Co zrobić, gdy ktoś zemdleje?

Co zrobić, gdy ktoś zemdleje?

udostępnij:

Przebywanie na zewnątrz przy bezwietrznej pogodzie lub w dusznych pomieszczeniach może wpływać na stan dotlenienia mózgu i czasem doprowadzić do chwilowej utraty przytomności. Co dzieje się z naszym organizmem, gdy zemdlejemy? Jakie mogą być przyczyny zemdlenia? Jak zapobiegać oraz jak pomóc osobie, która zemdlała?

Spis treści

Zemdlenie - czym jest?

Przyczyny zemdlenia

Jak można zapobiec zemdleniu?

Jak pomóc osobie, która zemdleje?

Zemdlenie - czym jest?

Zemdlenie jest to stan, podczas którego dochodzi do chwilowej, przemijającej utraty przytomności na skutek zbyt małej ilości krwi dostarczonej do mózgu.

Osoba osuwa się na ziemię, co jest skutkiem zmniejszenia napięcia mięśni kończyn dolnych. Wyjątkowo mogą również wystąpić drgawki z mimowolnym oddaniem moczu. Osoba nieprzytomna ma najczęściej zamknięte oczy oraz nie reaguje na bodźce zewnętrzne - głos, dotyk, ból.

W przypadku utraty przytomności na tle padaczkowym oczy poszkodowanego mogą jednak pozostać otwarte, przy czym oddech i bicie serca pozostają prawidłowe.

Wybudzenie po chwilowej utracie przytomności jest zazwyczaj szybkie i towarzyszy mu krótkotrwała dezorientacja.

Według globalnych statystyk zemdlenia z krótką utratą przytomności oraz mniej niebezpieczne omdlenia bez utraty przytomności stanowią średnio 6% wszystkich hospitalizacji.

Przyczyny zemdlenia

  • powstające na skutek sytuacji stresującej, wstrząsu emocjonalnego, bólu, zmęczenia, niedożywienia, nadmiernego wysiłku, przebywania w dusznym otoczeniu, zła technika oddychania w maseczce ochronnej;

  • spowodowane zbyt szybką zmianą pozycji ciała z leżącej na stojącą (tak zwana hipotensja ortostatyczna, w której dochodzi do nagłego obniżenia ciśnienia tętniczego (krew jest zbyt szybko transportowana w dół ciała i dochodzi do chwilowego niedokrwienia mózgu));

  • zemdlenie kardiogenne, których przyczyną są schorzenia sercowo-naczyniowe (nieprawidłowa praca serca czy zbyt niskie ciśnienie mogą zaburzać przepływ krwi);

  • występujące po długim utrzymywaniu jednostajnej pozycji stojącej (zmniejszony ruch kończyn dolnych redukuje ilość krwi pompowanej w organizmie, co w następstwie może doprowadzić do zmniejszenia jej dopływu do mózgu).

Według badań przeprowadzonych w amerykańskim szpitalu, częstość występowania zemdlenia u osób dorosłych gwałtownie wzrasta po 70. roku życia, co zazwyczaj ma związek z chorobami współistniejącymi (cukrzycą, arytmią serca) oraz większą ilością przyjmowanych leków, w porównaniu do młodszej grupy badawczej. Przykładem takich preparatów mogą być leki na nadciśnienie, które źle dobrane mogą doprowadzić do zbyt gwałtownego i dużego spadku ciśnienia. Najczęstszą przyczyną zemdlenia u osób starszych jest układ krwionośny i serce, które nie pompuje krwi z taką efektywnością jak u osób młodych.

Jak można zapobiec zemdleniu?

Objawami, które często towarzyszą wczesnej fazie nieodpowiedniego dotlenienia i mogą sygnalizować ryzyko zemdlenia, są zaburzenia wzroku (niewyraźne widzenie), zawroty głowy, pot, bladość, zmieszanie.

Gdy rozpoznajemy je u siebie bądź u osoby z naszego otoczenia należy w miarę możliwości wyjść na świeże powietrze, usiąść (jeżeli jest możliwość - położyć się) oraz głęboko i spokojnie oddychać.

Zwiększona predyspozycja by zemdleć może występować przy odwodnieniu i biegunce. W takich sytuacjach objętość krwi krążącej w organizmie jest zmniejszona, co może powodować, że jej ilość dostarczana do mózgu jest niewystarczająca. Należy pamiętać, by w przypadku tych schorzeń uzupełnić wodę oraz utracone elektrolity preparatami dostępnymi w aptekach (np. Orsalit, Litorasal, Floractin, Acidolit) lub wykonując napój elektrolitowy samodzielnie w domu (łącząc ze sobą przykładowo: miód, sól, cytrynę oraz wodę).

Jak pomóc osobie, która zemdleje?

  • Musimy ocenić funkcje życiowe (skontrolować, czy osoba oddycha miarowo oraz sprawdzić, czy jej drogi oddechowe są drożne).

W sytuacji panującej pandemii, podczas udzielania pierwszej pomocy należy założyć, że każdy poszkodowany jest osobą zakażoną wirusem SARS-CoV-2. Osoba udzielająca pomocy musi mieć założoną maseczkę ochronną oraz w miarę możliwości rękawiczki jednorazowe. Maseczkę powinien mieć założoną również poszkodowany. Aktualne wytyczne dotyczące pierwszej pomocy w sytuacji nagłej wykluczają sprawdzenie oddechu poprzez przykładanie ucha do ust poszkodowanego oraz sprawdzanie drożności dróg oddechowych. Funkcje życiowe należy ocenić wyłącznie wizualnie, poprzez obserwacje ruchów klatki piersiowej (około 10 sekund).

  • Jeżeli w ciągu 10-15 sekund nie wyczuwamy oddechu poszkodowanego, niezwłocznie wzywamy pogotowie ratunkowe i rozpoczynamy resuscytację (30 uciśnięć klatki piersiowej, a następnie 2 oddechy ratownicze).

Podczas pandemii, należy trzymać się zasady, że zarówno osoba poszkodowana, jak i osoba udzielająca pierwszej pomocy, może być zarażona. Należy zachować ostrożność i zachowywać się tak, by zminimalizować przeniesienia infekcji. W trakcie resuscytacji w czasach koronawirusa jesteśmy zwolnieni z wykonywania oddechów ratowniczych u osób dorosłych by nie dopuścić do zakażeń wirusem. U dorosłych należy wykonywać wyłącznie uciskanie klatki piersiowej (100-120 uciśnięć na minutę) oraz użyć defibrylatora, jeżeli jest on dostępny w danej lokalizacji. Gdy osoba udzielająca pomocy, podejmuje się wykonywania oddechów ratowniczych, mimo zaleceń (np. członek rodziny poszkodowanego), musi być w pełni świadoma o możliwości przeniesienia infekcji. Metodę usta-usta zaleca się wdrożyć wyłącznie w przypadku dzieci.

  • W sytuacji, gdy oddychanie nie zostało zatrzymane, układamy osobę która zemdlała w pozycji bocznej bezpiecznej lub kładziemy na plecach i unosimy jej nogi do góry (pomoże to przyspieszyć przepływ krwi do górnych części ciała).

  • Należy zadbać, by osoba która zemdlała, znalazła się możliwie jak najbliżej świeżego powietrza w celu umożliwienia odpowiedniej wentylacji (otwieramy szeroko drzwi lub okno; odsuwamy od poszkodowanego zgromadzone osoby, tak by miał jak najwięcej przestrzeni wokół siebie).

Pamiętajmy, by nie podawać nieprzytomnej osobie wody do wypicia, ponieważ może się ona w takiej sytuacji zakrztusić! Zalecane jest przykładanie do twarzy poszkodowanego zimnych okładów. 

Zemdlenie zazwyczaj nie jest niebezpieczne dla organizmu i jest jego naturalną reakcją obronną, gdy do mózgu nie dopływa wystarczająca ilość krwi. Organizm naturalnie dąży wówczas do pozycji leżącej, ponieważ właśnie w pozycji horyzontalnej zwiększa się przepływ krwi do górnych partii ciała.

W sytuacjach, gdy omdlenia lub utrata przytomności pojawiają się często, należy zgłosić się w pierwszej kolejności do lekarza rodzinnego - pomoże on znaleźć przyczynę i rozwiązać nasz problem.

redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.

ostatnia zmiana: 08.05.2023 12:50:50

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

sortowanie:
filtrowanie:

Acidolit bezsmakowy

proszek (do wytworzenia zawiesiny), 10 torebek 4,35 grama

żywność specjalnego przeznaczenia medycznego

w 30% aptek

od 18,19 zł

Orsalit dla dorosłych o smaku malinowo-cytrynowym

proszek (do wytworzenia zawiesiny), 10 torebek 4,46 grama

minerals

żywność specjalnego przeznaczenia medycznego

w 71% aptek

od 13,49 zł

Zdrovit Litorsal

tabletki musujące, 24 tabletki

minerals+ascorbic acid

suplement diety

w 93% aptek

od 10,99 zł

Pytania i opinie

Dodaj pytanie

* pole wymagane

Zdjęcia

Możesz przeciągnąć tu plik zdjęcia.

* pole wymagane

Zadając pytanie użytkownik akceptuje regulamin korzystania z usług serwisu GdziePoLek.pl 
Twój adres IP i wybrana lokalizacja zostaną zapisane. 
)