Podczas noszenia aparatu ortodontycznego bardzo ważne jest dokładne dbanie o czystość w jamie ustnej. Pozwoli to zapobiec rozwojowi próchnicy i powstawaniu przebarwień na zębach. W przypadku stałych aparatów, dostęp do powierzchni zębów jest ograniczony, przez co trudniej je oczyścić w tradycyjny sposób. Pomocne są w tym wypadku odpowiednio dobrane produkty, które znacznie ułatwią dbanie o zęby.
Spis treści
Szczoteczki do zębów z aparatem ortodontycznym
Przyrządy do oczyszczania trudno dostępnych miejsc
Płyn do płukania jamy ustnej z aparatem ortodontycznym
Szczoteczki do zębów z aparatem ortodontycznym
W przypadku aparatów ortodontycznych do codziennego mycia zębów zalecane są specjalne szczoteczki, w których włosie jest specjalnie wyprofilowane w literę ,,V’’, tak aby docierać do szkliwa zębów i nie uszkadzać aparatu. Włosie szczoteczki na brzegach główki jest dłuższe, by dotykać powierzchni zębów, a w środku główki szczoteczki włosie jest znacznie krótsze (w tym miejscu podczas mycia znajduje się aparat ortodontyczny). Pomaga to dokładniej umyć powierzchnię zębów przy założonym aparacie ortodontycznym niż szczoteczka do zębów z tradycyjnym włosiem. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko powstania próchnicy, nieprzyjemnego zapachu z ust, czy też przebarwień na zębach. Szczoteczki ortodontyczne przeznaczone są do codziennego stosowania i należy nimi myć zęby 2-3 razy dziennie przez 2 minuty.
Przyrządy do oczyszczania trudno dostępnych miejsc
Codzienne szczotkowanie zębów należy uzupełnić o higienę obszarów pomiędzy elementami aparatu. Zapobiega to odkładaniu się w tym miejscu płytki nazębnej i powstawaniu przebarwień, które będą widoczne zwłaszcza po zdjęciu aparatu. Oczyszczanie trudno dostępnych przestrzeni szczególnie przy założonym stałym aparacie ortodontycznym może stanowić wyzwanie. Na rynku dostępne są różne typy przyrządów, które ułatwiają codzienną higienę. Warto wybrać jeden (lub więcej) odpowiadający nam w technice stosowania przyrząd i codziennie go stosować, łącznie ze szczotkowaniem zębów i płukaniem jamy ustnej. Pozwoli to zapewnić prawidłową higienę i zdrowie zębów podczas noszenia aparatu.
Szczoteczki międzyzębowe
Szczoteczki międzyzębowe zbudowane są z cienkiego metalowego drucika, wokół którego ułożone jest miękkie włosie. Szczoteczki te służą do czyszczenia przestrzeni pomiędzy zębami oraz w przypadku noszenia aparatów ortodontycznych - za ich pomocą łatwo można również dostać się pod drut aparatu i wyczyścić ten obszar. Klasyczną nitką dentystyczną nie osiągniemy tak dużego obszaru czyszczenia (szczoteczka międzyzębowa ma stosunkowo dużą powierzchnię i dokładniej wypełnia czyszczoną przestrzeń).
Szczoteczki dostępne są w różnych rozmiarach (średnica włosia od 0,6 mm do 3,4 mm), dlatego każdy może dopasować wielkość indywidualnie do swoich potrzeb. Szczoteczki o mniejszej średnicy sprawdzą się w oczyszczaniu przestrzeni pomiędzy zębami, a te o większej średnicy ułatwią dbanie o higienę pod drutami stałego aparatu. Szczoteczki międzyzębowe należy stosować codziennie po umyciu zębów, a także pomocniczo w przypadku zalegających w elementach aparatu resztek pokarmu.
Szczoteczki jednopęczkowe
Główka szczoteczki jednopęczkowej ma stożkowaty, lekko zaokrąglony kształt. Służy ona do czyszczenia trudno dostępnych miejsc (obszar jamy ustnej za zębami trzonowymi czy też obszar między elementami aparatu ortodontycznego). Skutecznie oczyszcza również okolicę przyszyjkową zębów i usuwa nagromadzony w okolicy dziąseł osad nazębny. Szczoteczka jednopęczkowa w porównaniu ze szczoteczką międzyzębową jest większa i ma bardziej zbite włosie, więc gdy odczuwamy, że klasyczna szczoteczka międzyzębowa pozostawiła niedoczyszczony osad nazębny, warto sięgnąć po szczoteczkę jednopęczkową. Szczoteczkę jednopęczkową należy stosować codziennie po umyciu zębów.
Specjalistyczna nitka dentystyczna
Nitka dla osób noszących aparaty ortodontyczne różni się budową od klasycznej nitki dentystycznej. Składa się ona z 3 elementów: usztywnionej końcówki (ułatwia wprowadzenie nitki pod elementy aparatu), grubszej (puszystej) nici (większa średnica łatwiej zbiera osad spod elementów aparatu) oraz standardowej, cienkiej nici dentystycznej (zbiera osad z powierzchni zębów i okolicy przyszyjkowej). Nić należy wsunąć twardą końcówkę pod element aparatu i przeciągnąć ją, zbierając osad. Może ona okazać się dobrym wyborem u osób, które przed założeniem aparatu stosowały nitkę dentystyczną w codziennej higienie. Podobny mechanizm użytkowania może ułatwić zachowanie prawidłowej higieny jamy ustnej również przy założonym aparacie ortodontycznym. Nitkę dentystyczną należy stosować codziennie po umyciu zębów.
Irygator dentystyczny
Irygator dentystyczny jest urządzeniem, które produkuje wąski strumień wody pod ciśnieniem. Zabieg ten pozwala w łatwy sposób oczyścić przestrzenie międzyzębowe i nagromadzone w nich bakterie. Strumień wody pozwala bez problemu usunąć zalegające resztki pokarmu z trudno dostępnych miejsc między elementami aparatu ortodontycznego. Dodatkową zaletą irygatora jest oczyszczanie kieszonek dziąsłowych z nagromadzonego osadu, co korzystnie wpływa na stan dziąseł. Zabiegi te można stosować jako alternatywa dla nitki dentystycznej, czy szczoteczek międzyzębowych (jeżeli stosowanie nitki dentystycznej stanowi dla pacjenta problem, wybór irygatora dentystycznego będzie znacznie prostszym rozwiązaniem). Irygacje należy wykonywać codziennie po umyciu zębów.
Płyn do płukania jamy ustnej z aparatem ortodontycznym
Płyny do płukania ust pozwalają pozbyć się nagromadzonych w ciągu dnia bakterii i resztek pokarmu, których nie udało się usunąć wymienionymi wyżej przyborami. W przypadku noszenia aparatów ortodontycznych bakterie mogą się gromadzić w szczelinach miedzy aparatem a zębami, do których nie dotrzemy przyrządami do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych.
Płyn do płukania jamy ustnej do codziennego stosowania
Do codziennego stosowania warto wybrać specjalnie przeznaczone do aparatów ortodontycznych płyny do płukania jamy ustnej. Zawierają one fluor, który działa przeciwpróchniczo i wzmacnia zęby oraz chlorheksydynę w małym stężeniu (około 0,06%), która redukuje płytkę nazębną i działa przeciwzapalnie. Często składnikami są również alantoina, kwas hialuronowy czy aloes, które regenerują dziąsła, wspomagają leczenie uszkodzeń tkanek miękkich jamy ustnej i działają łagodząco. Płynami przeznaczonymi do codziennego stosowania należy płukać jamę ustną 2 razy dziennie po umyciu zębów.
Płyn do płukania jamy ustnej w przypadku uszkodzeń tkanek
Aparat ortodontyczny poprzez swoje ostre elementy może doprowadzić do powstania uszkodzeń tkanek miękkich i do rozwoju stanu zapalnego. W tym przypadku należy wybrać płyny zawierające w swoim składzie rumianek, tymianek, miętę pieprzową, szałwię lub korę dębu. Wyciągi te będą działały przeciwzapalnie i łagodząco na tkanki miękkie jamy ustnej oraz będą przyspieszały proces gojenia uszkodzeń. W przypadku bolesnych ran można wybrać również płyn do płukania jamy ustnej z większą zawartością chlorheksydyny (około 0,12- 0,2%), która uśmierzy ból i wspomaga proces leczenia. Należy jednak pamiętać, że przy większej zawartości chlorheksydyny płyn stosujemy nie dłużej niż 7 dni.
Wosk (silikon) ortodontyczny
W przypadku, gdy zamki lub drut aparatu drażnią tkanki miękkie w jamie ustnej, można zastosować specjalnie do tego stworzony preparat, jakim jest wosk ortodontyczny. Produkt należy uformować w odpowiedni kształt w palcach, a następnie nałożyć na wystający element aparatu ortodontycznego. Miejsce aparatu przed aplikacją powinno zostać osuszone. Wosk tworzy barierę oddzielającą ostre elementy aparatu od tkanek miękkich jamy ustnej, zapobiega podrażnieniom i powstawaniu stanu zapalnego. Stosowanie silikonu ortodontycznego znacznie zmniejsza uczucie dyskomfortu przy noszeniu aparatu. Wosk należy uzupełnić w momencie gdy poczujemy, że uległ on starciu z elementów aparatu. Silikon dostępny jest w różnych kolorach oraz wariantach smakowych. Po aplikacji preparatu można bez obaw jeść i pić, ponieważ przy ewentualnym połknięciu jest on bezpieczny dla organizmu.
2023-04-10
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 10.04.2023 14:28:32
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.