Czy zaszczepić się przeciwko HPV?

udostępnij:

Nawet 50% ludzi może być zakażonych HPV, czyli wirusem brodawczaka ludzkiego, który zwiększa ryzyko raka szyjki macicy nawet 500 razy. Liczby te sprawiają, że warto przyjrzeć się bliżej szczepionkom przeciwko HPV i innym metodom zapobiegania zakażeniu. Sprawdź kto może skorzystać z refundacji, a kto zaszczepi się za darmo!

Spis treści

Czym jest HPV?

Czy HPV powoduje raka szyjki macicy?

Jak można zarazić się wirusem brodawczaka ludzkiego?

Kiedy iść do lekarza?

Jak leczyć zakażenie HPV?

Kto może przyjąć szczepionkę przeciw HPV za darmo?

Czym różnią się szczepionki przeciwko HPV obecne na rynku?

Czy osoba dorosła może zaszczepić się przeciwko HPV?

Dlaczego przeciwko HPV warto szczepić także mężczyzn?

Czy szczepionka może wyleczyć trwające zakażenie HPV?

Źródła

Czym jest HPV?

HPV to hasło, z którym coraz częściej możemy się spotkać. Ta tajemnicza nazwa jest rozwinięciem skrótu human papillomavirus, czyli wirus brodawczaka ludzkiego. Nie jest to jednak jeden konkretny gatunek, jak mogłaby wskazywać nazwa, lecz ponad 100 różnych typów wirusa. Wśród nich zidentyfikowano około 40., które odpowiadają za zakażenia narządów moczowo-płciowych u kobiet i mężczyzn. W populacji europejskiej szczególne znaczenie ma 8 typów: 16, 18, 31, 33, 35, 45, 56 i 58. Jednocześnie to dwa pierwsze typy – 16 i 18 – są powiązane z występowaniem większości przypadków groźnych nowotworów.

Czy HPV powoduje raka szyjki macicy?

Odmiana łagodna wirusa, czyli niskoonkogenna, wywołuje przeważnie kurzajki i brodawki na skórze, a także na zewnętrznych i wewnętrznych narządach płciowych. Jeśli zmiany pojawiły się na błonach śluzowych, niestety w 90% przypadków są nawracające.

Odmiana groźniejsza, wysokoonkogenna wirusa, może natomiast prowadzić do nowotworów, głównie do raka szyjki macicy - zwiększa ryzyko choroby blisko 500 razy. Ponad 90% przypadków raka szyjki macicy wywołuje właśnie HPV.

Jak można zarazić się wirusem brodawczaka ludzkiego?

Zakażenie HPV następuje głównie drogą płciową - również analną i oralną, należy więc świadomie wybierać partnerów i unikać przypadkowych kontaktów seksualnych. Ważne jest również zabezpieczanie się prezerwatywą (np. Durex Performa, Skyn Ekstra Nawilżane), która zmniejsza ryzyko  zarażenie. Także używanie wspólnej bielizny czy ręczników może przyczynić się do przeniesienia wirusa, są to jednak bardzo rzadkie przypadki.

Kluczowa jest świadomość możliwości przeniesienia infekcji drogą płciową i wiedza o stanie zdrowia partnera seksualnego. Pamiętajmy jednak, że zakażenie może przebiegać bezobjawowo, a na wyeliminowanie wirusa z organizmu potrzeba około 2 lat, w trakcie których można nieświadomie zarażać kolejne osoby. Szacuje się, że w ciągu swojego życia 50-80% aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn przebyło lub przebędzie zakażenie wirusem HPV.

Dodatkowo, pamiętajmy o unikaniu bezpośredniego kontaktu z widocznymi brodawkami na skórze oraz chodzenia boso w miejscach publicznych, takich jak basen. Więcej w artykule: Jak pozbyć się brodawek (kurzajek)?

Kiedy iść do lekarza?

HPV powoduje w układzie rozrodczym zmiany określane jako kłykciny kończyste (brodawki płciowe). Kłykciny mogą pojawić się na wargach sromowych, w okolicy odbytu lub w jego środku, w pochwie oraz na szyjce macicy, a czasami także w cewce moczowej. Odczuwalne mogą być - chociaż nie muszą - ból, świąd, problemy z oddawaniem stolca oraz moczu czy bolesność podczas stosunku.

Jeśli kobieta zauważy w obrębie swoich okolic intymnych zmiany w formie niewielkich kalafiorowatych guzków, zwykle w kolorze różowym - powinna zgłosić się do ginekologa. Lekarz może zlecić wykonanie cytologii, kolposkopii (oglądanie części narządów rozrodczych za pomocą specjalnego urządzenia) oraz pobranie wymazu do badania wirusologicznego. Mężczyzna po zauważeniu u siebie takich zmian na penisie, powinien zwrócić się do dermatologa lub wenerologa.

Biorąc pod uwagę, że zakażenie przebiega początkowo bezobjawowo, należy pamiętać o regularnych wizytach u ginekologa i badaniach cytologicznych, co może pomóc w wykryciu nieprawidłowości, zanim pojawią się uciążliwe objawy lub zmiany mogące prowadzić do rozwoju nowotworu.

W przypadku zauważenie u siebie brodawek czy innych zmian skórnych poza okolicami intymnymi, należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym lub dermatologiem.

Jak leczyć zakażenie HPV?

Niestety, na chwilę obecną nie ma terapii umożliwiającej eliminację wirusa HPV. Najczęściej stosowane jest leczenie objawowe powstających zmian skórnych. U części osób dochodzi do samoistnego wyleczenia w ciągu kilku lat od zakażenia.

W leczeniu stosuje się maści przeciwwirusowe, roztwory na receptę (np. Condyline, Aldara), miejscową terapię przeciwzapalną, wycinanie zmian pętlą elektryczną czy ich wymrażanie. Należy jednak pamiętać, że brodawki narządów moczowo-płciowych mają wysoką tendencję do powracania, a osoba leczona nadal będzie zakażała wirusem HPV.

W bardziej zaawansowanym stadium przeprowadza się operacje chirurgiczne, a w przypadku nowotworu może być dodatkowo zastosowane leczenie radioterapią i chemioterapią.

Kto może przyjąć szczepionkę przeciw HPV za darmo?

Szczepionki przeciwko HPV (np. Cervarix, Gardasil, Gardasil 9) są dostępne w aptekach na receptę i można je stosować już od 9. roku życia. Konieczne jest podanie dwóch lub trzech dawek szczepionki w zależności od rodzaju preparatu oraz od wieku osoby szczepionej.

Od 2 września 2023 r. szczepionka 2-walentna Cervarix przeciw HPV jest bezpłatna dla wszystkich dzieci od 9 do 18. roku życia. Szczepionkę można kupić w aptece na receptę.

Z bezpłatnej szczepionki Gardasil 9 w ramach programu rządowego skorzystać mogą w 2024 roku dzieci urodzone w 2010, 2011, 2012 roku. Na szczepienie można zapisać dziecko on-line poprzez konto IKP lub bezpłatną infolinię: +48 800 100 101. Dla pozostałych dzieci szczepionka ta jest pełnopłatna, a cena rozpoczyna się od 389 zł za pojedynczy zastrzyk.

Czym różnią się szczepionki przeciwko HPV obecne na rynku?

Szczepionki przeciwko HPV różnią się liczbą typów wirusa przeciwko którym wywołują odporność. Cervarix to szczepionka wywołująca odpowiedź immunologiczną przeciwko zakażeniom HPV typu 16 i 18. Wirusy HPV-16 i HPV-18 są odpowiedzialne za około 70% przypadków raka szyjki macicy, 90% przypadków raka odbytu, 70% przypadków neoplazji (niekontrolowanego namnażania się komórek) sromu i pochwy oraz 78% przypadków neoplazji odbytu wysokiego stopnia wynikających z obecności HPV.

W Polsce zarejestrowana jest także szczepionka Gardasil (wcześniej znana jako Silgard), skierowana jest przeciwko 4 typom wirusa: 6, 11, 16, 18, oraz Gardasil 9 uodparniająca przeciwko 9 serotypom HPV: 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58.

Chociaż brak jest badań porównujących te szczepionki bezpośrednio, to WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) w 2017 stwierdziła, że preparaty 2-, 4- oraz 9-walentne "charakteryzują się porównywalną immunogennością oraz skutecznością w prewencji raka szyjki macicy", a zgodnie z licznymi rekomendacjami i wytycznymi, "wszystkie preparaty przeciwko HPV przeznaczone do szczepienia dzieci i młodzieży przed inicjacją seksualną, należy traktować równocennie".

Czy osoba dorosła może zaszczepić się przeciwko HPV?

Szczepionki przeciwko HPV są najskuteczniejsze u osób, które jeszcze nie miały kontaktu z wirusem, czyli najlepiej przed inicjacją seksualną. W opinii ekspertów optymalny wiek podania szczepionki to 9-14 lat dla obu płci.

Nie oznacza to, że nie można czy nie warto szczepić dorosłych osób. Należy jednak zaznaczyć, że szczepionka wywoła pożądany efekt tylko u osób, które nie są zakażone wirusami HPV przeciwko którym uodparnia dany preparat. Oznacza to, że u pacjentów aktywnych seksualnie, którzy mogli już być narażeni na kontakt z HPV, szczepienie może być nieskuteczne lub mniej skuteczne.

Dlaczego przeciwko HPV warto szczepić także mężczyzn?

HPV jest jedną z wiodących przyczyn raka szyjki macicy, ale może powodować także nowotwory w obrębie ust, gardła, krtani, a także odbytu i prącia u mężczyzn. Wirus przenosi się pomiędzy ludźmi niezależnie od płci - może zaatakować każdego. Szczepienie chłopców chroni zatem zarówno ich samych, jak i ich partnerów seksualnych przed zachorowaniem oraz przerywa transmisję wirusa w społeczeństwie.

W krajach, w których szczepienia te są rutyną - wzorem jest m.in. Australia - zauważono radykalnie zmniejszoną liczbę zachorowań. Po 10 latach jest o 90% mniej przypadków brodawek płciowych oraz o 85% mniej patologii szyjki macicy. Nie wiadomo dokładnie, jak długo utrzymuje się ochrona, ale na podstawie dostępnych informacji można ocenić, że co najmniej 6-10 lat.

Czy szczepionka może wyleczyć trwające zakażenie HPV?

Szczepionka jest metodą profilaktyki i nie wykazano, aby wykazywała działanie lecznicze. Nie należy się spodziewać, aby była pomocna w przypadku już istniejących zmian chorobowych związanych z zakażeniem HPV i nie zaleca się jej stosowania w celu terapii raka szyjki macicy.

Warto również zaznaczyć, że szczepionka nie zastępuje regularnych badań cytologicznych i nie u każdej zaszczepionej osoby wywoła ochronną odpowiedź immunologiczną.

Źródła

  1. Stanowisko Rady Przejrzystości nr 54/2021 z dnia 17 maja 2021 roku w sprawie oceny leku Cervarix, szczepionka przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (typy 16 i 18).

  2. https://www.gov.pl/web/zdrowie/hpv

redaktor: Angelika Talar-Śpionek, mgr farm.

ostatnia zmiana: 06.03.2024 14:29:49

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

sortowanie:
filtrowanie:

Cervarix

iniekcja, 1 ampułkostrzykawka

papillomavirus vaccine (human types 16, 18)

lek na receptę

w 50% aptek

od 278,78 zł

Condyline

płyn, 3,5 mililitra

podophyllotoxin

lek na receptę

w 35% aptek

od 19,99 zł

Durex Performa

prezerwatywa, 3 sztuki

benzocaine

wyrób medyczny

w 41% aptek

od 10,90 zł

Gardasil 9

iniekcja, 1 zestaw: ampułkostrzykawka 0,5 mililitra +2 igły

papillomavirus vaccine (human types 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58)

lek na receptę

w 53% aptek

od 390,00 zł

Skyn Ekstra Nawilżane

prezerwatywa, 3 sztuki

wyrób medyczny

w 9% aptek

od 11,00 zł

Pytania i opinie

Dodaj pytanie

* pole wymagane

Zdjęcia

Możesz przeciągnąć tu plik zdjęcia.

* pole wymagane

Podbicie pytania

Wymagane jest podbicie pytania: im większa kwota tym wyżej pytanie w kolejce do odpowiedzi.

Kwota podbicia pytania: 9,99 zł z VAT

Twój adres email:

Email będzie użyty tylko dla potrzeb płatności

Po wysłaniu pytania zostaniesz przekierowany do płatności.
Twój adres IP i wybrana lokalizacja zostaną zapisane. 

Najnowsze filmy

)