Zespół nieszczelnego jelita, czyli cieknące jelito

Obejrzyj film!

Spis treści

Czym jest zespół nieszczelnego jelita ?

Jakie są objawy jelita nieszczelnego?

Jakie są przyczyny zespołu cieknącego jelita ?

Jak zdiagnozować zespół nieszczelnego jelita ?

Czy cieknące jelita można wyleczyć?

Jakie są skutki jelita nieszczelnego?

Czym jest zespół nieszczelnego jelita?

W jelicie, dzięki prawidłowo zbudowanej błonie śluzowej, zachodzi proces wchłaniania substancji powstałych w wyniku trawienia spożytego pokarmu. W jego ścianie znajdują się niewielkie dziurki, zwane złączami szczelinowymi, odpowiedzialne za transport związków odżywczych do krwi. Jednocześnie złącza te są na tyle sprytne, że uniemożliwiają przedostawanie się poza światło jelita większych cząstek, które mogłyby być w takiej formie niebezpieczne dla zdrowia, takich jak: niestrawione białka, toksyny, bakterie czy gluten.

Zwolennicy teorii uważają, iż na skutek stanu zapalnego błony śluzowej jelita, może dojść do rozszczelnienia się złącz szczelinowych i zwiększenia przepuszczalności jelit. Stan taki nazywają zespołem nieszczelnego jelita (zespołem cieknącego jelita).

Obecnie liczba badań naukowych potwierdzających występowanie zespołu jelita nieszczelnego jest niewystarczająca, stąd wiele osób zaprzecza jego istnieniu. W międzynarodowej klasyfikacji chorób i problemów zdrowotnych prowadzonych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), nie ma zespołu nieszczelnego jelita. Jest to problem, nad którego istnieniem nadal prowadzone są badania.

Jakie są objawy jelita nieszczelnego?

W większości przypadków objawy przypisywane nieszczelności jelit wynikają z nieprawidłowego trybu życia, m.in. ciągłego stresu, złej diety, braku aktywności fizycznej, a nawet problemów emocjonalnych. Stąd bierze się wiele dolegliwości, które możemy "zrzucać" na nieszczelne jelito, próbując doszukać się trudnych do zdiagnozowania zaburzeń, podczas gdy problem może leżeć zupełnie gdzie indziej. Czasami objawy faktycznie mogą wskazywać na schorzenie związane z jelitami, ale może być to np. zespół jelita drażliwego czy choroba Leśniowskiego-Crohna.

Zwolennicy teorii nieszczelnego jelita przypisują mu następujący zestaw objawów:

• wzdęcia, biegunki lub zaparcia,

• zgaga, refluks, nudności, wymioty,

• bezsenność, chroniczne zmęczenie, zaburzenia nastroju, problemy z koncentracją,

• trądzik, wysypka,

• egzema, suchość skóry,

• bóle głowy, migreny,

• problemy z tarczycą,

• przyrost lub spadek masy ciała,

• alergie pokarmowe.

U osób mających problemy z jelitami może dochodzić do zaburzenia wchłaniania wielu związków niezbędnych do utrzymania zdrowia, między innymi żelaza czy witamin z grupy B, a szczególnie B12.

Jakie są przyczyny zespołu cieknącego jelita?

Kłopoty związane z jelitami, które niektórzy uważają za nieszczelne jelito, mogą rozwijać się z następujących przyczyn:

• stosowanie leków przeciwbólowych, takich jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ); antybiotyków; steroidów – ich nadmierne przyjmowanie, może prowadzić do rzekomo zwiększonej przepuszczalności jelit,

• nieprawidłowa dieta – szczególnym winowajcą są cukry proste, np. fruktoza, które niszczą naturalną florę jelitową, tworząc dogodne środowisko do rozwoju patogennych drobnoustrojów; ostre przyprawy, konserwanty,

• stres – osłabia układ odpornościowy, przez co jesteśmy bardziej narażeni na choroby,

• zakażenia bakteryjne, grzybicze i pasożytnicze – szczególnie bakterią Helicobacter pylori, która uszkadza błonę śluzową przewodu pokarmowego,

• zaburzona flora jelitowa, czyli przewaga chorobotwórczych drobnoustrojów nad tymi, które pełnią korzystne funkcje w jelicie,

• przewlekły stan zapalny,

• zaburzenia hormonalne,

• używki – alkohol, kofeina, palenie papierosów,

• niedoczynność tarczycy.

Jak zdiagnozować zespół nieszczelnego jelita?

Tak naprawdę, zespołu nieszczelnego jelita nie klasyfikuje się jako choroby, zatem nie ma badań, które ten stan wykrywają. Zwolennicy jego istnienia proponują dwie metody umożliwiające diagnozę. Ich wiarygodność nie jest jednak na ten moment potwierdzona wystarczającymi badaniami naukowymi.

Test absorbcji cukrów (TAC), inaczej test laktuloza – mannitol

Mannitol to alkohol cukrowy, który w organizmie ludzkim jest bardzo łatwo wchłaniany. Laktuloza należy do dwucukrów i składa się z fruktozy i galaktozy. Jej rozmiar – dużo większy niż mannitolu, uniemożliwia wchłanianie się, dlatego właśnie te cukry zostały wybrane jako „model” w celu oceny przepuszczalności jelit.

Test polega na podaniu pacjentowi roztworu wodnego, w którym rozpuszczono laktulozę i mannitol. Po 6 godzinach od przyjęcia płynu, oznacza się stężenia obu związków w próbce moczu. Wynik prawidłowy, oznaczający właściwą przepuszczalność jelitową, to wysoki poziom mannitolu, a niski laktulozy. O zespole nieszczelnego jelita świadczy wysokie stężenie obu związków, a ich niska wartość wskazuje na zaburzenia wchłaniania.

Test buraczany

Można wykonać go samodzielnie w domu. Polega on na wypiciu około 1 litra soku buraczanego. Najlepiej, aby był świeżo wyciskany i niepasteryzowany. Po kilku godzinach (najczęściej 5-6), obserwujemy kolor wydalanego moczu. Pojawienie się czerwonego zabarwienia ma świadczyć o zwiększonej przepuszczalności jelit.

Przyczyną czerwonego koloru moczu jest barwnik betaina, który wchłania się w jelicie cienkim, a następnie w postaci niezmienionej ulega wydaleniu z moczem. Betaina, po wypiciu soku z buraka, znajdzie się w moczu wszystkich ludzi, ale tylko u niektórych zabarwi go na czerwono. Ma to miejsce między innymi w przypadku kwasowego odczynu moczu, który nie występuje u każdego człowieka (prawidłowy zakres odczynu moczu jest dość szeroki).

Czy cieknące jelita można wyleczyć?

Z racji tego, że zespół jelita nieszczelnego nie jest uważany za jednostkę chorobową, nie ma oficjalnych metod jego leczenia. Można jednak przyczynić się do poprawy funkcjonowania jelit, między innymi poprzez:

• suplementację probiotyków (np. Dicoflor 60, Vivomix, Sanprobi IBS, Osłonka), czyli dobroczynnych kultur bakterii korzystnie wpływających na funkcjonowanie przewodu pokarmowego lub przyjmowanie synbiotyków, które w swoim składzie oprócz bakterii probiotycznych, zawierają prebiotyki, ułatwiające ich kolonizację w jelitach (np. Sanprobi Super Formuła, Multilac, Synbiotex),

• spożywanie produktów fermentowanych oraz kiszonek – jogurtów, kefirów czy kiszonej kapusty, które także są źródłem bakterii probiotycznych,

• ograniczenie spożycia cukrów, co przyczynia się do zmniejszenia rozwoju patogennych drobnoustrojów w świetle jelita,

• ograniczenie przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz antybiotyków, prowadzących do zaburzenia flory jelitowej,

• wprowadzenie do diety rozpuszczalnego błonnika, zawartego między innymi w świeżych owocach, warzywach czy pełnoziarnistym pieczywie, poprawia perystaltykę przewodu pokarmowego; możesz dostarczać go nie tylko z pożywieniem, ale także w postaci specjalnych preparatów w proszku, który można dodać do posiłków (np. Colon C, Xenna Błonnik).

Więcej informacji o tym, jak poprawić funkcjonowanie jelit, znajdziesz w naszym artykule „3 kroki do zdrowych jelit”.

Eliminacja przyczyn problemów z jelitami jest najważniejszym krokiem w kierunku poprawy stanu zdrowia. Zwolennicy teorii jelita nieszczelnego zalecają dietę bezmleczną i bezjajeczną, bogatą w ryby i mięso oraz podkreślają, że leczenie trwa całe życie.

Pamiętajmy również, aby bez względu na wiek, regularnie, przynajmniej raz w roku wykonywać badania profilaktyczne krwi i moczu, a także badanie poziomu cukru i cholesterolu we krwi. Każdy lekarz wypisze na nie skierowanie, ale można wykonać je także odpłatnie, bez skierowania. Badania takie zapobiegają rozwojowi wielu chorób, wykrywają ryzyko zachorowania i pozwalają ocenić ogólny stan zdrowia człowieka.

Jakie są skutki jelita nieszczelnego?

Rzekoma zwiększona przepuszczalność jelit może prowadzić do zmniejszenia przyswajania składników odżywczych, co skutkuje spadkiem odporności organizmu oraz zmniejszeniem produkcji enzymów trawiennych.

Istnieje stwierdzenie, że zespół nieszczelnego jelita jest przyczyną wielu schorzeń, w tym nawet niektórych chorób przewlekłych. Nie zostało ono potwierdzone naukowo, ale przypuszcza się, że przepuszczalność jelit może mieć duże znaczenie w przypadku chorób, takich jak: celiakia, cukrzyca typu 1, zespół jelita drażliwego (IBS) czy choroba Crohna.