19 stycznia ukazało się kolejne obwieszczenie w sprawie wykazu leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, które są zagrożone brakiem dostępności na terenie Polski. Obowiązuje ono od 21 stycznia 2021 roku. Sprawdzamy, jakie leki w opinii Ministerstwa Zdrowia mogą być deficytowe i należy chronić je przed wywozem oraz które produkty straciły taki status.
Poprzedni wykaz ogłoszony 30 listopada liczył 389 pozycji. W styczniu wykreślono 20 z nich, a dodano 8. Lista styczniowa liczy zatem 377 pozycji.
Szczepionki na grypę już nie są deficytowe?
Zdaniem resortu zdrowia nie ma już potrzeby zabezpieczania na liście antywywozowej szczepionek przeciwko grypie. Z wykazu znikają preparaty Fluenz Tetra (żywa szczepionka donosowa dla dzieci i młodzieży) oraz szczepionki w iniekcjach Influvac Tetra oraz VaxigripTetra.
Ponadto, 17 stycznia 2021 roku ministerstwo zdrowia opublikowało komunikat w którym informuje, że przychodnie podstawowej opieki zdrowotnej oraz inne podmioty, które posiadają umowę z NFZ będą mogły złożyć zapotrzebowanie na szczepionki przeciwko grypie dla tych pacjentów, którym nie udało się ich kupić samodzielnie. Za tą informacją poszła kolejna - wyrażono zgodę, aby szczepionki niewykorzystane "we wcześniejszych akcjach" (np. podczas szczepień medyków), mogły być wykorzystane do zaszczepienia wszystkich chętnych, bez względu na wiek (czytaj więcej: Komunikat w sprawie szczepionek przeciw grypie).
Co spowodowało, że szczepionek przeciwko grypie najpierw dramatycznie brakowało, a obecnie wygląda na to, że jest ich nadwyżka? Problem z perspektywy pacjentów i farmaceutów naświetliła Anna Brzyska w artykule Grypowa katastrofa, w którym wypowiadali się także eksperci GdziePoLek.
Czy nadal warto szczepić się przeciwko grypie? Jak mówi przysłowie - lepiej późno, niż wcale. Sezon grypowy w Polsce trwa mniej więcej od września do kwietnia, zatem nadal można starać się o uodpornienie na najbliższe miesiące zimowe i nadchodzące wiosenne.
Jakie inne leki wykreślono z wykazu produktów zagrożonych brakiem dostępności?
Wykreślono bardzo długo obecny na liście lek Jodid 100 z jodkiem potasu, przeznaczony do leczenia wola wywołanego niedoborem jodu. Aktualnie preparat ma na stanie około 58% aptek zintegrowanych z GdziePoLek.
Z wykazu znikają także preparaty zawierające związki potasu - Kaldyum i Kalipoz prolongatum. Monitorowaniem nie jest objęty także lek krążeniowy Isoptin SR 120 mg z werapamilem oraz przeciwpadaczkowy preparat Keppra z lewetyracetamem (w wykazie obecne były tabletki w dawce 250 mg oraz roztwór doustny).
Jedną z usuniętych pozycji jest także Oxycardil 120 zawierający kardiologiczny diltiazem, jednak wynika to z faktu, że pozycja zdublowała się na poprzedniej liście. W wykazie nadal pozostają wszystkie trzy dawki leku Oxycardil - 60 mg, 120 mg i 180 mg.
Na liście nie ma już produktów Neoparin i Neoparin forte - łącznie znika 7 pozycji z tym preparatem zawierającym przeciwzakrzepową enoksaparynę. Nadal jednak w wykazie pozostają heparyny drobnocząsteczkowe, m.in. pod nazwami handlowymi Clexane, Fragmin czy Fraxiparine.
Czy amantadyna działa w COVID-19?
Ministerstwo Zdrowia zakazem wywozu objęło preparat Viregyt-K. Zamieszanie wokół amantadyny (składnika aktywnego leku) wywołał pulmonolog z Przemyśla dr Włodzimierz Bodnar, który publicznie zapewniał, że ma udokumentowane rozliczne przypadki wyleczenia w ciągu 48 godzin z COVID-19 z wykorzystaniem tego preparatu.
Pomimo, że naukowcy i eksperci podkreślali, że nie ma przeprowadzonych w sposób kontrolowany żadnych badań, które pozwalałyby wyciągać takie wnioski, a lek może powodować skutki uboczne, zaczął on w ekspresowym tempie znikać z aptek. Pacjenci leczący się neurologicznie zaczęli mieć problemy z zakupem swojego preparatu.
W konsekwencji Ministerstwo Zdrowia zarządziło jego reglamentację. Preparat może być ordynowany i wydawany wyłącznie w przypadku parkinsonizmu, w ograniczonej liczbie opakowań na jednego pacjenta (czytaj więcej: Ograniczenia w sprzedaży leków w aptekach podczas epidemii koronawirusa). Warto jednak zwrócić uwagę, że zarówno lista antywywozowa, jak i reglamentacja dotyczą jedynie opakowania refundowanego leku (o kodzie 05909990320912). Viregyt-K nierefundowany z importu nie podlega tym restrykcjom.
Sprawa stosowania amantadyny w zakażeniu SARS-CoV-2 nabiera jednak rozpędu. Wyniki odpowiednio przeprowadzonych badań poznamy za kilka tygodni. Agencja Badań Medycznych w odpowiedzi na zlecenie Ministerstwa Zdrowia sfinansowała badanie dotyczące zastosowanie amantadyny w zapobieganiu progresji i leczeniu objawów COVID-19. Projekt będzie realizować siedem ośrodków w kraju. Jak czytamy w komunikacie Agencji: Jako Agencja Badań Medycznych powinniśmy dostarczyć Polakom obiektywnej wiedzy, w celu zakończenia dyskusji na temat słuszności stosowania amantadyny w przebiegu COVID-19 w oparciu o twarde dowody naukowe.
O co chodzi ze zmianami w gamie preparatów mlekozastępczych Nutramigen?
W wykazie produktów zagrożonych brakiem dostępności pozostają preparaty Nutramigen 1 LGG, 2 LGG i 3 LGG, jednak dopisano także diety eliminacyjne Nutramigen 1, 2 i 3 w wersji Complete.
Jak poinformował producent, preparaty Nutramigen LGG Complete to nowe formulacje, które docelową zastąpią Nutramigen LGG. Mleko w "starszej" wersji będzie dostępne w sprzedaży do wyczerpania zapasów magazynowych. Nutramigen Complete również opiera się na hydrolizacie kazeiny, ma natomiast nieco inne proporcje witamin i mikroelementów i zdecydowanie większą zawartość kwasów DHA. U podatnych dzieci może to powodować początkowo problemy żołądkowo-jelitowe, opinie wielu rodziców niestety to potwierdzają (czytaj więcej: Skąd różnica w napisach na etykiecie mleka Nutramigen LGG?). Zmiana składu produktu wynika z konieczności dostosowania się do wymogów Unii Europejskiej.
Jakie inne leki objęto dodatkowym monitorowaniem?
Nową pozycją w wykazie są przeciwjaskrowe krople oczne Combigan zawierające połączenie brimonidyny i timololu. Jest to jedyny dostępny na rynku lek oczny o tym składzie. Pomimo rejestracji, nie odnotowujemy dostępności zamienników Brimoplus czy Britisan. Z naszych informacji wynika, że spadek dostępności produktu związany jest ze zmianami na poziomie dystrybucji (czytaj więcej: Leki, które zniknęły z aptek: grudzień 2020).
Zakazem wywozu objęty będzie także Nalgesin forte - preparat zawierający naproksen – niesteroidową substancję przeciwbólową i przeciwzapalną. Do wykazu niedawno dołączył także Anapran z tym samym składnikiem aktywnym, także w dawce 550 mg. Oba leki to wydawane na receptę produkty refundowane.
Tegretol CR 200 to kolejny nowy lek na liście zagrożonych brakiem dostępności. Zawiera przeciwpadaczkową karbamazepinę. Zgodnie z informacją otrzymaną od podmiotu odpowiedzialnego - firmy Novartis Poland - produkt jest niedostępny z powodu opóźnionych dostaw do Polski. Dystrybucja nie zostanie wznowiona do końca stycznia.
Do listy dopisano także Theospirex retard 150 mg - w wykazie był już obecny ten sam produkt w dawce 300 mg. Preparat zawiera teofilinę stosowaną w przypadku schorzeń obturacyjnych dróg oddechowych.