Medyczna marihuana

Spis treści

Jakie leki z marihuaną medyczną dostępne są w aptece?

Kto może stosować marihuanę do celów leczniczych?

Kto może wypisać receptę na marihuanę medyczną? 

Które konopie są legalne w Polsce?

Jak wykryć obecność marihuany w organizmie?

Jakie leki z marihuaną medyczną dostępne są w aptece?

Doustny spray lub płyn do picia z kannabinoidami

W aptece na receptę kupić można lek w postaci doustnego sprayu z kannabinoidami THC i CBD pozyskiwanymi z liści i kwiatów Cannabis sativa L. (Sativex). Lek wskazany jest w łagodzeniu objawów spastyczności o przebiegu umiarkowanym do ciężkiego u dorosłych pacjentów ze stwardnieniem rozsianym, u których inne metody leczenia nie są skuteczne.

Lek podawany jest na śluzówkę jamy ustnej, dawkowanie powinno być dobrane indywidualnie. Ponieważ preparat zawiera dużą dawkę kannabinoidów może powodować działania niepożądane, m.in. zawroty głowy, senność, dlatego w trakcie terapii należy powstrzymać się od prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. 

Dostępny jest również płyn doustny. Wskazany do stosowania w leczeniu napadów padaczkowych związanych z zespołem Lennoxa-Gastauta (LGS) lub z zespołem Dravet (DS) jako lek wspomagający w skojarzeniu z klobazamem u pacjentów w wieku 2 lat lub starszych.

Susz marihuany medycznej

Konopie medyczne to wysuszone kwiaty żeńskie danej odmiany konopi siewnej, uprawianej w wyspecjalizowanych laboratoriach, w ściśle kontrolowanych warunkach i według określonych standardów tak, aby skład chemiczny rośliny się nie zmieniał (uprawa indoor). Susz zawiera nawet 500 związków czynnych, są to, m.in. kannabinoidy, terpeny, flawonoidy, alkaloidy.

Produkt dostępny jest w postaci surowca farmaceutycznego przeznaczonego do receptury aptecznej. Ponieważ nadal jednak nie ma jasnych regulacji pozwalających na przetwarzanie suszu w aptekach, w praktyce susz wydawany jest pacjentowi w oryginalnym opakowaniu producenta lub jeśli lekarz zapisze mniejszą ilość niż w opakowaniu fabrycznym - odważany i pakowany do mniejszego pojemniczka. 

Obecnie w aptekach dostępne są różnego typu susze marihuany medycznej, z różną proporcją kannabinoidów THC i CBD. Susz z przewagą THC (np. Cannabis Flos THC 22% CBD 1%, Cannabis Sativa L., Red No 2) ma działanie psychoaktywne i znalazł zastosowanie, m.in. w leczeniu pacjentów onkologicznych, cierpiących na stwardnienie rozsiane czy fibromialgię. Surowiec zawierający równoważne stężenia THC i CBD (Cannabis Flos THC 8% CBD 8%, Cannabis Flos THC 8% CBD 7%) może być stosowany, np. w leczeniu bólu różnego pochodzenia - w migrenie, endometriozie, chorobach nowotowrowych, Parkinsonie.

Susz marihuany medycznej nie jest przeznaczony do palenia, gdyż podgrzanie go do wysokiej temperatury (ok. 600°C) powoduje rozkład cennych związków odpowiadających za jego działanie. W związku z powyższym rekomendowaną drogą podania suszu jest waporyzacja. Pacjent chcący rozpocząć terapię musi więc zaopatrzyć się w specjalne urządzenie - waporyzator. W dużym skrócie sprzęt ten służy do podgrzania surowca do ok. 220°C - 230°C, następnie pacjent wdycha opary uwolnionych związków bioaktywnych przez specjalny ustnik lub napełnia balon waporyzacyjny, którego zawartość może zużyć w ciągu 4 godzin od napełnienia. 

Waporyzator do suszu konopi Mighty Medic

Volcano Medic waporyzator do suszu konopi

Ekstrakt z marihuany medycznej 

Ekstrakt może być wykonywany w warunkach aptecznych z suszu marihuany medycznej (ze względu na trudności technologiczne i wysokie koszty na ten moment niewiele aptek w Polsce świadczy tego typu usługę) lub mieć postać fabrycznie wytworzonego, gotowego surowca (np. Cannabis extractum normatum THC 10% CBD<1% Vetos Farma).

Ekstrakt może stanowić samodzielny preparat lub być składnikiem np. czopków, maści czy kapsułek. W przypadku ekstraktów z wysokim THC można rozcieńczać je np. olejem rzepakowym. 

Może stanowić alternatywę dla suszu, który do podania wymaga waporyzatora. Ekstrakt sprawdzi się np. w podróży. Ten sposób podania może być bardziej przystępny także dla osób starszych czy leżących. 

Kto może stosować marihuanę do celów leczniczych?

W przypadku leków takich jak Sativex to producent ściśle określa wskazania do stosowania leku. Czasami jednak lekarz opierając się na własnym doświadczeniu decyduje o zastosowaniu leku, tzw. off-label, czyli poza wskazaniami zawartymi w ulotce. W kontekście użycia Sativexu jest to, np. uśmierzanie bólu u pacjentów onkologicznych. 

Odmienna sytuacja dotyczy suszu marihuany medycznej zarejestrowanej w Polsce nie jako lek (produkt przebadany klinicznie, opatrzony ulotką, z konkretnymi wskazaniami do stosowania), a jako surowiec do receptury (półprodukt do przygotowania leku w aptece, nie posiada wskazań, nie był badany pod względem skuteczności, musi spełniać wymogi zawarte w Farmakopei Polskiej - kodeks apteczny wydawany przez URPL). Ponieważ jest to część rośliny, która zawiera szereg różnych związków, nie ma ścisłych wskazań do stosowania, a działanie w dużej mierze zależy od stosunku kannabinoidów THC/CBD. 

Susz z wysoką zawartością THC może być stosowany, m.in. w przypadku leczenia:

• bólu neuropatycznego,

• nudności i wymiotów towarzyszących chemioterapii, 

• spastyczności w przebiegu stwardnienia rozsianego, 

• fibromialgii oraz innego bólu funkcjonalnego, 

• autyzmu, 

• epilepsji. 

Choć aktualnie na rynku nie ma preparatów leczniczych z wysokim stężeniem CBD, tego typu środki znajdują zastosowanie w leczeniu objawów takich schorzeń, jak np.:

• epilepsja, zespół Dravet, zespół Lennoxa-Gastauta,

• nieswoiste zapalenie jelit,

• zaburzenia ze spektrum autyzmu,

• choroby reumatyczne,

• choroby onkologiczne, 

• stwardnienie rozsiane, 

• bóle i stany zapalne.

Dobór odpowiedniej dawki medycznej marihuany odbywa się na zasadzie miareczkowania i możliwy jest jedynie podczas ścisłej współpracy pacjenta z lekarzem. Leczenie w myśl zasady "start low and go slow" polega na zastosowaniu najniższych dawek i stopniowym ich zwiększaniu, tak aby dobrać najniższą skuteczną dawkę terapeutyczną, a więc ilości i częstości wykonywanych wdechów zapewniających efekt terapeutyczny, przy jednoczesnym zminimalizowaniu ryzyka wystąpienia skutków ubocznych. 

Kto może wypisać receptę na marihuanę medyczną? 

Receptę na marihuanę medyczną może wystawić każdy lekarz, z wyłączeniem lekarza weterynarii. Z reguły, aby rozpocząć terapię medyczną marihuaną, należy skierować się do poradni (kliniki) specjalizującej się w leczeniu konopiami medycznymi. W takiej placówce doświadczony lekarz, najczęściej neurolog czy specjalista leczenia bólu, mając na uwadze wszystkie schorzenia i stosowane leki pomoże dobrać odpowiednie dawki medycznej marihuany. 

Należy mieć jednak na uwadze, iż terapia medyczną marihuaną może być wdrożona dopiero wówczas, gdy inne (standardowe) metody leczenia są nieskuteczne.

Które konopie są legalne w Polsce?

• konopie siewne (inaczej - włókniste, przemysłowe) mogą być legalnie uprawiane w Polsce, mają szerokie zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu (farmaceutycznym, chemicznym, papierniczym, włókienniczym, nasienniczym czy budowlanym), można zrobić z nich olej konopny lub olejek CBD, mogą zawierać maksymalnie do 0,2% THC.

• konopie indyjskie - z nich pozyskuje się marihuanę, nie są legalne i uprawiane w Polsce, mają dużą zawartość kannabinoidów (nawet 30% THC), na ten moment dostępne są w aptece na receptę (jako składnik hybrydy - sztucznie stworzonej mieszanki).

Obejrzyj film!

Jak wykryć obecność marihuany w organizmie?

W aptece kupić można testy do wykrywania metabolitów THC w moczu (np. Domowe Laboratorium Thc-Strip, Narkodiag Multi-Test). Test charakteryzuje się dużą czułością i swoistością, a wynik można odczytać już po ok. 5 minutach. Co istotne, test wykrywa ślady marihuany lub haszyszu w organizmie nawet do 20 dni od ich zażycia. 

Domowe Laboratorium Multi Test narkotykowy

Domowe Laboratorium Thc-Strip