Jak zatrzymać laktację - jak zakończyć karmienie piersią?

Spis treści

Kiedy zakończyć karmienie piersią?

Kiedy należy hamować laktację?

Dlaczego należy hamować wydzielanie mleka u niektórych kobiet?

Leki na zahamowanie laktacji

Zioła na zatrzymanie laktacji

Co zrobić, aby nieświadomie nie zahamować laktacji?

Kiedy zakończyć karmienie piersią?

Karmienie piersią jest rekomendowanym sposobem odżywania maluszka, gdyż substancje zawarte w pokarmie mamy mają dużą wartość – dostarczają dziecku składników niezbędnych do prawidłowego wzrostu, rozwoju czy funkcjonowania układu odpornościowego.

Spytasz, kiedy zakończyć karmienie piersią? Tak naprawdę, jeśli nie masz konkretnych powodów, nie musisz myśleć o odstawieniu dziecka od piersi – jak dotąd nie wyznaczono górnej granicy karmienia piersią. Według Światowej Organizacji Zdrowia maluszek powinien być karmiony piersią przez minimum 6 miesięcy, a po tym czasie zaleca się utrzymanie tego sposobu karmienia dziecka z równoczesnym rozszerzaniem diety do ukończenia przez dziecko 2. roku życia.

Wiele mam zastanawia się nad tym, czy na późniejszym etapie rozwoju dziecka mleko mamy jest nadal potrzebne - otóż, mleko (także to modyfikowane) jest podstawą diety dziecka do końca 1. roku życia. Po tym czasie zmienia ono swój skład - pomimo tego, że już tylko w około 30% pokrywa zapotrzebowanie energetyczne dziecka, to ma np. więcej przeciwciał, co jest niezwykle istotne dla prawidłowego rozwoju układu odpornościowego malucha.

Możesz zatem karmić tak długo, jak chcesz tego Ty sama i Twoje dziecko. Zapewniam Cię, że prawdopodobnie nadejdzie taki moment, kiedy dziecko samo przestanie chcieć ssać pierś i w ten sposób proces laktacji zakończy się samoistnie.

Kiedy należy hamować laktację?

Istnieją jednak sytuacje, kiedy mama nie może lub nie chce karmić dziecka po porodzie, m.in.:

• po urodzeniu martwego płodu lub aborcji,

• kiedy dziecko zostało oddane do adopcji,

• nie pozwala na to sytuacja zdrowotna mamy, np. jest nosicielem pewnych chorób, m.in. wirusa HIV i w ciąży nie przyjmowała leków antyretrowirusowych – w tej sytuacji karmienie piersią zwiększa ryzyko przeniesienia wirusa na dziecko,

• mama przyjmuje leki, które przenikają do mleka i mogą zaszkodzić dziecku, np. - izotretynoina, cyklofosfamid, salicylany - o tym, jakie leki można stosować karmiąc piersią, przeczytasz w artykule Leki a karmienie piersią,

• w sytuacji zastoju pokarmu, przepełnienia piersi mlekiem czy w zaawansowanym zapaleniu piersi,

• z powodów osobistych, np. kiedy mama chce wrócić do pracy lub po prostu nie chce już karmić piersią.

Wskazane powyżej przypadki należą do sytuacji, kiedy laktację powinno się hamować. Pamiętaj jednak, że decyzja ta należy tylko i wyłącznie do Ciebie i presja otoczenia nie powinna być powodem do zakończenia karmienia. Jeśli przesłanką do zahamowania laktacji są problemy zdrowotne, ostateczną decyzję warto poprzedzić konsultacją z lekarzem.

Dlaczego należy hamować wydzielanie mleka u niektórych kobiet?

W przypadku niektórych mam, które nie mogą lub nie chcą karmić piersią, laktacja szybko ulega unormowaniu - jeśli dziecko nie ssie piersi, nie stymuluje wydzielania pokarmu - wówczas jest on produkowany w coraz mniejszej ilości na zasadzie "podaży i popytu". U innych kobiet proces ten trwa dłużej, a u pewnego odsetka nawał pokarmu może spowodować powikłania zdrowotne.

Zbyt duża ilość mleka w piersiach może wywołać uczucie dyskomfortu, napięcia, przepełnienia czy obrzmienia piersi. Często są one twarde i bolesne w dotyku. W tym stanie pomocne mogą być:

• zimne, 15-minutowe okłady lub chłodny prysznic kilka razy dziennie - chłodna woda obkurcza kanaliki mleczne i zmniejsza produkcję mleka,

• okłady z liści kapusty - schłodzone w lodówce liście kapusty należy lekko rozgnieść, aby puściły soki i nakładać na piersi.

Powikłaniem nawału mleka może być zastój pokarmu - kiedy pierś nie zostaje opróżniona, zalegający pokarm blokuje kanaliki mleczne, a mimo uczucia przepełnienia piersi - mleko nie chce z niej wypływać. Do objawów nierzadko dołącza wtedy gorączka, bóle mięśni i dreszcze - to znak, że masz do czynienia z zapaleniem piersi i niezbędna jest niezwłoczna konsultacja z lekarzem.

Zapalenie piersi to stan, kiedy na skutek przepełnienia się przewodów mlecznych uszkodzony zostaje ich nabłonek - powoduje to, że drobiny pokarmu przenikają do tkanek gruczołu piersiowego lub nawet do naczyń krwionośnych. Organizm - broniąc się - reaguje stanem zapalnym w postaci objawów podobnych do grypy. W zalegającym pokarmie dochodzi do namnożenia się bakterii, np. gronkowca złocistego, paciorkowców czy pałeczki okrężnicy. Taki stan wymaga podania leków - niesteroidowych leków przeciwzapalnych, a nawet antybiotyku na 10-14 dni. Aby tego uniknąć, lekarze decydują się u wielu kobiet, które nie mogą karmić piersią, na wdrożenie farmakoterapii, której celem jest hamowanie laktacji.

Leki na zahamowanie laktacji

Jedną z możliwości hamowania laktacji jest podanie leków, które mają bezpośrednio wpłynąć na ten proces. Należą do nich:

• Bromokryptyna, np. Bromocorn, Bromergon – jest pochodną alkaloidów sporyszu i hamuje wydzielanie prolaktyny (hormonu odpowiedzialnego za laktację) z przedniego płata przysadki mózgowej, przez co zmniejsza syntezę mleka i jego wydzielanie do piersi. Leczenie bromokryptyną rozpoczyna się od małych dawek, które zwiększa się stopniowo przez ok. 14 dni. Substancję tę należy przyjmować podczas posiłku.

• Kabergolina, np. Dostinex – podobnie jak bromokryptyna, ogranicza wydzielanie prolaktyny hamując w ten sposób proces laktacji. Aby całkowicie zahamować wydzielanie mleka, podaje się jednorazową dawkę kabergoliny w pierwszym dniu po porodzie, natomiast aby przerwać laktację, lek zażywa się w mniejszych dawkach co 12 godzin przez 2 dni. Kabergolinę należy przyjmować z posiłkiem. Ma ona podobną skuteczność jak bromokryptyna.

• Estrogeny, czyli żeńskie hormony płciowe – nie są lekami pierwszego rzutu w hamowaniu wydzielania mleka, aczkolwiek dają pożądane efekty. W tym celu pacjentki głównie stosują dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne, których jednym ze składników jest estrogen, np. Atywia, Yasminelle.

Zioła na zatrzymanie laktacji

Jeśli niefarmakologiczne metody hamowania laktacji (np. odciąganie niewielkich ilości pokarmu, zmniejszenie ilości karmień, zimne 15-minutowe okłady kilka razy dziennie) nie są wystarczająco skuteczne, a nie chcesz sięgać od razu po leki na receptę, możesz wykorzystać zioła, które łagodnie hamują proces wydzielania mleka. W związku z tym, że są to środki o umiarkowanym działaniu, najlepiej stosować je jako metodę uzupełniającą.

Do ziół hamujących laktację należą:

• szałwia lekarska, np. Zielnik Apteczny szałwia fix, Szałwia fix Tylko natura, przyjmuje się, że wystarczające jest spożywanie ½ szklanki naparu 3 razy na dobę przez maksymalnie kilka dni, gdyż zawiera on tujony o działaniu toksycznym na układ nerwowy,

• mięta pieprzowa, np. Zielnik Apteczny mięta fix, Mięta fix Tylko natura, preparaty z miętą pieprzową zwykle różnią się między sobą zawartością mentolu, dlatego ich skuteczność w hamowaniu procesu wydzielania mleka jest różna.

Co zrobić, aby nieświadomie nie zahamować laktacji?

Aby uniknąć nieświadomego przyjęcia leku bądź zioła mogącego zahamować laktację, zawsze informuj farmaceutę lub lekarza, że karmisz piersią oraz uważnie czytaj ulotkę leku, który chcesz przyjąć. Znajdziesz tam informację, czy zastosowanie danej substancji niesie ze sobą ryzyko całkowitego zahamowania laktacji.

Pamiętaj także, że istnieją leki oraz produkty, które mogą osłabiać wydzielanie mleka - szczegółowo pisaliśmy o nich w artykule Na co uważać przy karmieniu piersią? Leki, kawa, alkohol i papierosy?. W takich sytuacjach warto zastanowić się, czy danego leku nie można zamienić na inny – taką pomocą może zawsze służyć farmaceuta lub lekarz. Jeśli czegokolwiek nie jesteś pewna – pytaj specjalistów.