/8/2022 (H3N2);
B/Austria/1359417/2021 (linia B/Victoria);
B/Phuket/3073/2013 (linia B/Yamagata)
Kiedy należy zaszczepić się na grypę?
Optymalny czas na szczepienie przeciw grypie powinien wyprzedzać szczyt zachorowań, dotyczy to szczególnie osób z grup podwyższonego ryzyka zachorowania na grypę. Ponieważ szczyt zachorowań na grypę w Polsce przypada na koniec grudnia - początek kwietnia, warto zaszczepić się od razu, gdy pojawi się aktualna na dany rok szczepionka - czyli w okresie wrzesień - grudzień.
Eksperci podkreślają, że szczepienia przeciw grypie można realizować w czasie trwania całego sezonu grypowego (Szczepienia na grypę - dla kogo są przeznaczone?).
Obejrzyj film!
Jakie szczepionki przeciw grypie dostępne są w sezonie 2024/2025?
Szczepionki w postaci iniekcji domięśniowej (zastrzyku) dla dorosłych i dzieci:
oraz tylko dla seniorów od 60. roku życia szczepionka wysokodawkowa:
Kto może zaszczepić się za darmo na grypę?
Darmowa szczepionka Influvac Tetra lub Vaxigrip Tetra przysługuje dzieciom od 6. miesiąca do 18 roku życia, seniorom w ramach programu Leki 65+ oraz kobietom w ciąży w ramach Ciążą+.
Dla seniorów 65. plus bezpłatna ma być również nowa, czterokrotnie silniejsza szczepionka przeciw grypie – Efluelda Tetra. Najprawdopodobniej znajdzie się ona na październikowej liście refundacyjnej.
Kto może kupić szczepionkę przeciw grypie ze zniżką?
Szczepionka jest refundowana dla wszystkich dorosłych do 65. roku życia, a nie jak dotychczas, tylko tych dotkniętych wysokim ryzykiem powikłań pogrypowych. Cena refundowanej szczepionki to ok. 26 zł (w zależności od preparatu).
Czy szczepionka na grypę jest skuteczna i jak długo utrzymuje się odporność?
Ponieważ na skuteczność szczepionki przeciw grypie ma wpływ wiele zmiennych, jak choćby wiek pacjenta, stan jego zdrowia czy dopasowanie szczepów wirusa grypy wchodzących w skład szczepionki w danym sezonie grypowym do szczepów krążących rzeczywiście w populacji i wywołujących zachorowania, szacuje się, iż wynosi ona od 40-70%.
Wprowadzenie czterokrotnie silniejszej szczepionki dla seniorów ma poprawić jej skuteczność, zmniejszyć liczbę zachorowań i zminimalizować ryzyko powikłań.
Czas potrzebny na wykształcenie odporności po szczepieniu to ok. 2-3 tygodnie. Odporność utrzymuje się od 6-12 miesięcy.
Jakie są przeciwwskazania do przyjęcia szczepionki na grypę?
ciężka reakcja alergiczna na białko jaja kurzego lub inne składniki szczepionki,
ostra infekcja przebiegająca z gorączką,
z uwagi na brak odpowiednich badań, szczepionka donosowa nie jest polecana do stosowania u kobiet w ciąży,
w przypadku szczepionki donosowej, nie poleca się stosowania jej osobom z ciężkimi zaburzeniami odporności (np. z objawowym zakażeniem HIV, białaczką) oraz przyjmującym salicylany (np. Aspirin).
Jakie są najczęstsze działania niepożądane szczepionki przeciw grypie?
Ponieważ szczepionki inaktywowane (dostępne w postaci zastrzyków) zawierają zabite fragmenty wirusa, patogen nie może się sam namnażać i nie jest w stanie wywołać grypy. Po podaniu szczepionki najczęściej pojawiają się krótkotrwałe (2-3 dniowe) skutki uboczne, jak ból, zaczerwienienie lub obrzęk w miejscu podania, ból głowy, gorączka czy złe samopoczucie.
Inna sytuacja dotyczy natomiast szczepionki żywej (zawiesina do nosa). Tutaj istnieje ryzyko przenoszenia wirusa na inne osoby, zwłaszcza na pacjentów z obniżoną odpornością. Dlatego osobom zaszczepionym zaleca się ograniczenie kontaktów z takimi pacjentami przez okres 1-2 tygodni po szczepieniu. Najczęściej występujące działania niepożądane szczepionki donosowej to, m.in. katar, ból głowy, złe samopoczucie, wysypka czy zmniejszone łaknienie.
Jak przewozić i przechowywać szczepionkę na grypę?
Szczepionki przeciw grypie wymagają przechowywania w temperaturze 2°C-8°C, w oryginalnym opakowaniu.
Produkt powinien być transportowany w specjalnych warunkach. Jeżeli czas transportu jest krótki, wystarczy zastosować torbę termoizolacyjną. W przypadku dłuższych podróży zalecane są lodówki turystyczne, które dłużej zachowują niską temperaturę (Jak przechowywać leki?).
W przypadku szczepionki donosowej również wymagane jest przechowywanie w lodówce. Przed użyciem szczepionkę tą można jednokrotnie wyjąć z lodówki i pozostawić poza lodówką przez okres do 12 godzin w temperaturze nieprzekraczającej 25°C.
2024-08-12
redaktor: Angelika Talar-Śpionek, mgr farm.
ostatnia zmiana: 12.08.2024 16:28:20
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.