Świerzb u ludzi i zwierząt

Świerzb – co to takiego?

Świerzb jest chorobą wywoływaną przez roztocza, świerzbowca drążącego. Dla ludzi najgroźniejszy jest świerzbowiec ludzki. Pomimo, że świerzbowiec drążący psi (najczęściej atakuje psy, lisy, kojoty) i świerzbowiec uszny (spotykany u psów, kotów, fretek i lisów), również mogą zarazić człowieka, nie są one tak groźne dla nas, jak dla zwierząt.

Jak można zarazić się świerzbem?

• bezpośredni kontakt ze skórą osoby zarażonej, np. poprzez kontakty seksualne;
• spanie w tej samej pościeli, użycie tych samych ręczników lub ubrań, co osoba chora;
• świerzbowiec może znajdować się również w kurzu, w mieszkaniu osoby chorej (może przeżyć do 72 godzin poza skórą ludzką) – notowano przypadki zarażenia osób mieszkających bądź przebywających dłuższy czas w takim mieszkaniu.

Kto jest szczególnie narażony na świerzb?

• osoby z obniżoną odpornością;
• osoby zaniedbujące higienę osobistą;
• osoby długotrwale przebywające w przeludnionych miejscach, np. przedszkolach, szkołach, szpitalach;
• dzieci, a w szczególności niemowlęta.

Objawy świerzbu u ludzi

• świąd całego ciała, szczególnie nasilony nocą;
• grudkowa wysypka na nadgarstkach, rękach, pod pachami, w fałdach skórnych, brzuchu, zewnętrznych narządach płciowych, piersiach u kobiet;
• złuszczenia i przebarwienia skóry;
• nory wydrążone w naskórku w linii prostej lub w kształcie liter C lub S, tzw. nory świerzbowcowe;
• u dzieci poniżej 2 roku życia zaobserwować można pęcherzyki, grudki, krosty – w okolicy głowy, szyi, stóp, dłoni.

Kiedy iść do lekarza ze świerzbem?

Gdy zauważymy u siebie niepokojące objawy świerzbu, należy zgłosić się do lekarza rodzinnego lub dermatologa, który może zlecić badania mikroskopowe zeskrobin naskórka, entomodermoskopię (mikroskopowa technika badania naskórka) lub pobranie wycinka histopatalogicznego.

Preparaty z apteki na świerzb

• siarka, np. maść siarkowa - jedna z najstarszych metod wykorzystywanych przeciw świerzbowi;
• benzoesan benzylu, np. Skin Protect Novoscabin, Novoscabin płyn;
• olejek z drzewa herbacianego, np. Naturalny Olejek Eteryczny z Drzewa Herbacianego, dodawany do kąpieli w wannie (ok. 40 kropli) lub wmasowany w zmiany skórne – wykazuje działanie antybakteryjne i kojące;
• napary z piołunu, np. Ziele piołunu, kminku albo babki wąskolistnej – przemywanie skóry kilka razy dziennie.

Powyższe preparaty można otrzymać w aptece bez recepty.

Na świerzb stosuje się również kremy na receptę zawierające permetrynę, np. Infectoscab 5%.

Co zrobić, gdy nasz domownik zaraził się świerzbowcem?

• należy dokładnie wyprać (w wysokiej temperaturze - 60°C) i wyprasować odzież, bieliznę, ręczniki oraz pościel, z którymi chory miał kontakt;
• po dokładnym wypraniu i wyprasowaniu najlepiej nie używać tych przedmiotów przez co najmniej tydzień;
• dokładnie wysprzątać i odkurzyć mieszkanie (worek z odkurzacza niezwłocznie wyrzucić);
• pluszowe zabawki zamknąć w szczelnych plastikowych workach na co najmniej trzy dni;
• leczeniu powinny się poddać nie tylko osoby u których wykryto świerzb, ale również osoby z ich najbliższego otoczenia (nawet, jeśli nie występują u nich objawy).

Świerzb u zwierząt

Gdy zauważymy u naszego pupila następujące objawy:

• silny świąd, zwierzęta są niespokojne, jak w amoku drapią się, ocierają o przedmioty i meble, liżą, trzepią uszami;
• u psów świerzbowca drążącego można znaleźć na skórze słabo owłosionej, w dolnej okolicy brzucha, na udach, łokciach oraz wokół uszu i oczu; w wyniku postępującej choroby świerzbowiec przenosi się również na inne części ciała;
• rumień, podrażnienie i łuszczenie skóry, przerzedzenie sierści;
• świerzbowiec uszny najczęściej zadomawia się w uszach zwierząt – powoduje zaczerwienienie, podrażnienie oraz tkliwość na dotyk, zapalenie ucha, ziarnistą i brzydko pachnącą brunatną wydzielinę (może dojść do jednoczesnego zakażenia grzybiczego i bakteryjnego - wtedy obserwuje się dodatkowo wydzielinę ropną);

należy udać się do weterynarza, który zdiagnozuje zwierzaka oraz zaleci odpowiednie leczenie.