Kozłek lekarski (valeriana officinalis)

Kozłek lekarski, zwany inaczej walerianą, to roślina uprawiana głównie w celach farmaceutycznych będąca składnikiem leków i suplementów o działaniu uspokajającym i ułatwiającym zasypianie. Surowcem pozyskiwanym z kozłka lekarskiego jest jego kłącze oraz korzeń. Najważniejszymi substancjami aktywnymi zawartymi w roślinie są walepotriaty, kwas walerenowy oraz olejek eteryczny.

Preparaty z kozłkiem lekarskim są dostępne w aptece bez recepty. Występują w postaci tabletek (np.  Tabletki Uspokajające Labofarm, Valused Noc Plus), syropu (np. Neospasmina, Neospasmina Noc), kapsułek (np. Valused, Neospasmina Extra), kropli (np. Cardiol C,  Neocardina), płynu (np. Krople walerianowe, Valused), a nawet żelek (np. ZzzQuil Natura, ZzzQuil Natura Melatonina).

Spis treści

Jakie właściwości posiada kozłek lekarski?

W jakich chorobach stosowany jest kozłek lekarski?

Kto nie powinien stosować kozłka lekarskiego?

Czy kozłek lekarski może być stosowany w ciąży?

Czy kozłek lekarski może być stosowany podczas karmienia piersią (podczas laktacji)?

Jakie są skutki uboczne stosowania kozłka lekarskiego?

Źródła

Jakie właściwości posiada kozłek lekarski?

• Kozłek lekarski wywiera działanie uspokajające oraz ułatwia zasypianie,

• zawarte w roślinie walepotriaty osłabiają uczucie niepokoju oraz zmniejszają spontaniczną aktywność ruchową,

• jeden ze składników aktywnych kozłka lekarskiego – kwas walerenowy – posiada działanie rozkurczające oraz zmniejsza napięcie mięśni gładkich.

W jakich chorobach stosowany jest kozłek lekarski?

Preparaty z kozłka lekarskiego stosowane są jako środki uspokajające w stanach napięcia nerwowego oraz niepokoju. Ponadto waleriana wykorzystywana jest przy trudnościach w zasypianiu oraz w leczeniu niektórych dolegliwości związanych z nadmiernym stresem, takich jak np. przyspieszona czynność serca na tle nerwowym. Surowiec może być również stosowany jako lek przeciwskurczowy oraz jako bezpieczny preparat geriatryczny w zaburzeniach równowagi psychicznej.

Kto nie powinien stosować kozłka lekarskiego?

Preparatów z kozłka lekarskiego nie powinny stosować osoby uczulone na skład produktu oraz dzieci poniżej 12. roku życia.

Czy kozłek lekarski może być stosowany w ciąży?

Nie ma wystarczającej ilości badań określających bezpieczeństwo stosowania kozłka lekarskiego przez kobiety ciężarne. W związku z tym nie zaleca się stosowania preparatów z walerianą w tym okresie.

Czy kozłek lekarski może być stosowany podczas karmienia piersią (podczas laktacji)?

Nie ma wystarczającej ilości badań określających bezpieczeństwo stosowania kozłka lekarskiego przez kobiety karmiące piersią (podczas laktacji). W związku z tym nie zaleca się stosowania preparatów z walerianą w tym okresie.

Jakie są skutki uboczne stosowania kozłka lekarskiego?

Jeżeli w celach terapeutycznych stosowane są zalecane dawki preparatów z kozłka lekarskiego, nie obserwuje się działań toksycznych. Stosowanie wyższych dawek niż zalecane przez dłuższy czas skutkować może wystąpieniem takich dolegliwości jak bezsenność, bóle głowy, drżenie mięśni, zaburzenie pracy serca, a także nadmierne pobudzenie.

Ponadto preparaty z kozłka lekarskiego mogą upośledzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn, dlatego nie zaleca się, aby pacjenci przyjmujący walerianę kierowali pojazdami lub obsługiwali inne maszyny.

Należy pamiętać, że działania niepożądane mogą, ale nie muszą pojawić się u wszystkich pacjentów.

Źródła:

• „Fitoterapia i leki roślinne” Barbara Kowal-Gierczak,  Eliza Lamer-Zarawska, Jan Niedworok

• https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-monograph/final-european-union-herbal-monograph-valeriana-officinalis-l-radix_en.pdf

• Charakterystyka produktu leczniczego Valerin Max