Odpowiednie przygotowanie do badań krwi jest kluczowe dla uzyskania wyniku, który realnie będzie odzwierciedlać stan organizmu. Czy można zjeść pizzę wieczorem przed pobraniem krwi, wybrać się na poranny jogging albo wziąć leki przed samą wizytą? O tym, jak przygotować się do badań krwi, na co zwrócić szczególną uwagę i kogo można zapytać o przygotowanie, dowiecie się z naszego artykułu.
Spis treści
Czy trzeba iść na czczo na badanie krwi?
Wysiłek fizyczny przed pobraniem krwi
Czy można wziąć leki przed badaniem krwi?
Czy trzeba iść na czczo na badanie krwi?
Najczęściej wykonywanym badaniem laboratoryjnym jest morfologia - badanie, które opiera się na analizie składu krwi z uwzględnieniem zarówno oceny ilościowej, jak i jakościowej elementów morfotycznych krwi - erytrocytów, leukocytów, trombocytów. Według aktualnych wytycznych, w tym momencie nie ma wymogu postu przed pobraniem próbki - nie trzeba być na czczo. Jednak według danych literaturowych spożyty posiłek może znacząco wpływać na poziom leukocytów (WBC) z przewagą frakcji granulocytów obojętnochłonnych (NEU). Zjawisko to jest najprawdopodobniej związane z aktywacją tzw. brzusznej puli neutrofilów. Dlatego pamiętaj - przed pobraniem krwi na morfologię zachowaj ośmiogodzinny post od jedzenia. Najlepiej jeśli przyjdziesz do laboratorium rano, na czczo. Można pić wodę, niekiedy jest to wskazane, bo łatwiej się pobiera krew. Jeśli występuje problem z pobraniem próbki krwi, poleca się właśnie wypicie szklanki wody.
Spożyty posiłek ma także bardzo istotne znaczenie w przypadku lipidogramu. Jeżeli więc planujesz wykonywanie oznaczeń cholesterolu (całkowitego czy poszczególnych frakcji - LDL-cholesterol czy HDL-cholesterol) oraz triglicerydów, pamiętaj o zachowaniu 12-14 godzinnego postu od posiłku. Zadbaj też o to, by Twój wieczorny posiłek poprzedniego dnia nie był bardzo obfity w tłuszcze, np. ser żółty.
Pamiętaj, żeby się nie głodzić! Również zbyt długi post od posiłku spowoduje, iż wyniki oznaczeń laboratoryjnych będą niemiarodajne i nie oddadzą realnie tego, co dzieje się w Twoim organizmie.
Trzecim, bardzo popularnym panelem badań są profile cukrzycowe. Stężenie glukozy w surowicy powinno wykonywać się na czczo - dla przygodnego oznaczenia glukozy mamy zupełnie inne wartości referencyjne. Dwukrotne oznaczenie stężenia glukozy w surowicy krwi na czczo stanowi podstawę od rozpoznania cukrzycy. Niemniej jednak zazwyczaj wykonuje się w takich przypadkach test obciążenia glukozą (OGTT). OGTT wykonuje się także w innych sytuacjach, np. obowiązkowo, rutynowo wykonuje się go u kobiet w ciąży. Pacjent musi być na czczo - wtedy pobierana jest pierwsza próbka krwi. Następnie należy przyjąć 75 g glukozy (rozpuszczonej w ok. szklance wody) i pobiera się próbkę krwi odpowiednio po 1h i 2h. W tym miejscu podpowiadam, że warto wybrać cytrusowy smak glukozy lub zapatrzeć się w cytrynę (dodanie jej do rozpuszczonej glukozy nie powinno zaburzyć wyniku oznaczenia, a ułatwi wypicie bardzo słodkiego roztworu). Niestety przyjęcie takiej porcji glukozy bardzo często skutkuje nudnościami, stąd wybierając się na OGTT warto zaopatrzyć się także na wypadek wymiotów.
Istnieją także badania laboratoryjne, przy których nie trzeba być na czczo, np. badanie na przeciwciała SARS-CoV-2, rozpoznanie grupy krwi czy markery nowotworowe. Najlepiej jednak przed badaniem zapytać o to w laboratorium.
Na pół godziny przed badaniem krwi na przeciwciała koronawirusa, należy wypić szklankę wody.
Wysiłek fizyczny przed pobraniem krwi
Bardzo wiele osób otrzymując nieprawidłowe wyniki oznaczeń laboratoryjnych, szczególnie związanych z białkiem w moczu, nie pamięta o związku podniesionych stężeń białka właśnie po wysiłku fizycznym. Należy zawsze pamiętać, aby minimum przez 24 godziny, a najlepiej przez 48 godzin przed pobraniem próbki, nie narażać swojego organizmu na ciężki wysiłek fizyczny. Ma on wpływ na wiele parametrów laboratoryjnych.
Czy można wziąć leki przed badaniem krwi?
Znanych jest ponad 50 tys. interakcji leków z badaniami laboratoryjnymi. W związku z tym ciężko w jednym artykule potraktować zbiorczo zagadnienie wpływu leków na badania laboratoryjne. Każdy lek ma swoją budowę chemiczną, a każde oznaczenie swoje odczynniki i możliwe zaburzenia. W związku z tym najlepszym rozwiązaniem jest każdorazowe informowanie diagnosty laboratoryjnego o stosowanych lekach. W razie wątpliwości poleca się skontaktować wcześniej z laboratorium wykonującym oznaczenie. Są badania, w których rezygnowanie z leków nie jest konieczne, a jest wręcz niebezpieczne. Przykładowo, jeśli ktoś stosuje leki przeciwzakrzepowe, a do laboratorium udaje się w celu wykonania INR, to rezygnacja z leków spowoduje, iż wyniki będą nieprawidłowe (pacjent jest dobrze ustawiony, ale ze względu na nieprawidłowy wynik INR dawka leku przeciwzakrzepowego jest niepotrzebnie modyfikowana). Takich przykładów jest tysiące, dlatego tak istotne jest poinformowanie laboratorium o przyjmowanych lekach.
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 08.05.2023 14:04:32
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.