Leki a karmienie piersią

Leki a karmienie piersią

udostępnij:

Ostatnio dużo mówi się o dobroczynnym wpływie karmienia naturalnego - czyli mlekiem matki - na zdrowie niemowląt i dzieci. Co jednak zrobić, gdy karmiąca mama zachoruje? Zrezygnować z leczenia, czy odstawić dziecko od piersi? Współczesna farmakologia daje możliwości zadbania o zdrowie matki bez szkody dla dziecka. Nie oznacza to jednak, że wszystkie leki są bezpieczne i mogą być stosowane bez ograniczeń.

Co zawiera mleko kobiece?

Substancje zawarte w mleku matki (witaminy, mikroelementy, przeciwciała) mają ogromną wartość dla niemowląt i małych dzieci, gdyż dostarczają nie tylko budulca do dalszego wzrostu, ale również innych ważnych składników niezbędnych do prawidłowego rozwoju malucha i do sprawnego funkcjonowania jego układu odpornościowego.

Do mleka matki, a z nim do organizmu dziecka, mogą przedostawać się, oprócz wartościowych składników pożywienia, także substancje toksyczne, które niekorzystnie działają na nierozwinięty jeszcze w pełni organizm malucha. Konsekwencją są różnego rodzaju wady rozwojowe, zaburzenia w zachowaniu dziecka lub inne choroby i dolegliwości.

Alkohol, papierosy i leki podczas karmienia piersią

W okresie laktacji trzeba zrezygnować z alkoholu i nikotyny, które niewątpliwie szkodzą karmionemu dziecku. Należy też zachować szczególną ostrożność stosując leki. Karmiąca mama w większości przypadków nie musi wybierać pomiędzy dbaniem o zdrowie a karmieniem swojej pociechy, gdyż obecnie dostępnych jest coraz więcej leków, które stosowane w okresie laktacji nie szkodzą dziecku. Trzeba jednak przestrzegać zasady, że o leczeniu matki karmiącej zawsze decyduje lekarz. Dotyczy to również preparatów dostępnych bez recepty lekarskiej.

Leki stosowane w okresie laktacji a bezpieczeństwo dziecka

Naukowcy stale prowadzą badania nad bezpieczeństwem stosowania leków w okresie laktacji. Nie wszystkie preparaty zostały przebadane pod tym kątem, jednak dla wielu z nich określono już stopień przenikania do mleka kobiecego i działanie wywierane na karmione dziecko.

Amerykański uczony prof. Thomas W. Hale obserwując wpływ leków stosowanych przez matki karmiące na organizm dziecka, podzielił leki na pięć grup, tworząc kategorie ryzyka laktacyjnego.

Grupa L1 - najbezpieczniejsze

Grupa obejmuje leki, które były przyjmowane przez dużą liczbę matek karmiących bez szkody dla karmionego dziecka. Zostały przeprowadzone badania wśród matek przyjmujących te preparaty i karmiących piersią. Nie stwierdzono ryzyka dla dziecka oraz odległego działania szkodliwego (m.in. Apap, Amoksiklav, Augmentin, Clotrimazol, Famogast, Hydroxyzinum, Clexane, Fraxiparine).

Grupa L2 - bezpieczniejsze

Leki z tej grupy stosowała ograniczona liczba matek karmiących. Nie stwierdzono działań niepożądanych u karmionych dzieci. Należą tu również leki, dla których ryzyko szkodliwego działania na dziecko karmione jest mało prawdopodobne (m.in. Fluconazol, Metronidazol, Oksytocyna, Piroxicam).

Grupa L3 - prawdopodobnie bezpieczne

Leki należące do tej grupy mogą być podane, gdy korzyść z terapii przewyższa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych u karmionego dziecka. Nie przeprowadzono kontrolowanych badań na grupie kobiet karmiących, jednak możliwe jest wystąpienie działań niepożądanych u dzieci (m.in. Atoris, Atenolol, Haloperidol, Aglan, wyciąg z żurawiny).

Grupa L4 - prawdopodobnie szkodliwe

Istnieją dowody szkodliwego wpływu leków tej grupy na karmione dziecko lub wytwarzanie mleka. Leki te mogą być podane w przypadku zdecydowanej konieczności, np. do ratowania życia, gdy nie ma innego leku, który można zastosować (m.in. Clemastinum, Glibetic, Colchicum Dispert).

Grupa L5 - szkodliwe

Leki z tej grupy są bezwzględnie przeciwwskazane u kobiet karmiących piersią, gdyż w oparciu o doświadczenia na ludziach, wykazano dużą szkodliwość tych preparatów na karmione dziecko:

  • salicylany (np. Aspiryna, Asprocol) - ze względu na możliwość wystąpienia u dziecka zespołu Reye'a (śmiertelnej choroby prowadzącej do niewydolności wątroby i obrzęku mózgu),
  • sole złota - powodują zapalenie nerek, zapalenie wątroby u karmionych dzieci,
  • leki przeciwnowotworowe zawierające cyklofosfamid (np. Endoxan) - przypuszcza się, że ze względu na mechanizm działania polegający na niszczeniu szybko dzielących się komórek nowotworowych, mogą również niszczyć intensywnie rozwijające się komórki noworodka i niemowlęcia,
  • preparaty radioaktywne (jod radioaktywny) - ze względu na dużą toksyczność jodu zawartego w mleku,
  • leki wywołujące uzależnienie (np. Morfina, Sevredol, Matrifen, Luminal, Relanium).

Informacje na temat możliwości stosowania leku w okresie karmienia piersią znajdują się w ulotce dla pacjenta oraz w Charakterystyce Produktu Leczniczego, a te z kolei dostępne są na naszym portalu. Jeżeli nie ma takiej informacji lub stwierdzono brak badań dotyczących działania leku na karmione dziecko, należy przed zastosowaniem leku skonsultować się z lekarzem.

Czy leki dopuszczone do stosowania w ciąży można też stosować w okresie laktacji?

Karmiące mamy zapewne słyszały o kategoriach ryzyka stosowania leków w okresie ciąży (tzw. klasyfikacja FDA), które są czasami podawane w opisach leków.

Trzeba pamiętać o tym, że klasyfikacja według FDA nie zawsze pokrywa się z kategoriami ryzyka laktacyjnego według prof. Hale - to znaczy, że nie wszystkie leki bezpieczne w okresie ciąży są tak samo bezpieczne dla dziecka karmionego piersią. Wynika to z różnic w przenikaniu leków przez łożysko i w przypadku karmienia piersią - do mleka matki i do organizmu dziecka. Błędne jest więc myślenie, że lek przyjmowany w ciąży na pewno nie zaszkodzi karmionemu dziecku.

Czy zioła są bezpieczne w okresie karmienia piersią?

Zaleca się ostrożne stosowanie herbatek i innych preparatów ziołowych, gdyż zawartość substancji czynnych nie jest w nich dokładnie oznaczona i nie wiadomo, w jakiej ilości przenikają do kobiecego mleka. Mogą też wchodzić w interakcje (wzajemne oddziaływania) z innymi preparatami leczniczymi przyjmowanymi przez matkę karmiącą i oddziaływać niekorzystnie na organizm dziecka.

Czynniki wpływające na stężenie leku w organizmie dziecka

  • dawka przyjętego leku – im mniejsza, tym lepiej dla dziecka,
  • wiek dziecka - najbardziej narażone na działania niepożądane leków są wcześniaki, ze względu na mniejszą aktywność enzymów wątrobowych i słabsze wydalanie przez nerki,
  • częstość i czas trwania karmienia oraz objętość przyjętego pokarmu - wraz z większą ilością mleka, wzrasta ilość leku przyjętego przez dziecko.

Jak stosować leki karmiąc piersią?

  • stosować jak najmniejsze skuteczne dawki leku,
  • ustalić pory karmienia tak, aby unikać karmienia piersią w czasie, gdy lek osiąga maksymalne stężenie w osoczu matki - najlepiej przyjąć lek tuż przed lub zaraz po karmieniu; dokładniejsze informacje można znaleźć w Charakterystykach Produktów Leczniczych, ale najlepiej zapytać o to farmaceutę,
  • unikać leków długo działających,
  • obserwować zmiany w zachowaniu dziecka i w razie niepokojących objawów konsultować się z lekarzem,
  • przed zastosowaniem leku przeczytać ulotkę przeznaczoną dla pacjenta.

Co zrobić, gdy podczas leczenia karmienie piersią jest przeciwwskazane?

Pomimo tego, że wiele spośród dostępnych leków można bezpiecznie stosować w okresie laktacji, zdarza się, np. w przypadku chorób nowotworowych, że ze względu na toksyczność podawanych preparatów, należy odstawić dziecko od piersi na czas leczenia.

Jeżeli jest czas, żeby się do tego przygotować - można wcześniej zamrozić ściągnięte z piersi mleko w specjalnych pojemnikach lub woreczkach (Avent) - są do kupienia w aptekach lub w sklepach z akcesoriami dla dzieci. W przypadku, gdy nie ma takich możliwości, należy podawać dziecku odpowiednie dla jego wieku mleko modyfikowane, np. Bebilon, Bebiko.

O sposobie przestawienia malucha z mleka matki na mieszankę mleczną oraz o doborze odpowiedniego mleka najlepiej porozmawiać z lekarzem pediatrą lub z farmaceutą.

Czym są banki mleka kobiecego?

Leczone w warunkach szpitalnych wcześniaki i noworodki, które z różnych powodów nie mogą być karmione mlekiem własnych matek, mogą otrzymywać mleko z Banku Mleka Kobiecego.

W Polsce działa kilka takich placówek. Są to profesjonalne laboratoria zajmujące się pozyskiwaniem mleka od matek, które mają go za dużo. W odpowiednich, ściśle określonych warunkach banki przechowują i dostarczają mleko potrzebującym dzieciom.

Karmiąca mama musi dbać o swoje zdrowie

Fakt, że dla dziecka po urodzeniu karmienie naturalne jest najbardziej wskazane i wartościowe, jest prawdą znaną od wieków. Nie można jednak zapominać o tym, że tak, jak ważne jest zdrowie malucha, tak istotne jest zdrowie i samopoczucie jego mamy.

Współczesna medycyna daje możliwości skutecznego leczenia karmiącej matki bez szkody dla dziecka. Nie należy więc popadać w panikę, gdy podczas laktacji zajdzie konieczność zastosowania leków. Stosując się do zaleceń lekarza trzeba podjąć terapię i zawalczyć o swoje zdrowie, aby w pełni sił cieszyć się urokami macierzyństwa.

Pamiętajmy tylko, aby w trosce o zdrowie karmionego dziecka, w okresie laktacji nie leczyć się samodzielnie. Zanim sięgniemy po jakikolwiek lek, powinnyśmy koniecznie skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Fachową poradą chętnie służą farmaceuci w aptekach. Zawsze tez możesz zadać pytanie specjalistom GdziePoLek.

redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.

ostatnia zmiana: 15.01.2018 09:05:47

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

sortowanie:
filtrowanie:

Apap

tabletki powlekane, 24 tabletki

paracetamol

produkt dostępny bez recepty

w 100% aptek

od 10,99 zł

Clotrimazolum Aflofarm

krem, 20 gramów

clotrimazole

produkt dostępny bez recepty

w 54% aptek

od 2,61 zł

Amoksiklav 500 mg + 125 mg

tabletki powlekane, 14 tabletek

amoxicillinum+clavulanic acid

lek na receptę

w 60% aptek

od 17,56 zł

Augmentin 875 mg + 125 mg

tabletki powlekane, 14 tabletek = 2 blistry

amoxicillinum+clavulanic acid

lek na receptę

w 100% aptek

od 30,61 zł

Famogast

tabletki powlekane, 60 tabletek

famotidine

lek na receptę

w 89% aptek

od 21,40 zł

Hydroxyzinum VP

tabletki powlekane, 30 tabletek

hydroxyzine

lek na receptę

w 94% aptek

od 5,90 zł

Metronidazol

substancja, 50 gramów

metronidazole

surowiec farmaceutyczny

w 35% aptek

od 6,44 zł

Pytania i opinie

Dodaj pytanie

* pole wymagane

Zdjęcia

Możesz przeciągnąć tu plik zdjęcia.

* pole wymagane

Zadając pytanie użytkownik akceptuje regulamin korzystania z usług serwisu GdziePoLek.pl 
Twój adres IP i wybrana lokalizacja zostaną zapisane. 
)