Jak działa Metformin?
Metformina obniża stężenie glukozy we krwi na drodze działania trzustkowego i pozatrzustkowego.
Trzustkowe działanie polega na łączeniu się leku z właściwym dla siebie receptorem w trzustce (narządzie produkującym i wydzielającym insulinę), co powoduje wyrzut hormonu. Ten mechanizm wskazuje jednoznacznie, że Metformin może być stosowana pod warunkiem, iż trzustka produkuje insulinę. Sam lek nie wpływa na produkcję insuliny, a jedynie na jej wyrzut do krwi.
Pozatrzustkowe działanie związane jest natomiast z wpływem metforminy na zmniejszenie produkcji glukozy przez wątrobę, spowolnieniem wchłaniania glukozy z jelita oraz zwiększeniem wrażliwości mięśni na insulinę, dzięki czemu glukoza jest lepiej przez nie wykorzystywana.
Nie używaj Metformin, jeśli:
- jesteś uczulony na metforminę lub którąkolwiek substancję pomocniczą zawartą w leku Metformin,
- cierpisz na ostrą kwasicę metaboliczną (mleczanową, cukrzycową lub ketonową),
- chorujesz na niewydolność lub zaburzenia funkcji nerek lub wątroby,
- cierpisz na choroby, które wiążą się z ryzykiem uszkodzenia czynności nerek (np. odwodnienie, ciężkie zakażenie),
- jesteś uzależniony od alkoholu lub przebyłeś ostre zatrucie alkoholowe,
- wykryto u Ciebie choroby, które mogą powodować niedotlenienie tkanek (np. niewydolność oddechowa lub serca, zawał mięśnia sercowego w niedalekiej przeszłości lub wstrząs),
- lek nie jest przeznaczony do stosowania u dzieci.
Na co zwrócić uwagę przed użyciem Metformin?
Ponieważ metformina jest wydalana przez nerki, przed rozpoczęciem leczenia oraz regularnie w trakcie leczenia należy oznaczać klirens kreatyniny, w celu sprawdzenia prawidłowej funkcji nerek.
Stosując lek Metformin warto również pamiętać o przestrzeganiu diety cukrzycowej (niskowęglowodanowej), a w przypadku nadwagi, także diety niskokalorycznej.
Jak stosować Metformin?
Lek należy przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza.
Zwykle stosowana dawka, to 1 tabletka 2 lub 3 razy na dobę, w trakcie lub po posiłku.
Na co zwrócić uwagę podczas stosowania Metformin?
Lek należy odstawić na 48 godzin przed planowanym zabiegiem chirurgicznym lub przed badaniem, które wymaga dożylnego podania izotopów jodu (kontrastu).
Czy mogę łączyć Metformin z innymi lekami?
- Jednoczesne przyjmowanie glikokortykosteroidów podawanych doustnie lub miejscowo wraz z lekiem Metformin, może osłabiać hipoglikemizujące (obniżające poziom cukru) działanie leku.
- Równoczesne stosowanie leków pobudzających receptory beta-2-andrenergiczne (stosowane w leczeniu astmy) również może podwyższać stężenie glukozy we krwi.
- Zastosowanie leków moczopędnych (diuretyki pętlowe), np. furosemidu, może zaburzać czynność nerek i zwiększać ryzyko kwasicy mleczanowej, która u cukrzyków powoduje wysoką (nawet 50%) śmiertelność. Dlatego w tej grupie pacjentów, stosowanie leków moczopędnych w monoterapii lub w połączeniu z lekami przeciwcukrzycowymi, nie jest wskazane.
- Jednoczesne przyjmowanie inhibitorów konwertazy angiotensyny (stosowane w leczeniu nadciśnienia i chorób serca) wraz z lekiem Metformin, może prowadzić do zbyt dużego obniżenia poziomu cukru we krwi. Łącząc leki z tych grup należy ściśle przestrzegać dawkowania oraz monitorować poziom cukru we krwi.
Czy mogę łączyć Metformin z alkoholem?
Podczas terapii należy unikać spożywania alkoholu, gdyż jego spożywanie zwiększa ryzyko wystąpienia kwasicy mleczanowej.
Czy po zastosowaniu Metformin mogę prowadzić pojazdy?
Lek nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługę maszyn.
Czy mogę stosować Metformin będąc w ciąży?
Z uwagi na brak badań potwierdzających bezpieczeństwo stosowania metforminy u kobiet w ciąży, leczenie powinno być ustalone z lekarzem prowadzącym ciążę. Z reguły metformina zastępowana jest na czas ciąży insuliną podawaną podskórnie, jednak o takim postępowaniu musi zawsze zdecydować lekarz.
Czy po zastosowaniu Metformin mogę karmić piersią?
Metformina przenika do mleka matki, nie należy karmić piersią podczas stosowania leku.
Jakie działania niepożądane mogą wystąpić po zastosowaniu Metformin?
Wśród działań niepożądanych leku Metformin najczęściej występują:
- zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, takie jak: bóle brzucha, wzdęcia, wymioty, nudności, utrata apetytu,
- zaburzenia smaku.
Rzadziej opisano również:
- reakcje skórne: rumień, świąd, pokrzywkę,
- kwasicę mleczanową.
Skład Metformin
- substancja czynna: 500 mg chlorowodorku metforminy,
- substancje pomocnicze: rdzeń tabletki: powidon (K30), krzemionka koloidalna bezwodna, magnezu stearynian; ptoczka: hypromeloza (E464), makrogol 400, barwnik dwutlenek tytanu (E171).
Jak przechowywać Metformin?
Przechowywać w temperaturze poniżej 30°C.