Czym jest małopłytkowość poheparynowa i jaki ma związek ze szczepionką na koronawirusa Astra Zeneca?

Małopłytkowość poheparynowa jest rodzajem powikłania po podaniu heparyny. Nazywana jest także skrótem HIT od "heparin induced thrombocytopenia".

Występują dwa rodzaje tego działania niepożądanego pojawiającego się w ciągu 2-4 dni od rozpoczęcia podawania heparyny. Typ pierwszy polega na tym, że następuje bezpośrednia interakcji z krążącymi płytkami, prowadząc do łagodnego zmniejszenia ich ilości, ale nie wiąże się to z ryzykiem zakrzepicy. Zaburzenie ustępuje samoistnie.

Typ II to immunologiczna małopłytkowość wywołana heparyną. Jest dużo rzadsza niż typ I. Wywołana jest nieprawidłową reakcją układu odpornościowego na podanie heparyny. Organizm produkuje przeciwciała przeciwko kompleksom heparyna-czynnik płytkowy 4. Dochodzi wskutek tego do wzmożonej agregacji płytek wewnątrz naczyń. Tworzą się zakrzepy zawierające duże ilości trombocytów (płytek krwi).

Można więc uprościć to zjawisko mówiąc, że płytki krwi znikają z krążenia, ponieważ tworzą się z nich skrzepy. Aby opisać je natomiast bardzo szczegółowo, to należałoby stwierdzić, że powstają przeciwciała klasy IgG, skierowane
przeciwko neoepitopom (autoantygenon) powstającym pod wpływem heparyny w cząsteczce czynnika płytkowego 4 uwalnianego z płytek krwi. Powstaje kompleks heparyna - czynnik PF4 - przeciwciało IgG, który łączy się z płytkami krwi. Konsekwencją jest uruchomienie kaskady krzepnięcia w kilku mechanizmach. Agregaty powstające ze zlepionych płytek są jednak szybko usuwane, dlatego pomimo obserwowania powikłań zakrzepowych równolegle w badaniach obserwowana jest małopłytkowość.

Nie wiadomo na ten moment, co powoduje zakrzepy u pacjentów po szczepieniu preparatem AstraZeneca. Jednym z prawdopodobnych wyjaśnień występowania zakrzepicy z małopłytkowością jest - według Europejskiej Agencji Leków - nieprawidłowa odpowiedź immunologiczna organizmu, prowadząca do stanu podobnego do obserwowanego czasami u pacjentów leczonych heparyną (małopłytkowość indukowana heparyną, HIT), opisanego powyżej.

Załączam dodatkowe informacje:

https://www.gdziepolek.pl/blog/jak-zaszczepic-sie-na-covid-19

https://www.gdziepolek.pl/kategorie/szczepionki-na-covid-19

https://www.gdziepolek.pl/artykuly/czy-bac-sie-dzialan-niepozadanych-lekow