Szałwia lekarska (salvia officinalis)

Szałwia lekarska (łac. Salvia officinalis) od wieków znajduje zastosowanie w medycynie ludowej, m.in. wspomagająco w leczeniu stanów zapalnych gardła i jamy ustnej czy nadpotliwości. Wchodzi w skład licznych suplementów oraz leków wydawanych w aptece bez recepty, np. aerozoli, lizaków, nalewek, pastylek do ssania, mieszanek ziołowych.

Spis treści

Jakie są właściwości szałwii lekarskiej?

Kiedy można stosować szałwię?

Z jakimi lekami nie należy łączyć szałwii?

Jakie są przeciwwskazania do stosowania szałwii?

Jakie są działania niepożądane preparatów z szałwii lekarskiej?

Jakie są właściwości szałwii lekarskiej?

• Za właściwości lecznicze szałwii odpowiadają olejki eteryczne zawarte w liściach tej rośliny (m.in. tujon, kamfora, borneol, pinen) oraz garbniki, saponiny, flawonoidy, witamina B1, witamina C, terpeny, karoten, żywice i kwasy organiczne (m.in. kwas rozmarynowy).

• Ze względu na właściwości rozkurczowe oraz żółciopędne szałwia reguluje pracę układu pokarmowego. Wykazuje działanie ochronne na wątrobę.

• Napar z liści szałwii oraz olejek eteryczny wykazują aktywność przeciwbakteryjną, przeciwwirusową oraz przeciwgrzybiczą. Działa przeciwzapalnie, moczopędnie i uspokajająco. Hamuje laktację.

• Potencjalnie wykazuje działanie korzystne w terapii chorób neurodegeneracyjnych, ponieważ poprawia funkcje poznawcze, pamięć i nastrój.

• Zmniejsza stres oksydacyjny, działa przeciwutleniająco oraz wspomaga mechanizmy neuroochronne. Działa tonizująco na układ nerwowy.

• Obniża poziom cukru we krwi.

• Stosowana zewnętrznie wpływa kojąco na stany zapalne na skórze oraz niewielkie oparzenia.

Kiedy można stosować szałwię?

Szałwię lekarską stosuje się w fitoterapii, kosmetologii oraz gastronomi.

Szałwia przyjmowana doustnie może skutecznie zmniejszać potliwość, nawadniać organizm i wspomagać proces detoksykacji. Może być stosowana w zaburzeniach trawiennych objawiających się zgagą i wzdęciami. Wspomaga proces odchudzania poprzez wpływ na trawienie tłuszczów, pracę jelit oraz wydzielanie żółci i soków trawiennych.

Ze względu na silne właściwości antyseptyczne napary z szałwii lekarskiej stosuje się również zewnętrznie, m.in. w zapaleniu błony śluzowej gardła i na zmiany skórne. Aplikowana w formie okładów tonizuje skórę, przyspiesza gojenie niewielkich ran i miejscowo zmniejsza wydzielanie potu. Napar z szałwii odżywia i wzmacnia cebulki włosów oraz zmniejsza łojotok skóry głowy.

Z jakimi lekami nie należy łączyć szałwii?

Należy zachować ostrożność przy stosowaniu preparatów z szałwią lekarską wraz z lekami oddziaływującymi przez receptor GABA - przeciwdepresyjnymi, przeciwlękowymi i uspokajającymi (np. barbiturany, benzodiazepiny), ponieważ szałwia może wpływać negatywnie na ich działanie. Szałwia lekarska może nasilać działanie warfaryny, poprzez hamowanie jej eliminacji z organizmu.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania szałwii?

Preparatów z szałwii lekarskiej nie powinny stosować osoby z nadwrażliwością na surowiec, chorujące na ostry nieżyt żołądka oraz ze stwierdzonymi nowotworami estrogenozależnymi. Nie zaleca się stosowania szałwii lekarskiej u kobiet w ciąży oraz u kobiet karmiących piersią (szałwia zmniejsza wydzielanie mleka).

Jakie są działania niepożądane preparatów z szałwii lekarskiej?

Ze względu na zawartość tujonu długotrwałe stosowanie może wywołać działania niepożądane takie, jak np. nudności, wymioty, otępienie. Preparaty z szałwii mogą powodować uczulenia lub miejscowe działanie drażniące. Nadmierne stosowanie preparatów z szałwią może prowadzić do lekkiego zatrucia, dlatego w przypadku preparatów doustnych (zwłaszcza naparu), zaleca się wykonywanie przerw po ok. 3 dniach kuracji.