Tajemnicze choroby i jak je leczyć

Tajemnicze choroby i jak je leczyć

udostępnij:

Medycynie znane są choroby rzadkie, o nietypowym przebiegu, nie do końca poznane lub kryjące się pod tajemniczymi nazwami. Czy wiesz czym jest zespół chińskiej kuchni albo zespół krokodylich łez? Prezentujemy przegląd kilku intrygujących dolegliwości wraz z ciekawostkami na ich temat.

Spis treści

„Zespół chińskiej kuchni”, czyli czy można mieć alergię na chińskie jedzenie?

„Zespół krokodylich łez” - czy krokodyl płacze z żalu?

„Nos narciarza” - czy jazda na nartach może powodować katar?

„Ucho dżungli” – kiedy jesteśmy bardziej narażeniu na infekcje uszu?

Czy „łokieć tenisisty” może dotknąć informatyka?

Czy śnieg może być przyczyną ślepoty?

Dystonia muzyków i drżączka sportowców

"Kolano biegacza", czyli czy biegać trzeba umieć?

„Zespół chińskiej kuchni”, czyli czy można mieć alergię na chińskie jedzenie?

Zespół chińskiej kuchni, zwany jest także syndromem chińskiej restauracji czy też chorobą Kwoka. Ta ostatnia nazwa nie ma jednak nic wspólnego z drobiem, a została nadana na cześć dr Roberta Homana Kwoka, który opisał schorzenie. Jest rodzajem alergii lub nadwrażliwości pokarmowej, za którą odpowiadają charakterystyczne dla kuchni azjatyckiej składniki – być może grzyby, orzechy lub egzotyczne zioła. Najczęściej jednak za objawy obwinia się glutaminian sodu.

Wyizolowany z wodorostu – listownicy japońskiej - glutaminian, na wschodzie zwany jest Aji-no-moto, czyli „istota smaku”. Niekiedy określa się go także jako umami, czyli "smakowity”. Dodatek ten jest powszechnie stosowany jako „wzmacniacz smaku” w daniach azjatyckich. Uważa się, że nadaje im posmak grzybowy, mięsny czy też "rosołowy". W Polsce glutaminian występuje jako dodatek do żywności pod symbolem E621.

Objawy syndromu chińskiego dania to rumień, poty, mdłości, ból głowy, kołatanie serca, uczucie mrowienia, drętwienia, a nawet chwilowy paraliż. Stosuje się jedynie leczenie objawów i zaleca... unikanie chińszczyzny. Natychmiastowej pomocy medycznej wymagają natomiast te osoby, u których wystąpią trudności w oddychaniu (np. skurcz oskrzeli u astmatyków) czy problemy krążeniowe.

„Zespół krokodylich łez” - czy krokodyl płacze z żalu?

W naszym języku funkcjonuje zwrot "krokodyle łzy", jako synonim nieszczerego żalu. Niektóre krokodyle faktycznie usuwają z gruczołów położonych blisko oczu wydzielinę, szczególnie po jedzeniu. Jest to jednak sposób na usunięcie nadmiaru soli, a nie faktyczne ubolewanie nad losem pożartej ofiary.

Intrygującą jednostką chorobową jest – nawiązujący nazwą do powyższego zjawiska - zespół łez krokodylich. Schorzenie objawia się wydzielaniem łez po posiłku, nie jest to jednak recenzja zaserwowanego dania. Jest ono skutkiem wadliwej regeneracji nerwów po porażeniu nerwu twarzowego. Włókna nerwowe odtwarzając się "gubią drogę". Zamiast ślinianek, zaczynają zaopatrywać gruczoły łzowe. Objaw może występować tylko po jednej stronie twarzy. Można go leczyć poprzez wstrzyknięcie toksyny botulinowej.

„Nos narciarza” - czy jazda na nartach może powodować katar?

Wśród wielbicieli sportów zimowych znany jest tak zwany „nos narciarza”. Jest to nieżyt nosa (wysięk, pieczenie, przekrwienie śluzówki), czyli potocznie "katar", który wywoływany jest przez zimne powietrze. Chłód zwiększa ilość wydzieliny, jaką nozdrza regularnie produkują w celu ogrzania i nawilżenia wdychanego powietrza. Konsekwencją jest ociekający nos. Co ciekawe, osoby z astmą czy katarem siennym wydają się być bardziej narażone na jego występowanie.

Warto wspomnieć, że innym czynnikiem pobudzającym wysięk może być silne światło lub ostre przyprawy. W tym drugim przypadku mówi się o „katarze smakosza”. Dolegliwości te nie wymagają szczególnego leczenia, pomocny może być natomiast zapas chusteczek higienicznych. Jeśli katar pojawiający się pod wpływem wymienionych czynników fizycznych jest bardzo uciążliwy, można zastosować krople do nosa z ipratropium (np. Otrivin Ipra Max).

„Ucho dżungli” – kiedy jesteśmy bardziej narażeniu na infekcje uszu?

Długotrwałe przebywanie w wodzie - na przykład na basenie - może być przyczyną zapalenia ucha, zwanego z tego powodu „uchem pływaka” lub „uchem surfera”. Wilgotne otoczenie to idealne środowisko do wzrostu bakterii i grzybów, które powodują ból, swędzenie, uczucie zatkania, a nawet gorączkę. Pojawieniu się dolegliwości sprzyja ogólnie wysoka wilgotność i temperatura, a takie warunki panują w tropikach, stąd inna nazwa dolegliwości to „ucho dżungli”.

W ramach profilaktyki warto dbać o higienę ucha i utrzymywać je w suchości. W aptekach dostępne są specjalne produkty przeznaczone do uszu, które mogą stosować osoby uprawiające sporty wodne profilaktycznie (np. Dolphiner). Leczenie natomiast polega na podawaniu kropli do uszu, najczęściej z antybiotykiem i zwalczaniu stanu zapalnego.

Czy „łokieć tenisisty” może dotknąć informatyka?

Przyczyną tak zwanego „łokcia tenisisty” są zmiany degeneracyjne włókien kolagenowych w ścięgnach, powstające w wyniku przeciążeń i mikrourazów. Choć nazwa nawiązuje do sportu, cierpieć na nią mogą także przedstawiciele innych branż, jak choćby osoby dużo czasu spędzające przy komputerze, murarze czy mechanicy.

Objawem schorzenia jest ból przy próbie wykonania manipulacji dłonią, a przy bardziej zaawansowanej chorobie - także w spoczynku. Ponieważ "łokieć tenisisty" nie jest konsekwencją stanu zapalnego, to podawanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych czy też w wybranych przypadkach kortykosteroidów w iniekcji, jedynie zmniejsza odczuwalność dolegliwości.

Proponowana terapia polega na stosowaniu zabiegów rehabilitacyjnych oraz masażu. Lekarz może także zaaplikować tak zwane osocze bogatopłytkowe. Konieczne jest też oszczędzanie ręki. Natomiast profilaktyka obejmuje odpowiednią organizację miejsca pracy i wykorzystywanie wyłącznie ergonomicznych narzędzi i przyborów.

Czy śnieg może być przyczyną ślepoty?

„Oko spawacza” lub "oko łukowe" to ostre zapalenie spojówek, które rozwija się w kilka godzin po narażeniu na promieniowanie ultrafioletowe z łuku elektrycznego. Objawy to ból, łzawienie, pieczenie, zaczerwienienie, światłowstręt. Na podobne urazy narażone są także osoby długotrwale narażone na światło odbijające się od wody, piasku czy śniegu - żeglarze, rybacy, polarnicy, podróżnicy. Wówczas mówi się o tzw. "efekcie olśnienia" czy też „ślepocie śnieżnej”. Zagrożeniem jest także promieniowanie opalające w solarium.

Konieczność ochrony oczu znana jest od dawna. Inuici nosili specjalną opaskę wykonaną z kości i ścięgien karibu z wąskim paskiem umożliwiającym widzenie. Współcześnie kontuzji można zapobiec, zakładając okulary ochronne, gogle czy przyłbice chroniące przed promieniowaniem. Dolegliwości można łagodzić aplikując do oka preparaty gojące (np. Corneregel) czy nawilżające, zimne kompresy na powieki, a doraźnie także leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (paracetamol, ibuprofen). W ramach pierwszej pomocy - jednorazowo możliwe jest zaaplikowanie kropli znieczulających (np. Alcaine). Dłuższe stosowanie opóźnia gojenie. Pacjent powinien mieć zapewniony odpoczynek w zacienionym pomieszczeniu, aby ograniczyć dalsze działanie światła na wzrok. Lekarz, aby zapobiec zakażeniu oka może zalecić krople oczne lub maści okulistyczne z antybiotykiem (np. Floxal, Tobrex). Zastosowanie znajdują także krople rozszerzające źrenice, ponieważ znoszą bolesny skurcz ciała rzęskowego (np. Tropicamid).

Zniszczony nabłonek powinien odnowić się samoistnie do dwóch dni, przy prawidłowym leczeniu. Nie zawsze jednak przebieg urazu jest tak pomyślny. Znanym przykładem jest Wojciech Jaruzelski, którego znakiem rozpoznawczym były przyciemniane okulary. Generał w czasie zsyłki na Sybir nabawił się ślepoty śnieżnej. Pozostając bez leczenia, na trwałe uszkodziła mu wzrok.

Dystonia muzyków i drżączka sportowców

Jest choroba, która uniemożliwia wykonywanie wyuczonych czynności, które przez lata ćwiczeń stały się praktycznie odruchem. Dystonia zawodowa - bo o niej mowa - to rodzaj schorzenia neurologicznego, w przebiegu którego pojawiają się mimowolne, skręcające ruchy wybranych części ciała.

Tak zwany kurcz pisarski dłoni dotyka osoby dużo piszące odręcznie. Na podobne problemy z podjęciem wytrenowanej aktywności manualnej mogą cierpieć muzycy, krawcowe czy fryzjerzy. W przypadku doświadczonych sportowców (np. golfistów, koszykarzy) nagłą i niewyjaśnioną utratę zdolności do gry określa się jako "syndrom Yips". Co ciekawe dystonia może dotyczyć także strun głosowych u zawodowych śpiewaków lub osób pracujących głosem. Natomiast u trębaczy dotknięcie mogą być mięśnie wokół ust. Stres związany z publicznym wykonywaniem swojej pracy pogarsza objawy.

Choroba może pojawić się bez uchwytnej przyczyny, niekiedy jednak może rozwinąć się na tle innej choroby, urazu, zatrucia lub w przebiegu przyjmowania niektórych leków (z grupy preparatów przeciwpsychotycznych, stosowanych m.in. w schizofrenii).

Interesujące, że pacjent może bez problemu wykonywać inne precyzyjne czynności. W niektórych przypadkach ulgę może przynieść zmiana w sposobie wykonywania danej czynności - odmienne uchwycenie instrumentu czy założenie rękawiczek do gry w piłkę. Farmakoterapia może natomiast może obejmować podanie lewodopy (np. Madopar, Nakom), leków wyciszających z grupy benzodiazepin lub substancji rozkurczających mięśnie, np. baklofenu (np. Baclofen Polpharma). Dobre efekty u większości chorych może także dać ostrzykiwanie toksyną botulinową.

"Kolano biegacza", czyli czy biegać trzeba umieć?

Kolano biegacza to uraz związany z przeciążeniem tak zwanego pasma biodrowo-piszczelowego, powięzi biegnącej wzdłuż uda. Jako przyczynę kontuzji wymienia się przede wszystkim błędy podczas treningu polegające na zbyt forsownym bieganiu bez odpowiedniego przygotowania i rozgrzewki oraz nieprawidłowy wzorzec ruchu. Jak się okazuje - techniki poprawnego biegania można się nauczyć!

Objawem jest piekący ból kolana podczas biegu, po stronie zewnętrznej. Niestety należy w takiej sytuacji poskromić sportowe ambicje i odciążyć kolano. Dolegliwości można wstępnie łagodzić lekami przeciwbólowymi i przeciwzapalnymi, dodatkowo pomocne mogą być także chłodne okłady. Wdraża się również zabiegi rehabilitacyjne, a w przypadku bardzo silnego bólu lekarz może zaproponować zastrzyki bezpośrednio w kolano.

redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.

ostatnia zmiana: 09.05.2023 12:38:21

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

sortowanie:
filtrowanie:

Dolphiner

aerozol, 15 mililitrów

isopropanol+acetic acid+glycerol

wyrób medyczny

w 33% aptek

od 18,99 zł

Otrivin Ipra Max

aerozol, 10 ml = 70 dawek

ipratropium bromide+xylometazoline

produkt dostępny bez recepty

w 65% aptek

od 24,99 zł

Sanity kompres żelowy ciepły/zimny

kompres, 1 sztuka

wyrób medyczny

w 37% aptek

od 19,79 zł

Nakom

tabletki, 100 tabletek

carbidopa+levodopa

lek na receptę

w 24% aptek

od 80,51 zł

Floxal

krople do oczu, 1 pojemnik 5 mililitrów

ofloxacin

lek na receptę

w 99% aptek

od 14,99 zł

Corneregel

żel do oczu, 10 gramów

dexpanthenol

lek na receptę

w 96% aptek

od 17,99 zł

Tobrex

maść do oczu, 3,5 grama

tobramycin

lek na receptę

w 72% aptek

od 22,95 zł

Baclofen Polpharma

tabletki, 50 tabletek

baclofen

lek na receptę

w 94% aptek

od 17,95 zł

Alcaine

krople do oczu, 15 mililitrów

proxymetacaine

lek na receptę

w 15% aptek

od 33,99 zł

Madopar

kapsułki, 100 kapsułek

benserazide+levodopa

lek na receptę

w 57% aptek

od 97,63 zł

Tropicamidum WZF 0,5%

krople do oczu, 10 mililitrów = 2 butelki 5 mililitrów

tropicamide

lek na receptę

w 40% aptek

od 12,11 zł

Pytania i opinie

Dodaj pytanie

* pole wymagane

Zdjęcia

Możesz przeciągnąć tu plik zdjęcia.

* pole wymagane

Zadając pytanie użytkownik akceptuje regulamin korzystania z usług serwisu GdziePoLek.pl 
Twój adres IP i wybrana lokalizacja zostaną zapisane. 
)