Bóle brzucha, biegunka i problemy jelitowe to typowe objawy choroby Leśniowskiego-Crohna. Schorzenia nie da się do końca wyleczyć, ale stosując odpowiednie leki i dietę, można znacząco poprawić komfort życia chorego. Przedstawiamy wskazówki, jak to zrobić.
Obejrzyj film!
Spis treści
Czym jest choroba Leśniowskiego-Crohna?
Czym spowodowana jest choroba Crohna?
Jakie są objawy choroby Crohna?
Jakie są metody leczenia choroby Leśniowskiego-Crohna?
Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna
Czym jest choroba Leśniowskiego-Crohna?
To przewlekły stan zapalny jelit, który może obejmować praktycznie cały przewód pokarmowy człowieka. W przebiegu choroby pojawiają się odcinkowe zmiany na powierzchni błony śluzowej jelita cienkiego lub w górnym odcinku jelita grubego, które mogą zostać wykryte jedynie po przeprowadzeniu szczegółowych badań. W ok. 30% przypadków stan zapalny występuje jedynie w jelicie cienkim, natomiast u ok. 20% pacjentów choroba atakuje wyłącznie jelito grube. Zmiany chorobowe mogą być wykrywane również w całym przewodzie pokarmowym.
Czym spowodowana jest choroba Crohna?
Przyczyna pojawienia się choroby nie jest jednoznacznie określona. Przypuszcza się jednak, że choroba Crohna może być spowodowana nieprawidłowym rozwojem mikroflory jelitowej lub błędną odpowiedzią układu odpornościowego. Duże znaczenie mają również predyspozycje genetyczne.
Jakie są objawy choroby Crohna?
Pacjenci, u których w wyniku badań wykrywana jest choroba Crohna, najczęściej skarżą się na bóle brzucha pojawiające się w nocy i nasilające się po jedzeniu i wypróżnieniu. Czasem występuje u nich również specyficzne kłucie, przypominające zapalenie wyrostka robaczkowego. U osób dorosłych może pojawić się gorączka i biegunka. Często zauważają oni także nagłą utratę masy ciała. U dzieci natomiast obserwuje się zaburzony wzrost.
Objawem, który najbardziej (i słusznie) niepokoi pacjentów jest krwawienie z odbytu. Jeśli występują u Ciebie niepokojące objawy - udaj się do lekarza rodzinnego.
Jak wykryć chorobę Crohna?
Zaniepokojeni pacjenci z reguły kierowani są bezpośrednio przez internistę lub gastrologa na badanie kolonoskopowe, które umożliwia obejrzenie całej powierzchni jelita za pomocą specjalnej kamery - endoskopu. Obecnie badanie to w większości przypadków przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym, co powoduje, że jest całkowicie bezbolesne. Zalecane może być także badanie rentgenowskie, które pozwala wychwycić zmiany w jelitach, zauważalne po podaniu pacjentowi dojelitowo płynu z kontrastem.
Dodatkowo, każdy pacjent, u którego lekarz podejrzewa chorobę Crohna lub inne schorzenie jelit, powinien zostać skierowany na dokładne badania krwi, wykrywające m.in. stężenie przeciwciał ANCA i ASCA, a także zawartość odczynu Biernackiego (OB) i białka C-reaktywnego (CRP), których podwyższony poziom we krwi może sugerować stan zapalny przewodu pokarmowego.
W aptekach dostępne są testy do wykrywania kalprotektyny w kale, której podwyższony poziom wskazuje na stan zapalny jelit, np. CALPROTECTIN'ALERT test do wykrywania kalprotektyny w kale. Pozwalają one rozpoznać choroby zapalne jelit (np. nieswoiste choroby zapalne jelit (IBD), chorobę Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, nowotwory jelita grubego) i odróżnić je od zespołu jelita drażliwego (IBS).
Jakie są metody leczenia choroby Leśniowskiego-Crohna?
Niestety, mimo wielu rodzajów terapii wspomagających, choroba Leśniowskiego-Crohna nie może zostać całkowicie wyleczona. Jak dotąd nie został wynaleziony specyfik, który mógłby przynieść pacjentom trwałą ulgę na resztę życia. Objawy pojawiają się falowo, w związku z czym celem leczenia jest maksymalne przedłużenie okresów lepszego samopoczucia i zminimalizowanie stanu zapalnego i bólu. Stosowane obecnie leki powodują, że jest to możliwe, a pacjenci mogą całkiem normalnie funkcjonować - pod warunkiem, że choroba zostanie prawidłowo wykryta, a chory zmieni swój styl życia i będzie regularnie przyjmował przepisane przez lekarza preparaty, stale obserwując swój organizm.
Leki na chorobę Crohna
Antybiotyki to grupa leków pierwszego wyboru. Preparaty takie jak np. Metronidazol Polpharma, Cipronex, Ciprinol czy Cipropol, przyjmowane w chorobie Crohna zmniejszają ryzyko zakażeń jelit szkodliwymi bakteriami. Zakażenie może wystąpić zarówno jako jeden z symptomów choroby, ale także jako jej powikłanie (chorobowe zmiany w błonie śluzowej jelit sprzyjają osiedlaniu się niechcianych pasożytów).
Kortykosteroidy działają przeciwzapalnie poprzez osłabienie reakcji obronnej organizmu. Nie powinny być jednak przyjmowane przez dłuższy czas - mogą wówczas działać szkodliwie na zdrowie pacjentów. Są to więc preparaty, których stosowanie przynosi najlepsze efekty, gdy u pacjenta pojawiają się nasilone objawy choroby. Do stosowanych preparatów z tej grupy należą np. Encorton, Prednizolon, Entocort, Hydrocortisonum Jelfa.
Salicylany/Sulfonamidy, m.in. Sulfasalazin En Krka, Pentasa, Asamax 500, również zmniejszają stan zapalny panujący w jelitach, działając bezpośrednio na błonę śluzową.
Leki biologiczne stosowane są u pacjentów, u których przyjmowanie standardowych leków nie przynosi zadowalających efektów. Są to substancje pochodzenia naturalnego, np. przeciwciała, receptory, inhibitory lub fragmenty kwasów nukleinowych, które obniżają stężenie czynników prozapalnych w organizmie. Do stosowanych leków z tej grupy należą m.in. Remicade i Inflectra.
Leczenie chirurgiczne choroby Crohna
Zdarza się, że u pacjentów z zaawansowaną chorobą Crohna może dojść do ograniczenia funkcjonowania jelit poprzez wytworzone w błonie śluzowej zmiany, a także do wytworzenia wrzodów czy przetok. W takiej sytuacji konieczna może się okazać operacja chirurgiczna. Taki zabieg jest zalecany również wtedy, gdy u pacjenta nie następuje poprawa po zastosowaniu wszystkich innych metod leczenia.
Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna
Osoby cierpiące na chorobę Crohna muszą pamiętać, by posiłki były regularne i w miarę możliwości urozmaicone. To ważne, żeby unikać produktów, po których pojawiają się bóle brzucha czy inne typowe objawy. Dodatkowo, należy postawić na lekkostrawne potrawy. Jedzenie powinno być wysokokaloryczne i zawierać jak najwięcej składników odżywczych i witamin, które mogą zostać utracone podczas biegunek.
Warto zwrócić szczególną uwagę na dostarczanie do organizmu odpowiedniej ilości żelaza (np. Ascofer, Szelazo+SR), witaminy B12 (np. Molekin B12, Witamina B12 Forte), kwasu foliowego (np. Folik), a także cynku (np. Chela-Cynk) i wapnia (np. Calperos 1000). Wiadomo również, że wzbogacenie diety w kwasy omega-3 (tłuste ryby, suplementy diety, np. Omega-3), a także probiotyki (np. Dicoflor, Sanprobi IBS, Multilac) przynoszą zadowalające efekty i minimalizują takie objawy, jak bóle brzucha po posiłku czy zaburzenia wypróżnienia.
Bardzo istotne jest, żeby chorując na chorobę Leśniowskiego-Crohna skonsultować się z dietetykiem, który pomoże stworzyć najbardziej optymalny jadłospis. Ważne jest również, by nie zapominać o aktywności fizycznej, która działa pozytywnie na nasz organizm i niezależnie od choroby pomaga utrzymać dobry nastrój.
Więcej szczegółów na ten temat znajdziesz również w artykule 3 kroki do zdrowych jelit, a jeśli interesują Cię inne choroby jelit - zajrzyj do wpisu Zespół jelita drażliwego - z pamiętnika pacjentki.
W razie jakichkolwiek wątpliwości, zawsze możesz zadać pytanie farmaceutom GdziePoLek.
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 18.05.2023 11:48:43
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.