Choroba zwyrodnieniowa stawów to jedno z najczęściej występujących schorzeń stawów, które objawia się bólem i obrzękiem stawów, a także uczuciem ich sztywności występującym w okresie odpoczynku lub bezczynności. Na chorobę zwyrodnieniową narażone są w większym stopniu osoby po 50 roku życia, w szczególności kobiety po menopauzie. W jej leczeniu stosowane są m.in dostępne bez recepty leki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz wspierająco - witaminy i suplementy poprawiające ruchomość stawów. W wielu przypadkach konieczne jest także zastosowanie leków sterydowych oraz silnie działających środków przeciwbólowych, dostępnych jedynie z przepisu lekarza.
Spis treści
Choroba zwyrodnieniowa stawów – przyczyny i objawy
Choroba zwyrodnieniowa stawów – diagnostyka
Jak leczyć chorobę zwyrodnieniową stawów?
Choroba zwyrodnieniowa stawów – zalecenia niefarmakologiczne
Choroba zwyrodnieniowa stawów – przyczyny i objawy
Procesem leżącym u podłoża choroby zwyrodnieniowej stawów jest zmiana struktury lub rozpad tkanek budujących staw. Chociaż dokładna przyczyna choroby nie jest poznana, ustalono, że jej rozwój ma związek z nadmiernym przeciążeniem lub urazami stawu, a także nieprawidłową strukturą tkanki, która go buduje. Czynnikami zwiększającymi prawdopodobieństwo wystąpienia choroby są nadwaga lub otyłość, starszy wiek, wykonywanie przez długi czas powtarzalnych ruchów (np. ciągłe schylanie się), czynniki genetyczne, występujący w przeszłości uraz stawu lub operacja stawu.
Początek choroby w większości przypadków jest powolny, a zmiany obejmują jeden lub kilka stawów. Objawami mogącymi wystąpić w jej przebiegu są:
Ból w trakcie poruszania stawem, który może ustępować podczas odpoczynku. W późniejszych stadiach choroby dolegliwości bólowe narastają w nocy.
Uczucie sztywności stawów, występujące rano lub po dłuższym odpoczynku.
Zmiany w obrębie stawów, mogące ograniczać ich ruchomość.
Obrzęk w okolicy stawu.
Zmiany w zdolności poruszania stawem, aż do utraty jego ruchomości.
W trakcie rozwoju choroby dochodzi do nasilenia objawów, które utrudniają wykonywanie podstawowych, codziennych czynności. Ponadto osobie cierpiącej na chorobę zwyrodnieniową stawów towarzyszyć mogą uczucie zmęczenia, zaburzenia snu oraz depresja.
Choroba zwyrodnieniowa stawów – diagnostyka
Aby zdiagnozować chorobę zwyrodnieniową stawów lekarz przeprowadza wywiad na temat historii zdrowia pacjenta oraz historii choroby w rodzinie. Dodatkowo wykonuje badania mające na celu sprawdzić ogólny stan zdrowia, odruchy oraz kondycję stawów. Niezbędnym krokiem może okazać się również wykonanie zdjęć rentgenowskich lub rezonansu magnetycznego. Ponadto specjalista może zlecić wykonanie badania krwi, mające na celu wykluczyć inne schorzenia oraz badanie płynu stawowego, które pomoże wykluczyć pozostałe choroby stawów, takie jak np. dna moczanowa.
Jak leczyć chorobę zwyrodnieniową stawów?
W leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów zastosowanie znalazły m.in.:
doustne leki przeciwbólowe i przeciwzapalne zawierające m.in. ketoprofen (np. Ketonal active, Ketolek), naproksen (np. Aleve, Apo-Napro Fast), ibuprofen (np. Ibum Supermax, Ibuprom RR MAX),
maści i żele przeciwbólowe, zawierające w składzie substancje takie jak ibuprofen (np. Dolgit, Dip Rilif), etofenamat (np. Difortan, Traumon) czy diklofenak (np. Voltaren Max, Olfen MAX).
witaminy i suplementy z kwasem hialuronowym, siarczanem chondroityny czy kolagenem, mające na celu poprawę ruchomości stawów,
zastrzyki dostawowe z kwasem hialuronowym.
Choć preparaty te dostępne są w aptece bez recepty, stosowanie zwłaszcza zastrzyków dostawowych musi odbywać się pod kontrolą i z udziałem lekarza.
Jeśli preparaty dostępne bez recepty nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, lekarz może zalecić terapię z wykorzystaniem leków dostępnych wyłącznie na receptę, takich jak np.:
silne leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, zawierające w swoim składzie substancje takie jak nimesulid (np. Nimesil), celekoksib (np. Aclexa, Celebrex), czy aceklofenak (np. Biofenac, Digavar),
leki wspomagające odbudowę stawów z siarczanem chondroityny w wysokiej dawce (np. Structum, Cartexan),
leki sterydowe podawane dostawowo, których celem jest zahamowanie stanu zapalnego i zmniejszenie dolegliwości bólowych (tzw. blokada).
Jeżeli leczenie farmakologiczne nie jest skuteczne, a uszkodzenie stawu jest rozległe, istnieje możliwość operacji stawu. Może obejmować ona chirurgiczne usunięcie fragmentu uszkodzonej kości i/lub częściową lub całkowitą wymianę stawu.
Choroba zwyrodnieniowa stawów – zalecenia niefarmakologiczne
Jednym z pozafarmakologicznych narzędzi w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów jest fizjoterapia. W jej przebiegu specjalista zaproponuje zestaw ćwiczeń odpowiednio dopasowanych do możliwości i potrzeb pacjenta, które pomogą zmniejszyć ból i sztywność stawów oraz zwiększyć ich elastyczność, a także siłę i wytrzymałość mięśni.
Ważnym elementem terapii jest utrzymanie prawidłowej masy ciała. Zmniejszenie masy ciała u osób otyłych lub z nadwagą prowadzi do odciążenia stawów, a co z tym związane – złagodzenia dolegliwości bólowych towarzyszących schorzeniu.
Ponadto przydatne może okazać się również dobranie przez lekarza odpowiedniej ortezy lub stabilizatora, które pomogą w stabilizacji stawów objętych chorobą. W niektórych przypadkach komfort w wykonywaniu codziennych czynności zwiększyć mogą urządzenia wspomagające bezpieczne poruszanie się, takie jak laska czy balkonik, a także odpowiednio dobrane wkładki do butów.
W celu łagodzenia bólu sprawdzi się również terapia ciepłem lub zimnem oraz unikanie powtarzalnych ruchów, np. częstego schylania się.
Źródła
https://www.niams.nih.gov/health-topics/osteoarthritis
https://www.niams.nih.gov/health-topics/osteoarthritis/diagnosis-treatment-and-steps-to-take
2024-09-18
redaktor: Dina Dąbrowska
ostatnia zmiana: 18.09.2024 13:30:12
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.