Migrena - niezwykły ból głowy

Czym różni się migrena od bólu głowy? Obejrzyj film!

Spis treści

Czym jest migrena?

Jakie są rodzaje migreny?

Jakie są objawy migreny?

Jak powstaje migrena?

Czy migrena jest chorobą genetyczną?

Co wywołuje napad migreny?

Jaką antykoncepcję można stosować przy migrenie?

Po co prowadzić dzienniczek migrenowca?

Kiedy iść do lekarza z migreną?

Leki na migrenę

Jakie leki na migrenę może stosować kobieta w ciąży?

Kiedy wziąć leki na migrenę?

Naturalne i inne sposoby na zapobieganie napadom migreny

Co zrobić, gdy zaczyna się atak migreny?

Jak żyć z migreną?

Czym jest migrena?

Migrena jest jedną z najczęstszych przyczyn samoistnych bólów głowy. Na tę przewlekłą chorobę cierpi 15-18% kobiet oraz 6-8% mężczyzn. Zwykle problem zaczyna się w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym.

Schorzenie nie objawia się jedynie bólem głowy, ale szeregiem symptomów ogólnoustrojowych, które mogą skutecznie uniemożliwiać normalne funkcjonowanie. Napad migreny trwa zwykle od 4 do 72 godzin i może występować z różną częstotliwością – u niektórych kilka razy w roku, a u innych kilka razy w tygodniu.

Obejrzyj film!

Jakie są rodzaje migreny?

Rodzajów migreny jest bardzo dużo, jednak ogólny podział wyróżnia jej dwie postaci:

• migrena bez aury (zwykła) – występuje u około 80% chorych,

• migrena z aurą – dotyka około 20% chorych; aura to objawy neurologiczne zaczynające się kilkanaście-kilkadziesiąt minut przed wystąpieniem bólu głowy; mogą to być m.in. zaburzenia wzrokowe, słuchowe lub czuciowe; wielu pacjentów traktuje aurę jako czas na znalezienie odpowiedniego miejsca na przeżycie napadu migreny we względnym komforcie.

Nie zapominajmy jednak, że występują również inne rodzaje migren, np. migrena menstruacyjna, migrena brzuszna, czy migrena przedsionkowa.

Jakie są objawy migreny?

• umiarkowany lub silny, pulsujący ból głowy (zwykle jednostronny),

• nadwrażliwość na światło, hałas i zapachy,

• sensacje wzrokowe, ubytki w polu widzenia,

• nudności, wymioty, zaburzenie perystaltyki jelit,

• mrowienie i niedowład ciała.

Po ataku migreny występuje zwykle zmęczenie i senność.

Ze względu na występowanie wielu rodzajów choroby – nie wszystkie objawy ujawnią się u każdego pacjenta. Ich nasilenie również może być różne. Stąd częste nieporozumienia nawet między samymi migrenowcami – jedni uważają, że napad jest pewnym dyskomfortem, podczas gdy inni zwijają się z bólu i nie są w stanie wykonywać praktycznie żadnych czynności.

Jak powstaje migrena?

Niestety migrena jest chorobą, co do której mamy znacznie więcej pytań niż odpowiedzi. Właśnie dlatego tak trudno jest nam ją leczyć. Nie jesteśmy w stanie jak na razie podać konkretnego mechanizmu powstawania napadu. Naukowcy przedstawiają jednak kilka ciekawych teorii, według których migrena wyzwala się poprzez:

• zaburzenia naczyń krwionośnych w mózgu,

• zaburzenia czynności elektrycznej mózgu,

• zapalenie tkanki nerwowej,

• wahania stężenia serotoniny i innych przekaźników w układzie nerwowym.

Przyjmuje się również, że migrena może być spowodowana tymi wszystkimi mechanizmami jednocześnie.

Czy migrena jest chorobą genetyczną?

Niestety tak - dzieci migrenowców mają prawie 4-krotnie większą szansę na zachorowanie na migrenę niż reszta populacji. Musimy pamiętać jednak, że jest to choroba wieloczynnikowa i bardzo dużo zależy od naszego stylu życia i otoczenia.

Co wywołuje napad migreny?

• stres i odprężenie po stresie,

• sen - zbyt długi lub zbyt krótki,

• pokarmy - szczególnie produkty zawierające tyraminę lub fenyloalaninę (np. banany, owoce cytrusowe, sery, czekolady, alkohol - głównie czerwone wino),

• wahania poziomów hormonów – u niektórych kobiet migreny związane są z cyklem menstruacyjnym,

• zmęczenie, wysiłek,

• leki – wiele leków może wywoływać bóle głowy, jednak należy wspomnieć tutaj szczególnie o antykoncepcji hormonalnej – uważa się, że w miarę bezpieczną metodą antykoncepcji dla kobiety cierpiącej na migrenę będzie pigułka jednoskładnikowa, należy więc unikać tabletek dwuskładnikowych; chociaż w niektórych postaciach migreny związanych z cyklem miesiączkowym neurolog może zalecić inaczej,

• gwałtowne zmiany pogody,

• gwałtowne zmiany wysokości (połączone ze zmianami ciśnienia),

• jasne światło, hałas, intensywne zapachy,

• zanieczyszczona woda lub powietrze (smog),

• głód.

Jaką antykoncepcję można stosować przy migrenie?

Po co prowadzić dzienniczek migrenowca?

Na pewno zauważyłeś, że migrenę mogą wywołać zupełnie sprzeczne czynniki. W istocie tak jest, ponieważ osoby cierpiące na migrenę powinny prowadzić ustabilizowany tryb życia. Jeśli od poniedziałku do piątku śpimy po 6 godzin na dobę, a później nagle w sobotę postanowimy odpocząć i wstaniemy po 11 godzinach leniuchowania… może to się zakończyć dla nas kolejnym atakiem. Tak może się stać również w odwrotnym przypadku. Dlatego tak ważna dla migrenowców jest regularność i umiarkowanie.

Nie jest jednak łatwo odkryć, który z czynników powoduje migrenę u konkretnego pacjenta. Dlatego zaleca się prowadzenie dzienniczka, w którym pacjent zapisuje swoje samopoczucie, posiłki i inne aktywności w ciągu dnia, a kobiety dodatkowo – cykl miesiączkowy. Dzięki temu po pewnym czasie można zauważyć pewną regularność w występowaniu napadów i czasem udaje się znaleźć „winowajcę”, co pomoże zapobiec kolejnym atakom.

Kiedy iść do lekarza z migreną?

Migrena jest chorobą, która musi być zdiagnozowana przez lekarza. Jeśli zauważymy u siebie niepokojące objawy, powinniśmy zgłosić się do naszego lekarza rodzinnego, który będzie mógł ocenić, czy występuje u nas migrena, czy może są to innego rodzaju bóle głowy, np. klasterowy lub napięciowy, a może zupełnie inna choroba. Dodatkowo lekarz może wypisać nam skierowanie na badania np. tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny po to, by wykluczyć inne możliwe przyczyny pojawiania się bólu, np. krwotok. Możemy również dostać skierowanie do neurologa, który ustali z nami dalsze kroki działania (np. rozpoczęcie prowadzenia dzienniczka) oraz zaleci odpowiednie leki.

Niezależnie od tego, czy mamy zdiagnozowaną migrenę czy nie, częstych bólów głowy nie należy lekceważyć, ponieważ nadużywanie leków przeciwbólowych czy innych przerywających napad migreny prowadzić może do nasilenia napadów oraz zmniejszenia efektywności preparatów stosowanych przewlekle.

Leki na migrenę

Bardzo ważne jest, aby pacjent migrenowy rozumiał różnicę pomiędzy dwoma rodzajami leków na migrenę. Jeśli napadów jest stosunkowo niewiele, stosujemy jedynie leki przerywające napad migreny. Jeżeli natomiast częstotliwość ataków uniemożliwia nam normalne funkcjonowanie, bo pojawiają się one kilka razy w miesiącu lub częściej – wtedy prawdopodobnie lekarz zaleci nam stosowanie leków zapobiegających napadom, które należy przyjmować regularnie zgodnie z zaleceniami, bez względu na występowanie migreny. Prawie wszystkie z tych leków dostępne są wyłącznie na receptę.

Leki przerywające napad migreny

• niesteroidowe leki przeciwzapalne – dostępne bez recepty, kwas acetylosalicylowy (np. Polopiryna S), kwas tolfenamowy (np. Migea), naproksen (np. Naproxen), ibuprofen (np. Ibum), ketoprofen (np. Ketonal Active) oraz lek na receptę diklofenak (np. Olfen Uno),

• paracetamol (bez recepty np. Panadol, Apap),

• tryptany – sumatryptan (na receptę np. Sumamigren, Frimig), almotryptan (na receptę np. Almozen lub bez recepty np. Dezamigren), eletryptan (na receptę np. Relpax), zolmitryptan (na receptę np. Zolmiles), rizatryptan (na receptę np. Maxalt),

• alkaloidy sporyszu – obecnie rzadko stosowane; ergotamina (na receptę np. Ergotaminum), dihydroergotamina (na receptę np. Dihydroergotaminum).

Leki zapobiegające napadom migreny

• leki beta-adrenolityczne (stosowane często w nadciśnieniu) – propranolol (np. Propranolol), atenolol (np. Atenolol), bisoprolol (np. Bisocard, Concor Cor),

• trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne – amitryptylina (np. Amitriptylinum), doksepina (np. Doxepin),

• leki przeciwpadaczkowe – kwas walproinowy (np. Convulex), topiramat (np. Topamax), gabapentyna (np. Gabapentin, Gabagamma),

• leki przeciwserotoninowe - iprazochrom (np. Divascan),

• antagoniści wapnia – flunaryzyna (np. Flunarizinum), werapamil (np. Isoptin SR),

• inhibitory wychwytu serotoniny – fluoksetyna (np. Seronil),

• toksyna botulinowa typu A,

• przeciwciała monoklonalne - erenumab (np. Aimovig), fremanezumab (np. Ajovy), galkanezumab (np. Emgality),

• magnez – dostępny bez recepty (np. Maglek B6, Magne B6).

Cały czas prowadzone są badania nad nowymi klasami leków. W niektórych krajach stosuje się już np. gepanty i ditany.

Jakie leki na migrenę może stosować kobieta w ciąży?

Kiedy wziąć leki na migrenę?

1. Leki zapobiegające napadom migreny stosujemy regularnie, zgodnie z zaleceniami lekarza.

2. Niesteroidowe leki przeciwzapalne możemy zastosować podczas napadu migreny, ale również przed napadem, co może zapobiec lub zahamować rozwój migreny.

3. Tryptany przyjmujemy w początkowym okresie występowania bólu głowy i ewentualnie później w trakcie napadu. Nie stosujemy ich profilaktycznie, ani podczas aury przed wystąpieniem bólu. W trakcie aury następuje skurcz naczyń krwionośnych w mózgu, a następnie ich rozkurcz, co powoduje ból głowy. Tryptany są lekami, które powodują skurcz naczyń – w taki sposób hamują ból i napad migreny.

4. Pacjenci zażywający leki profilaktycznie również powinni posiadać przy sobie środki przerywające migrenę i zażyć je podczas ataku.

Przed zażyciem leku należy zapoznać się z jego ulotką.

Naturalne i inne sposoby na zapobieganie napadom migreny

• unikanie czynników, które mogą powodować migrenę (właśnie po to warto prowadzić dzienniczek migrenowca),

• masaże i fizjoterapia,

• joga i inne ćwiczenia,

• akupunktura,

• medytacja i mindfulness,

• biofeedback,

• terapia psychologiczna,

• odpowiedni dobór okularów korekcyjnych i przeciwsłonecznych,

• urządzenia neurostymulujące i neuromodulujące.

Oczywiście powyższa lista nie wyczerpuje wszystkich możliwości, z których chory na migrenę może skorzystać. Warto też brać pod uwagę, że niekoniecznie muszą one być skuteczne u każdego pacjenta, a zalecane są zwykle jako dodatek do tradycyjnego leczenia. Moim zdaniem nie należy lekceważyć naturalnych sposobów walki z migreną, gdyż mogą przyczynić się do znacznego polepszenia jakości życia.

Co zrobić, gdy zaczyna się atak migreny?

W związku z tym, że migrena jest chorobą wciąż bardzo dla nas tajemniczą, nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Większość chorych wyrabia sobie pewne zachowania poparte własnym doświadczeniem. Wiemy jednak, że podczas napadu należy wziąć leki przerywające migrenę, pić duże ilości wody, a także oddalić się od miejsca, w którym występują czynniki, które mogły wywołać migrenę. Najlepiej w takiej sytuacji udać się do łóżka i spróbować „przespać” najgorszy okres, jeśli tylko jest taka możliwość.

Jak żyć z migreną?

Życie z migreną nie jest łatwe. Nie dość, że choroba utrudnia życie pacjentom i czasem uniemożliwia normalne funkcjonowanie, to jeszcze często spotykają się oni z niezrozumieniem innych ludzi. Właśnie dlatego musimy edukować nie tylko siebie, ale i innych na temat tego, czym jest migrena.

Stosuj zalecenia terapeutyczne, obserwuj chorobę i po prostu… dbaj o siebie i nie poddawaj się – jeśli leczenie Ci nie pomaga - próbuj dalej, bo warto zawalczyć o swoje zdrowie.