Ból gardła, ząbkowanie, przekłuwanie, kontuzje, tatuaże, poród... w tych trudnych chwilach pomagają nam środki znieczulające miejscowo. Jak długo działają i co będzie najskuteczniejsze?
Spis treści
Jak działają środki znieczulające miejscowo?
Leki znieczulające miejscowo bez recepty
Leki znieczulające miejscowo na receptę
Jak działają środki znieczulające miejscowo?
Leki znieczulające miejscowo, wpływając na przekaźnictwo nerwowe, hamują odczuwanie bólu w określonym miejscu w organizmie. Środki te działają tylko przez określony czas oraz tylko tam, gdzie zostały podane, np. na skórze. Tym samym nie przenikają do mózgu, a więc nie wpływają na świadomość.
Pamiętaj, że leki znieczulające miejscowo znoszą nie tylko czucie bólu, ale także ciepła, zimna oraz dotyku. Często efekt ten utrzymuje się jeszcze kilkadziesiąt minut po skończonym zabiegu, co jest całkowicie normalne.
Leki znieczulające miejscowo bez recepty
Na ból gardła
Bardzo popularnymi preparatami na ból gardła są pastylki do ssania. Zawierają one benzydaminę (np. Tantum Verde), benzokainę (np. Envil Gardło tabletki) lub lidokainę (np. Inovox Express, Orofar Total Action, Orofar Max). Podobne działanie wykazują spraye na gardło z benzydaminą (np. Uniben, Hascosept) i lidokainą (np. Gardimax Medica spray, Envil Gardło spray). Bez recepty dostępny jest także płyn do płukania jamy ustnej z benzokainą - Dentosept A.
Czas działania: około 2 godz.
Na bolesne ząbkowanie
Żele z lidokainą (np. Bobodent, Calgel, Dentinox N) stosowane są przede wszystkim w bolesnym ząbkowaniu u dzieci, ale z powodzeniem można je stosować także u dorosłych, np. przy wyrzynaniu ósemek. Tutaj nasze farmaceutki pisały, jak bezstresowo podać taki żel dziecku.
Czas działania: 10-15 min.
Na bóle stawów i mięśni
W bólach mięśniowych i reumatycznych warto sięgnąć po żele i maści chłodzące. W preparatach tego typu najczęściej występuje połączenie substancji znieczulającej (głównie mentolu) i substancji przeciwbólowej (np. ibuprofenu). Przykładowe preparaty to Bengay, Maść końska chłodząca, Dip Rilif.
Czas działania: kilka godzin.
Na kontuzje sportowe
Tutaj polecane są spraye chłodzące, które działają na podobnej zasadzie jak maści, ale nie zawierają substancji przeciwbólowej (np. Altacet Ice, Apteo Ice Spray).
Czas działania: kilka godzin.
Na świąd skóry
W łagodzeniu świądu i stanów zapalnych skóry towarzyszących ospie wietrznej, półpaścowi czy pokrzywce można zastosować pudry płynne z benzokainą. Przykładowe preparaty to Pudroderm, Puder płynny z anestezyną.
Czas działania: kilka godzin.
Na hemoroidy
Substancje znieczulające w lekach na hemoroidy łagodzą ból oraz świąd okolic odbytu. Bez recepty możemy kupić maści i kremy zawierające benzokainę (np. Savarix) i lidokainę (np. Aesculan maść, Neo-Aesculan, Procto-Glyvenol krem, Procto-Hemolan krem). Dostępne są też czopki - z lidokainą (np. Procto-Glyvenol czopki).
Czas działania: kilkanaście minut, ale nie należy przekraczać 1-2 czopków/aplikacji maści dziennie.
Przed szczepieniem lub pobraniem krwi
W celu znieczulenia skóry przed pobraniem krwi lub przed drobnymi zabiegami chirurgicznymi można zastosować Emla Plaster. Jest to jedyny dostępny bez recepty plaster znieczulający, zawierający lidokainę i prilokainę.
Czas działania: około 2 godzin.
Przed tatuażem/piercingiem
W celu zmniejszenia bólu przy wykonywaniu tatuażu lub piercingu, osoba wykonująca zabieg może zaaplikować na skórę żel lub spray znieczulający, najczęściej z benzokainą lub lidokainą. Często preparaty te mają w składzie także substancje odkażające skórę. Pamiętaj, aby zawsze wybierać salony, które sprowadzają preparaty znieczulające z legalnych, zaufanych źródeł.
Leki znieczulające miejscowo na receptę
Zabiegi stomatologiczne
Przy lżejszych zabiegach stomatologicznych (np. usuwaniu kamienia nazębnego) lekarz w celu wywołania znieczulenia wciera w dziąsła preparat z lidokainą w formie żelu/kremu (np. Lidoposterin, Lignox, Dynexan, Lignocainum Jelfa) lub sprayu (np. Lignox spray).
Czas działania: około 15 min.
Przy poważniejszych zabiegach, np. ekstrakcji (wyrwaniu) zęba, lekarz wstrzykuje środek znieczulający w okolice zęba (uczucie zdrętwienia policzka i języka) lub bezpośrednio w nerw (uczucie zesztywnienia dużej części twarzy). Najczęściej w tym celu wykorzystuje się artikainę (np. Citocartin 100, Ubistesin), czasem też mepiwakainę (np. Mepidont), bupiwakainę, prilokainę i lidokainę.
Czas działania: kilkadziesiąt minut - kilka godzin.
Zabiegi chirurgiczne
Przed drobnymi zabiegami na skórze, np. wkłuciem igły czy usunięciem brodawki, można zastosować np. krem Emla lub Anesderm (oba zawierają lidokainę i prilokainę).
Czas działania: kilka godzin.
Zabiegi okulistyczne
W celu znieczulenia oka przed zabiegami diagnostycznymi lub chirugicznymi stosuje się krople lub iniekcje (wstrzyknięcia). W postaci kropli podaje się proksymetakainę (np. Alcaine), zaś w postaci iniekcji - prokainę, lidokainę, mepiwakainę i bupiwakainę.
Czas działania: 10-15 minut (krople), kilkadziesiąt minut - kilka godzin (wstrzyknięcia).
Mało kto wie, że kokaina - znana dziś powszechnie jako narkotyk - była pierwszym środkiem miejscowo znieczulającym. Po raz pierwszy w tym celu użył jej austriacki lekarz K. Koller w 1884 r. w trakcie operacji rogówki oka. Obecnie kokaina straciła na znaczeniu jako środek znieczulający, chociaż sporadycznie jest jeszcze używana w niektórych zabiegach okulistycznych.
W łagodzeniu bólu
W niektórych chorobach wykorzystuje się efekt znieczulający do leczenia bólu, np. plaster Versatis zawierający lidokainę stosowany jest w łagodzeniu dotkliwego, bardzo silnego bólu skóry po zakażeniu wirusem półpaśca.
Czas działania: do 12 godzin.
Poród
W łagodzeniu bólu porodowego najczęściej stosuje się iniekcje z bupiwakainą (np. Bupivacainum hydrochloricum WZF 0,5%), lewobupiwakainą (np. Levobupivacaine Kabi) i ropiwakainą (np. Ropimol). Często podaje się je w połączeniu z silnymi lekami przeciwbólowymi.
Czas działania: kilka godzin.
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 18.04.2023 13:51:47
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.