Czym spowodowane są zaburzenia seksualne występujące po odstawieniu leków przeciwdepresyjnych?

Obniżenie pożądania seksualnego jest istotnym efektem ubocznym stosowania większości leków przeciwdepresyjnych. Zaburzenia te dotyczą nawet 60-70% pacjentów stosujących SSRI (selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny), do których zalicza się paroksetynę.

W przypadku utrzymywania się zaburzeń seksualnych po odstawieniu leków diagnozuje się tzw. zespół dysfunkcji seksualnych po SSRI (ang. Post SSRI sexual dysfunction, PSSD). U kobiet charakteryzuje się on spadkiem bądź brakiem libido, trudnościami w odczuwaniu przyjemności podczas zbliżeń, osłabionym, opóźnionym orgazmem lub jego brakiem oraz suchością pochwy.

To, jak długo po zakończeniu leczenia przeciwdepresyjnego utrzymują się wspomniane objawy jest kwestią indywidualną. Literatura nie podaje średniego czasu, po którym zmiany te ustępują u więkoszości pacjentów. U jednych pacjentów pozostają one obecne przez kilka dni do kilku tygodni, u innych zaś objawy te mogą występować nawet przez kilka miesięcy. W bardzo rzadkich przypadkach pacjenci borykają się z problemem nawet przez kilka lat.

Przyczyny wspomnianego zjawiska są w dalszym ciągu przedmiotem wielu badań. Wśród potencjalnych przyczyn wymienia się trwałe zaburzenia przekaźnictwa w układzie nerwowym, które mogą być związane właśnie ze zbyt niskim poziomem dopaminy, zmiany ekspresji niektórych genów oraz zmiany hormonalne. Przyjmowanie lamotryginy prawdopodobnie nie ma związku ze wspomnianymi zaburzeniami.

Wśród naturalnych metod radzenia sobie z problemem wymienia się stosowanie suplementów zawierających wspomniany przez Panią wyciąg z liści miłorzębu japońskiego (Ginkgo biloba), korzenia maca, zwanego również żeń-szeniem peruwiańskim (Lepidium meyenii) czy korzenia różeńca górskiego (Rhodiola rosea). Wciąż brakuje jednak dowodów naukowych potwierdzających ich skuteczność.

Jeśli problem będzie utrzymywał się w dalszym ciągu, warto skorzystać z konsultacji lekarza seksuologa, który może zalecić badania stężenia hormonów płciowych oraz zaproponować odpowiednie leczenie farmakologiczne.

W badaniach naukowych potwierdzono bowiem skuteczność bupropionu w dawce dobowej 300 mg w ogólnej poprawie funkcji seksualnych u kobiet. Co ciekawe, w jednym badaniu, wykazano także, że sildenafil poprawiał zdolność kobiet leczonych lekami przeciwdepresyjnymi do uzyskiwania orgazmu. Obydwa wspomniane leki są dostępne wyłącznie na receptę i zdecydowanie nie zaleca się ich stosowania bez konsultacji z lekarzem.

Warto rozważyć także niefarmakologiczne metody radzenia sobie z problemem, takie jak terapia psychoseksualna.

Więcej informacji o tym, jak leki mogą wpływać na życiu seksualne można przeczytać w naszym artykule:
https://www.gdziepolek.pl/artykuly/stosowanie-lekow-a-seks