Czy szczepić dziecko przeciwko odrze?

udostępnij:

Czy warto zaszczepić się przeciwko odrze? Kiedy i kto powinien się zaszczepić? Jakie mogą być działania niepożądane po szczepieniu? Na te i inne pytania dotyczące szczepień przeciw odrze odpowiada lekarz pediatra dr Barbara Grala-Stępnik.

W Polsce każdego roku notowanych jest od 60 do 130 przypadków odry i choć liczba ta stanowi niewielki odsetek ludności, w Europie obserwujemy niepokojący wzrost liczby zachorowań. O odrze, powikłaniach, szczepieniach i skutkach odmowy szczepień rozmawiamy z lekarzem pediatrą - doktor Barbarą Grala-Stępnik.

mgr farm. Angelika Talar-Śpionek: Pani Doktor, czym tak właściwie jest odra i jak można się nią zarazić?

dr Barbara Grala-Stępnik: Odra to ostra choroba zakaźna, powodowana przez wirus odry (Measles virus). Źródłem zakażenia jest chory człowiek. Odra bardzo łatwo rozprzestrzenia się wśród nieuodpornionych osób w każdym wieku i może powodować epidemie. Zakażenie szerzy się drogą kropelkową (chory zaraża m.in. kichając lub kaszląc na inną osobę) oraz przez bezpośrednią styczność z wydzieliną z jamy nosowo-gardłowej (np. gdy wydzielina z nosa znajdzie się na przedmiotach, takich jak klamka, telefon) chorej osoby.

Jakie są główne objawy odry?

Objawy występują po 10-12 dniach od zakażenia. Na 2-4 dni przed pojawieniem się charakterystycznej wysypki występuje gorączka, złe samopoczucie, zapalenie spojówek, katar, kaszel. Wraz z rozwojem choroby temperatura ciała wzrasta do 39-41°C. W jamie ustnej pojawiają się białe wykwity otoczone czerwoną linią (plamki Koplika), a następnie czerwona wysypka stopniowo zlewa się w plamy i obejmuje całą głowę i ciało.

Czy po przebytej odrze mogą wystąpić jakieś powikłania?

Odra jest najbardziej niebezpieczna dla dzieci do 5 roku życia oraz osób z zaburzeniami układu odpornościowego. Najczęstsze powikłania to zapalenie ucha środkowego, które może prowadzić do utraty słuchu, biegunka, zapalenie płuc, ostre zapalenie mózgu prowadzące do obrzęku mózgu, zaburzenia wzroku, które mogą doprowadzić do ślepoty. W wyniku powikłań mogą także wystąpić rzadkie, ciężkie uszkodzenia mózgu, znane jako podostre stwardniające zapalenie mózgu (SSPE), którego objawy pojawiają się nawet kilka lat po chorobie.

Czy w ostatnich latach zauważyła Pani wzrost zachorowania na odrę wśród swoich pacjentów?

Do tej pory, podczas mojej praktyki zawodowej, nie miałam do czynienia z osobami chorymi na odrę, z czego mogę się tylko cieszyć.

Czy szczepienia to jedyny sposób, aby uchronić się przed zachorowaniem na odrę?

Tak, tylko szczepienie może uchronić nas przed odrą.

Jakie szczepienia przeciw odrze są dostępne w Polsce i czy trzeba za nie zapłacić?

W Polsce dostępna jest szczepionka w postaci połączonej (skoniugowanej), jako szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce (tzw. MMR, np. Priorix, M-MRvaxPro). W jej skład wchodzą żywe, osłabione wirusy. Szczepienie przeciw odrze należy do szczepień obowiązkowych. Szczepionka jest całkowicie refundowana przez NFZ, więc nie trzeba za nią płacić.

Od kiedy szczepienia są obowiązkowe i kiedy należy się zaszczepić?

Obowiązkowe szczepienia przeciw odrze wprowadzono w Polsce w 1975 roku, przy użyciu pojedynczej dawki szczepionki przeciw odrze. W 2004 roku wprowadzono obowiązkową i refundowaną szczepionkę MMR. Podawana jest dzieciom w dwóch dawkach: pierwsza w 13-14 miesiącu życia oraz druga w 10 roku życia. Ostatnio podano informację, że od przyszłego roku, tj. 2019 r., kalendarz szczepień ma ulec modyfikacjom i druga dawka szczepionki podawana będzie dzieciom w wieku 6 lat. Jest to związane ze wzrostem ryzyka zachorowania na odrę dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

Co zrobić, jeśli nie byliśmy szczepieni w dzieciństwie? Czy dorosły też może zaszczepić się przeciwko odrze lub doszczepić drugą dawką po latach?

Oczywiście, osoba dorosła może zaszczepić się lub doszczepić drugą dawką po latach, jednak dla osób dorosłych szczepionka nie jest refundowana i trzeba za nią zapłacić.

Osobie dorosłej, która nie została zaszczepiona w dzieciństwie przeciw odrze, zalecane jest uzupełnienie szczepienia przez podanie 2 dawek szczepionki MMR (przeciw odrze, śwince i różyczce) w odstępie nie krótszym niż 4 tygodnie.

Czy są sytuacje, w których szczepionka przeciwko odrze nie jest wskazana?

Jeśli po podaniu pierwszej dawki wystąpiła silna reakcja alergiczna, nie można zaszczepić dziecka dawką przypominającą. Jeśli reakcja alergiczna spowodowana była alergią na substancje pomocnicze zawarte w szczepionce, można podać szczepionkę innego producenta. Oczywiście uprzednio należałoby wykonać odpowiednie testy alergiczne.

Jeśli dziecko jest w trakcie lub po świeżo przebytej infekcji bakteryjnej, która wymagała zastosowania antybiotyku, należy odczekać z podaniem szczepionki przynajmniej 2 tygodnie od czasu zakończenia kuracji.

Choroby hematologiczne (np. białaczka, chłoniaki) oraz niedobory odporności, również stanowią przeciwwskazanie do podania szczepionki.

Czy szczepienie rzeczywiście ochroni nas przed odrą i czym jest odporność zbiorowa?

Przeprowadzone badania naukowe wykazały, iż skuteczność szczepienia po podaniu 2 dawek szczepionki wynosi 98-99% i utrzymuje się do końca życia.

Pojęcie „odporność zbiorowa” powstało na bazie obserwacji. Dowiedziono, że obecność w populacji osób uodpornionych przeciwko danej chorobie zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na tę chorobę również osób nieuodpornionych. Dzięki odporności zbiorowej, szczepienie chroni nie tylko osobę zaszczepioną, ale dodatkowo również najsłabszych, którzy nie mogą być zaszczepieni ze względu na przeciwwskazania, ponieważ są za mali na szczepienie (niemowlęta) lub chorują przewlekle.

Im więcej osób zostanie zaszczepionych, tym większa jest odporność zbiorowa i tym bardziej jesteśmy wszyscy chronieni przed niebezpiecznymi chorobami zakaźnymi.

Czy spotkała się Pani wśród swoich pacjentów z wystąpieniem nadwrażliwości na szczepionkę przeciwko odrze i jakie są jej najczęstsze działania niepożądane?

Dla małego dziecka sama wizyta w poradni i moment ukłucia jest bardzo dużym stresem, dlatego często zdarza się nadmierna płaczliwość czy rozdrażnienie. U niektórych dzieci obserwujemy zaczerwienienie lub obrzęk w miejscu wkłucia, rzadko występuje też stan podgorączkowy po kilku godzinach od podania szczepionki.

Czy spotyka się Pani z odmową wykonania szczepienia wśród swoich pacjentów? Jakie konsekwencje ponoszą rodzice niezaszczepionych dzieci?

Oczywiście, zdarzają się rodzice, którzy odmawiają podania szczepionki swojemu dziecku. Konsekwencją takiego postępowania jest narażenie dziecka na zachorowanie i ciężkie powikłania po przebytej chorobie zakaźnej. Przez takie decyzje cierpią nie tylko dzieci, ale również ich rodzice, bo chyba nie ma nic gorszego dla rodziców niż choroba własnego dziecka.

Pani Doktor, bardzo dziękuję za rozmowę!

Choć wydawałoby się, że odra to dawno już zapomniana choroba, statystyki pokazują, iż tylko od stycznia tego roku zanotowano w Polsce 123 przypadki tej strasznej choroby. Dla porównania, w ubiegłym roku w tym samym okresie było ich tylko 46. Dlatego należy pamiętać o obowiązkowym szczepieniu, bo tylko tak możemy chronić siebie i nasze dzieci przed zachorowaniem na odrę i skutkami niebezpiecznych powikłań związanych z tą chorobą.

Jeśli interesuje Cię wpływ szczepień przeciwko odrze na powstawanie autyzmu, zajrzyj do artykułu Czy szczepienia powodują autyzm?

redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.

ostatnia zmiana: 30.11.2018 15:48:39

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

sortowanie:
filtrowanie:

Priorix

iniekcja, 1 fiolka + ampułkostrzykawka 0,5 mililitra+2 igły

measles+mumps vaccine+rubella vaccine

lek na receptę

w 12% aptek

od 106,50 zł

Pytania i opinie

Dodaj pytanie

* pole wymagane

Zdjęcia

Możesz przeciągnąć tu plik zdjęcia.

* pole wymagane

Podbicie pytania

Wymagane jest podbicie pytania: im większa kwota tym wyżej pytanie w kolejce do odpowiedzi.

Kwota podbicia pytania: 9,99 zł z VAT

Twój adres email:

Email będzie użyty tylko dla potrzeb płatności

Po wysłaniu pytania zostaniesz przekierowany do płatności.
Twój adres IP i wybrana lokalizacja zostaną zapisane. 
)