Senes (senna)

Senes wąskolistny (Cassia angustifolia), określany również jako strączyniec indyjski, jest rośliną leczniczą wykorzystywaną w leczeniu zaparć. Surowcem stosowanym w farmacji jest liść oraz owoc sensu. Substancjami czynnymi odpowiedzialnymi za jego działanie są antrazwiązki – sennozyd B, glikozydy antranoidowe oraz pochodne diantronu. Preparaty z senesem mają działanie przeczyszczające, można kupić je w aptece bez recepty. Dostępne są w postaci tabletek, kapsułek oraz herbatek.

Spis treści

W jakich chorobach może być stosowany senes?

Jak stosować senes?

Jakie działania niepożądane może wywierać senes?

Z jakimi lekami nie wolno łączyć sensu?

Jakie są przeciwwskazania do stosowania senesu?

Czy senes można stosować w ciąży?

Czy senes można stosować przy karmieniu piersią?

Źródła

W jakich chorobach może być stosowany senes?

Jednym z zastosowań senesu jest leczenie zaparć wynikających z błędów dietetycznych. Mogą być to zaparcia atoniczne, spastyczne jak i nawykowe. Innym wskazaniem są wszystkie schorzenia, w których wskazane jest lekkie wypróżnienie miękkim stolcem. Stosuje się go również przed badaniami radiologicznymi.

Produkty lecznicze z liściem senesu powinny być stosowane wyłącznie wtedy, gdy

osiągnięcie efektu terapeutycznego nie jest możliwe za pomocą zmiany diety lub stosowania produktów zwiększających objętość masy kałowej.

Jak stosować senes?

Środki z senesu stosuje się zwykle raz dziennie, najlepiej przed snem, wówczas wypróżnienie następuje rano (średnio po 8-12 godzinach od zastosowania preparatu). Napar sporządza się z ok. 1 g liści (taka ilość zawarta jest w jednej saszetce preparatu z senesem), co odpowiada około 20 - 30 mg antranoidów w przeliczeniu na sennozyd B. Przed zastosowaniem zawsze należy zapoznać się z zaleceniami producenta odnośnie dawkowania danego preparatu.

Jakie działania niepożądane może wywierać senes?

Nie zaleca się, aby preparaty zawierające senes były stosowane dłużej niż 7-10 dni. Długotrwałe ich przyjmowanie może prowadzić do biegunek z nadmierną utratą wody i elektrolitów, zwiększa ryzyko hipokaliemii (niedoboru potasu) oraz wystąpienia atonii jelita grubego. Ponadto mogą pojawić się zaburzenia żołądkowo–jelitowe, takie jak kolki, bóle i skurcze. W niektórych przypadkach możliwe jest uszkodzenie nerwów jelit, białkomocz i krwiomocz.

Z jakimi lekami nie wolno łączyć sensu?

Podczas długotrwałego stosowania senesu może wystąpić hipokaliemia. Stan ten nasila działanie niektórych leków nasercowych, takich jak leki przeciwarytmiczne, glikozydy nasercowe, leki wydłużające odcinek QT oraz wpływających na rytm zatokowy serca. Stosowanie senesu łącznie z preparatami dodatkowo obniżającymi poziom potasu może nasilać zaburzenia gospodarki elektrolitowej organizmu.

Poprzez swoje działanie przeczyszczające, senes może ograniczać wchłanianie równocześnie przyjmowanych leków np. tabletek antykoncepcyjnych.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania senesu?

Przeciwwskazaniem do stosowania preparatów z sensu jest nadwrażliwość na sennozydy, niedrożność jelit, atonia jelit, stany zapalne wyrostka robaczkowego, stany zapalne okrężnicy, bóle brzucha niewiadomego pochodzenia, miesiączka, odwodnienie oraz zaburzenia równowagi elektrolitowej.

Czy senes można stosować w ciąży?

Stosowanie preparatów z senesem podczas ciąży jest przeciwwskazane ze względu na możliwość genotoksycznego wpływu na płód niektórych antranoidów zawartych w substancji roślinnej.

Czy senes można stosować przy karmieniu piersią?

Stosowanie preparatów z senesem podczas karmienia piersią jest przeciwwskazane ze względu na możliwość przenikania niektórych związków czynnych zawartych w roślinie do mleka matki.

Źródła

• „Fitoterapia i leki roślinne” Eliza Lamer-Zarawska, Barbara Kowal – Gierczyk, Jan Niedworok

• Charakterystyka Produktu Leczniczego Zielnik Apteczny senes fix