Czy zwierzęta potrafią leczyć ludzi?

Czy zwierzęta potrafią leczyć ludzi?

udostępnij:

Zwykle to my opiekujemy się zwierzętami, ale czasem jest też na odwrót – zwierzę staje się terapeutą dla człowieka. Niezwykłym, bo działającym instynktownie i na poziomie emocji. Czy terapia z udziałem zwierząt jest skuteczna? Czy pies lub kot potrafią leczyć?

Spis treści

Jak zwierzęta potrafią leczyć?

Animaloterapia w dawnych czasach

Co daje terapia z udziałem zwierząt?

Kto korzysta z terapii ze zwierzętami?

Czy pies, kot, koń, osioł, alpaka, delfin i świnka morska potrafią leczyć?

Pies wykrywający nowotwory?

Źródła

Jak zwierzęta potrafią leczyć?

Animaloterapia (zooterapia) to metoda wspomagająca leczenie oraz rehabilitację osób chorych, polegająca na bliskim i naturalnym kontakcie ze zwierzętami. Może być realizowana jako terapia z udziałem zwierząt (dokładnie zaplanowana i odpowiednio dokumentowana, z nastawieniem na sukces leczniczy), ale także jako zajęcia z udziałem zwierząt (skłonienie pacjenta do aktywności ruchowej poprzez spontaniczną zabawę ze zwierzęciem). Zwierzę jest wyjątkowym terapeutą – nie ocenia, jest naturalne, pozwala otworzyć się osobie chorej, zaufać. Dodatkowo, głaskanie i przytulanie zwierząt pobudza organizm do wydzielania endorfin oraz obniża poziom hormonów stresu.

Animaloterapia w dawnych czasach

Już Hipokrates był zdania, że jazda konna może być formą gimnastyki, która doskonale wpływa zarówno na ciało, jak i na umysł. W XVII w. lekarze w jednym z angielskich szpitali psychiatrycznych stwierdzili pozytywny wpływ zwierząt na pacjentów. Na początku XX w. pojawiła się teza, że zwierzę może odgrywać znaczącą rolę w rozwoju dziecka, zwłaszcza samotnego lub chorego. W latach 60-tych XX w. amerykański psychiatra B. Levison wprowadził do terminologii medycznej określenie „terapia z udziałem zwierząt”, a francuski lekarz weterynarii A. Condoret rozpoczął zajęcia terapeutyczne z wykorzystaniem zwierząt domowych.

Co daje terapia z udziałem zwierząt?

  • poprawia funkcje poznawcze (rozwój słownictwa, poprawa pamięci krótko- i długotrwałej, rozwój koncentracji),

  • rozwija emocjonalno-społecznie (niwelowanie lęków, werbalizacja własnych uczuć i potrzeb, budowanie pewności siebie, umiejętność odnalezienia się w grupie),

  • rozwija poczucie równowagi, wzmacnia mięśnie, poprawia ogólną kondycję fizyczną (ćwiczenia motoryczne),

  • uczy obcowania ze zwierzęciem (obserwacja ich zachowań, analiza potrzeb, rozwój odpowiedzialności i empatii).

Kto korzysta z terapii ze zwierzętami?

  • osoby z zaburzeniami i deficytami w sferze psychoruchowej,

  • dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym,

  • osoby z zespołem Downa,

  • chorzy z zanikami mięśni lub porażeniem kończyn,

  • dzieci z autyzmem, zaburzeniami uwagi (ADHD, ADD),

  • niewidomi, niesłyszący,

  • seniorzy,

  • osoby sprawne fizycznie, ale niedostosowane społecznie, samotne.

Zajęcia w ramach zooterapii mogą odbywać się w ośrodkach rehabilitacyjnych, przedszkolach i szkołach specjalnych, hospicjach, domach pomocy społecznej, domach seniora, więzieniach.

Czy pies, kot, koń, osioł, alpaka, delfin i świnka morska potrafią leczyć?

Dogoterapia (kynoterapia)

To terapia z udziałem odpowiednio wyszkolonych psów powyżej 2 roku życia, które pozytywnie przeszły testy predyspozycji zakończone egzaminem. Przeważnie są to psy rasowe, ponieważ dana rasa niesie ze sobą konkretne cechy charakteru psa, które dodatkowo utrwala się odpowiednim szkoleniem.

Pies musi być łagodny, stabilny, odporny na stres, ma szybko się uczyć oraz dobrze czuć się w towarzystwie obcych ludzi. Najczęściej psim terapeutą zostają labrador retrievery, golden retrievery, nowofundlandy, owczarki collie, Cavalier King Charles Spaniele, beagle i berneńskie psy pasterskie.

Kontakt z psem pozytywnie wpływa na stan psychiczny pacjenta, motywuje go do wykonywania ćwiczeń, poprawia humor, pozwala otworzyć się, przezwyciężyć lęki.

Felinoterapia

Terapia z udziałem kotów jest alternatywą dla pacjentów, którzy boją się psów lub są na nie uczuleni. Koty w przeciwieństwie do psów nie są szkolone. Wybiera się takie, które chcą nawiązać kontakt z człowiekiem, lubią być głaskane i dotykane oraz akceptują zmiany otoczenia. Wykorzystywane rasy to np. pers, ragdoll, maine coon, norweski leśny.

Koty dobrze sprawdzają się w terapii osób z autyzmem. Wiele badań potwierdza, że wsłuchiwanie się w kocie mruczenie ma korzystny wpływ nie tylko na samopoczucie psychiczne, ale także bezpośrednio na zdrowie – zabawa z kotem normuje rytm serca oraz obniża poziom cholesterolu i ciśnienie krwi!

Hipoterapia

W zależności od kraju nazwa ta oznacza albo samą fizjoterapię i gimnastykę leczniczą na koniu albo ich połączenie z działaniami terapeutycznymi (np. psychopedagogiczna jazda konna). Zajęcia z końmi poprawiają funkcjonowanie organizmu w sferze fizycznej, emocjonalnej, poznawczej i społecznej (są skuteczne zwłaszcza dla osób z autyzmem – zdaniem hipoterapeutów osoby autystyczne i konie wykazują wiele podobieństw w reagowaniu i porozumiewaniu się).

W Polsce do hipoterapii często wykorzystuje się konie huculskie ze względu na ich łagodność i inteligencję.

Onoterapia

Jest odmianą hipoterapii, w której pracuje się z osłami. Osły są wierne, ciekawskie, wbrew opinii uległe. Dodatkowo, w porównaniu do koni są mniej płochliwe, a ich chód jest bardziej stabilny. Dobrze sprawdzają się w pracy z dziećmi i osobami starszymi.

Alpakoterapia

Alpaki są bardzo przyjaznymi, inteligentnymi zwierzętami, szybko uczą się nowych rzeczy, dają się prowadzić na smyczy i przytulać (ich futro jest wyjątkowo miękkie, a wyroby z niego mają właściwości hipoalergiczne). Zwierzęta te bardzo pozytywnie reagują na dzieci.

Delfinoterapia

Czyli terapia z udziałem szkolonych delfinów (bez szkolenia wykorzystuje się je znacznie rzadziej, w tzw. pływaniu reakcyjnym). Nie są to zajęcia dla każdego – niektórzy pacjenci boją się wody (lub samego zwierzęcia), ale właśnie środowisko wodne jest tu dużym atutem. W wodzie ćwiczenia rehabilitacyjne są efektywniejsze, a ciało relaksuje się. Dodatkowym czynnikiem terapeutycznym są wydawane przez delfiny ultradźwięki, które stymulują mózg i ciało pacjenta.

Obecnie delfinoterapia traci na popularności ze względu na duże koszty tej metody oraz coraz większą świadomość społeczną odnośnie szkodliwości trzymania delfinów w niewoli. Alternatywą mogą być zajęcia w wodzie z psami, które kochają pływać, np. barbety, nowofundlandy.

Cavioterapia

Jedną z bardziej egzotycznych odmian animaloterapii jest cavioterapia, czyli metoda wspomagania terapii osób niepełnosprawnych wykorzystująca świnki morskie. Dobrze sprawdza się tutaj np. rasa Teddy, której nazwa pochodzi od wyglądu świnki, która przypomina pluszowego misia.

Obecnie wraz z rozwojem zooterapii próbuje się wykorzystać potencjał terapeutyczny także innych zwierząt, takich jak króliki czy ptaki.

Pies wykrywający nowotwory?

O tym, jak duży potencjał „leczniczy” drzemie w zwierzętach cały czas dopiero się uczymy. Ciekawym przykładem mogą być psy wykrywające nowotwór lub alarmujące o zbliżającym się ataku padaczki lub niebezpiecznych dla życia wahaniach poziomu glukozy u chorych na cukrzycę. Nadal pozostaje zagadką, co tak naprawdę pies wtedy wyczuwa – czy zmienia się zapach skóry czy wydychanego przez chorą osobę powietrza, a może chodzi o niezauważalne dla innych ludzi, a wyraźne dla psa nieświadome zmiany w zachowaniu takiej osoby? Wiadomo na pewno, że zwierzęta kierują się instynktem i mogą być barometrem naszych uczuć, a to otwiera drzwi do wzajemnej, niezwykłej współpracy i przyjaźni zwierzęco-ludzkich.

Jeśli interesuje Cię tematyka zwierząt, zachęcamy do przeczytania również innych artykułów na ten temat: Leki dla zwierząt w aptekach, Leki szkodliwe dla zwierząt, Jak podać lek zwierzęciu - praktyczne wskazówki, Jak przewozić zwierzęta w samochodzie.

W razie jakichkolwiek wątpliwości, zawsze możesz zadać pytanie specjalistom GdziePoLek.

Źródła

A. Kokocińska, T. Kaleta, D. Lewczuk, Zooterapia z elementami etologii, wyd. Impuls, Kraków 2017,

J. Łapińska, Potęga kociego mruczenia, [w:] Kocie sprawy, nr 134-135, 12.2013/ 01.2014,

K. Zabłocki, Mózgowe porażenie dziecięce w teorii i terapii, Wydawnictwo akademickie Żak, Warszawa 1998,

T. Jezierski, M. Walczak, T. Ligor, J. Rudnicka, B. Buszewski, Canine olfaction used for cancer detection on the basis of breath odour. Perspectives and limitations, [w:] Journal of Breath Research, 2015,

Portal: Zwierzęta ludziom [dostęp: 05.2018],

Portal: Kynoterapia [dostęp: 05.2018].

redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.

ostatnia zmiana: 05.05.2023 10:29:09

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

Pytania i opinie

Dodaj pytanie

* pole wymagane

Zdjęcia

Możesz przeciągnąć tu plik zdjęcia.

* pole wymagane

Zadając pytanie użytkownik akceptuje regulamin korzystania z usług serwisu GdziePoLek.pl 
Twój adres IP i wybrana lokalizacja zostaną zapisane. 
)