Na rynku istnieje wiele produktów zaliczanych do wyrobów medycznych. W pierwszej kolejności kojarzą nam się one ze strzykawkami, pieluchomajtkami lub inhalatorami. Niemniej, można wśród nich wyróżnić wiele preparatów stosowanych podczas infekcji górnych dróg oddechowych, jak np. tabletki do ssania, aerozole, a niekiedy nawet syropy. Czym w takim razie różnią się wyroby medyczne od leków i suplementów diety?
Wyrób medyczny - czym się różni od leku i suplementu diety?
Wyrobem medycznym można nazwać narzędzie, urządzenie czy oprogramowanie, które jest przeznaczone do diagnostyki lub celów terapeutycznych. Wyroby medyczne znajdują zastosowanie w zapobieganiu, monitorowaniu, czy łagodzeniu chorób lub urazów. Wykorzystywane są także w celu modyfikowania bądź zastępowania anatomicznej budowy ciała (np. protezy), jak również przy regulacji płodności. Należy podkreślić, że działanie wywołane przez wyrób medyczny nie jest efektem działania środka farmakologicznego, ale może być wspomagane poprzez jego zastosowanie. Aby bardziej zrozumieć tę definicję, warto podać jako przykład zwykłe plastry (np. Viscoplast), których używa się do osłonięcia drobnej rany oraz plastry rozgrzewające z kapsaicyną (np. Prel Red). W pierwszym przypadku mamy do czynienia z wyrobem medycznym, którego zadaniem jest zapobieganie dostania się zabrudzenia do rany. W drugim przypadku działanie wykazuje substancja czynna jaką jest kapsaicyna, a nie sam nośnik – plaster, w związku z tym ten produkt zaliczymy do leków.
Co w takim razie z suplementami diety? Czym różnią się od wyrobów medycznych? Suplementy diety mają za zadanie uzupełnienie codziennego zapotrzebowania na składniki odżywcze. Stosowanie suplementu nie ma na celu wyleczenia choroby, a jedynie zmniejszenie jej czynników ryzyka (np. Falvit, Lipiforma). Przykładowo Natur-sept kaszel, zaliczany do wyrobów medycznych, będzie łagodzić kaszel, natomiast np. CynkoVir immuno, będący suplementem diety, zmniejszy ryzyko infekcji.
Warto zaznaczyć, że wyrób medyczny cechuje znak CE (Conformité Européenne), który potwierdza jego standardy bezpieczeństwa i jakości. Oznaczenie musi pojawić się na opakowaniu w widocznym miejscu, być czytelne i niemożliwe do usunięcia. Ważne, aby znak CE znajdował się również w instrukcji użytkowania wyrobu.
Przykłady wyrobów medycznych i ich zastosowanie
- w diagnostyce: igły (np. NovoFine), strzykawki, termometry, ciśnieniomierze, bandaże (np. Codoban),
- w ortopedii: protezy kończyn, wózki inwalidzkie, balkoniki, laski, kule,
- w okulistyce: soczewki kontaktowe, okulary korekcyjne,
- oprogramowanie do badań: USG, EKG, EEG,
a także: aparaty słuchowe, cewniki, nebulizatory (np. Novama Familino Pro) czy produkty wykorzystywane przy nietrzymaniu moczu (np. pieluchomajtki).
Ciekawym przykładem wyrobów medycznych są: tabletki do ssania (np. Detusan), aerozole (np. Argentin T), a nawet syropy (np. Bobolen) polecane w infekcjach górnych dróg oddechowych. Dlaczego tego typu preparaty zalicza się do wyrobów medycznych, a nie do leków? Ponieważ w swoim składzie nie zawierają substancji o działaniu farmakologicznym, a jedynie powlekającym, które łagodzą kaszel i ból gardła. Z kolei preparaty, takie jak np. Cholinex czy Tantum verde swoje działanie zawdzięczają obecności substancji leczniczych, takich jak: salicylan choliny i benzydamina.
Warto tutaj również wspomnieć o wyrobach medycznych, które są niezbędne w czasie np. epidemii Są to m.in. maseczki ochronne, płyny do dezynfekcji, rękawice ochronne czy fartuchy.
Reklama wyrobów medycznych
Do tej pory na próżno można było szukać podstaw prawnych, które szczegółowo definiowałyby reklamę wyrobów medycznych. Pozostawia to dość szeroko otwartą furtkę dla producentów w kwestii treści podawanych do opinii publicznej. Powodowało to także, że firmy chętnie rejestrowały swoje produkty jako wyroby - jeśli tylko było to możliwe - aby ułatwić sobie proces marketingu i wprowadzania swojego produktu na rynek.
Jednak teraz się to zmieni. Nowa ustawa o wyrobach medycznych wprowadza konkretne rozwiązania, jeśli chodzi o reklamowanie wyrobów pacjentom, między innymi od 1 stycznia 2023 roku reklama taka:
- musi być sformułowana w sposób zrozumiały dla nieprofesjonalistów, także w zakresie sformułowań medycznych, naukowych, przytaczania wyników badań, opinii, literatury czy opracowań naukowych
- nie może wykorzystywać wizerunku osób wykonujących zawód medyczny (takich jak lekarz, farmaceuta, położna czy pielęgniarka), podających się za takie osoby lub ucharakteryzowanych w sposób sugerujący, że są medykami
- nie może zachęcać do zakupu wyrobów dzieci lub zawierać wezwania kierowane do dorosłych, aby zakupili oni dzieciom dany wyrób
- nie może dotyczyć wyrobów przeznaczonych do używania przez użytkowników innych niż laicy
- nie może wprowadzać w błąd, jeśli chodzi o zasady i warunki konserwacji, użytkowania, bezpieczeństwo oraz ryzyko używania wyrobu; nie może także przypisywać wyrobowi funkcji, których ten nie posiada czy sugerować możliwość innego zastosowania wyrobu niż to, które zostało przewidziane w oficjalnej dokumentacji.
Należy pamiętać, że farmaceuci posiadają adekwatną wiedzę w zakresie stosowania różnego rodzaju wyrobów medycznych i zawsze służą poradą.
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 26.04.2022 19:04:37
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.