Dobroczynne bakterie, o których słyszał już prawie każdy - probiotyki - zazwyczaj polecane są przez farmaceutów podczas stosowania antybiotyku lub w trakcie grypy żołądkowej. Czy mogą być jednak pomocne w leczeniu innych chorób? Jak wybrać odpowiedni probiotyk, aby okazał się skuteczny?
Obejrzyj film o probiotykach!
Spis treści
Kiedy należy stosować probiotyki?
Probiotyki dla dzieci i dorosłych
Probiotyki - małe bakterie o ogromnych możliwościach
Czym są probiotyki?
Probiotykami nazywamy żywe bakterie lub grzyby, które po podaniu w odpowiedniej ilości zapewniają korzyści zdrowotne organizmowi, wspomagając fizjologiczną florę bakteryjną przewodu pokarmowego.
Stosowane obecnie mikroorganizmy probiotyczne to szczepy bakteryjne, głównie z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium, a także probiotyczne drożdże Saccharomyces boulardii.
Na rynku mamy wiele preparatów zawierających szczepy probiotyczne (m.in. produkty spożywcze, suplementy diety, mleka modyfikowane dla niemowląt, leki, a nawet tampony).
Kiedy należy stosować probiotyki?
podczas zażywania antybiotyków (antybiotykoterapii),
w biegunkach,
w zespole jelita nadwrażliwego (IBS), którego dokuczliwymi objawami są wzdęcia, bóle brzucha i niestrawność,
w okresie jesienno-zimowym, ponieważ uszczelnienie bariery jelitowej wspomaga nasz system odpornościowy, przez co jesteśmy mniej podatni na przeziębienia,
podczas stosowania leków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych, tzw. NLPZ - niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. Ibum, Olfen, Apo-Napro) oraz leków na refluks i chorobę wrzodową (IPP - inhibitory pompy protonowej, np. Helicid 20, Controloc 40),
w trakcie leczenia anemii - wraz z preparatami żelaza (np. Ascofer),
w niedoborach witamin K i B12 - dobroczynne bakterie odpowiadają za ich produkcję w jelitach,
podczas leczenia takich chorób, jak: depresja, zespół metaboliczny, otyłość, cukrzyca, alergia, migrena.
Jaki probiotyk wybrać?
Kategoria probiotyku – lek czy suplement?
Wybierając odpowiedni probiotyk powinniśmy zwrócić uwagę po pierwsze na to, czy mamy do czynienia z lekiem, czy z suplementem diety. Suplement diety nie ma udowodnionego działania leczniczego, lecz uzupełnia niedobory żywieniowe. Zazwyczaj powinniśmy więc sięgać po lek, lecz w przypadku probiotyków na rynku jest obecnych bardzo dużo wysokiej jakości suplementów, których przyjmowanie może okazać się pomocne.
Probiotyk jedno- czy wieloszczepowy?
probiotyki jednoszczepowe (zawierające jeden szczep bakterii) – polecane są w trakcie antybiotykoterapii oraz podczas zaburzeń ze strony układu pokarmowego (wzdęcia, biegunka, zaparcia, ból brzucha); pojedyncze szczepy o zdolności do szybkiej kolonizacji przewodu pokarmowego skutecznie wypierają bakterie chorobotwórcze i umożliwiają normalizację mikroflory jelit (np. Sanprobi IBS, Enterol),
probiotyki wieloszczepowe (zawierające wiele szczepów bakterii) - polecane są w schorzeniach o podłożu wieloczynnikowym, jak np. infekcje grzybicze, czy zespół metaboliczny (np. Sanprobi Super Formula, Sanprobi Barrier, Vivomixx, Osłonka Gastro).
Ile bakterii powinien zawierać probiotyk?
Skuteczny probiotyk powinien zawierać odpowiednią ilość żywych kultur bakterii tzw. CFU (ang. colony forming units). Uważa się, że minimalna dobowa dawka terapeutyczna wynosi od 10 5, do nawet 10 9 CFU (informacja o ilości żywych kultur bakterii powinna znaleźć się na opakowaniu preparatu probiotycznego lub w ulotce dla pacjenta).
Czy droższy probiotyk jest lepszy?
Wybierając skuteczny probiotyk należy niestety podkreślić fakt, że cena idzie w parze z jakością. Opracowanie odpowiedniego składu, pozyskanie dobrej jakości szczepów, a następnie stworzenie produktu trwałego, bezpiecznego i działającego w obrębie jelit, niesie za sobą koszty, które musi pokryć także pacjent.
Jak stosować probiotyk?
Stosując probiotyk w trakcie antybiotykoterapii powinniśmy brać go nie tylko podczas jej trwania, ale kontynuować jego przyjmowanie minimum 2 tygodnie po przyjęciu ostatniej dawki antybiotyku.
Nie należy zażywać probiotyku razem z antybiotykiem - wskazany jest przynajmniej 2-godzinny odstęp, ale nie ma znaczenia czy przyjmiemy go przed, czy po antybiotyku.
W przypadku innych schorzeń (np. choroby układu pokarmowego), wskazane jest stosowanie probiotyku nawet przez kilka miesięcy.
Probiotyk czy jogurt?
Z pewnością nasuwa się tu pytanie, czy nie lepiej zjeść jogurt oraz przygotowane w domu kiszonki. Nie będę podważać dobroczynnych właściwości tych produktów dla naszego organizmu, ponieważ warto je spożywać. Należy jednak podkreślić, że jedną z cech probiotyków dostępnych w aptekach jest to, że występują w nich bakterie takie, jak w organizmie człowieka. Niestety nie wszystkie jogurty zawierają odpowiednie szczepy probiotyczne, a także raczej nie w takich ilościach, jakich potrzebujemy.
Probiotyki dla dzieci i dorosłych
Probiotyki dla dzieci i niemowląt
Na rynku dostępne są preparaty dla niemowląt oraz dzieci poniżej 3 r.ż. w postaci suplementów:
kropli (np. Osłonka Baby, Dicoflor krople, Acidolac Baby, Floractin),
saszetek (np. Dicoflor 30 saszetki, Acidolac Baby proszek).
Można je podawać dziecku bezpośrednio lub dodając do pokarmu.
Dla starszych dzieci (powyżej 3 r.ż) dostępne są preparaty w postaci suplementów:
tzw. misio-tabletek (np. Acidolac Junior),
kapsułek (np. Dicoflor 60),
saszetek (np. Osłonka Junior).
Większość preparatów stosowanych dla dorosłych może być także podawana starszym dzieciom, które nie mają problemów z połykaniem kapsułek.
Probiotyki dla dorosłych
Preparaty probiotyczne dla dorosłych to m.in: leki (np. Enterol 250, Lacidofil, Lakcid) i suplementy (np. Sanprobi IBS, Sanprobi Super Formula, Sanprobi Barrier, Osłonka Normal, Kolonbiotic, Dicoflor 60, Osłonka Gastro, Vivomixx).
Na rynku dostępne są także preparaty dla kobiet, stosowane w trakcie infekcji dróg rodnych dopochwowo np. lek Lactovaginal, Lakcid Intima.
Warto zapytać farmaceutę o to, jak preparat powinien być przechowywany (część probiotyków powinna być trzymana w lodówce np. lek Lacidofil) i czy w razie problemów z połykaniem kapsułka może być otwarta, a proszek podany z płynem o temperaturze pokojowej.
Probiotyki - małe bakterie o ogromnych możliwościach
Probiotyki są ważnych elementem profilaktyki oraz leczenia wielu chorób. Chociaż nie zawsze możemy wskazać ich bezpośrednie działanie, warto pamiętać o tym, że odpowiednie dbanie o florę bakteryjną naszych jelit wpływa na zdrowie całego organizmu. Warto więc sięgać po probiotyki częściej, niż tylko w trakcie antybiotykoterapii.
W razie jakichkolwiek wątpliwości, zawsze możesz zadać pytanie farmaceutom GdziePoLek.
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 14.04.2023 14:19:34
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.