Kto wchodzi bez kolejki do lekarza i apteki?

Kto wchodzi bez kolejki do lekarza i apteki?

udostępnij:

Błyskawiczna wizyta u lekarza? Zakupy bez kolejki w aptece? To możliwe w przypadku grup pacjentów szczególnie uprzywilejowanych. Wyjaśniamy, kto i na jakich zasadach może skorzystać z pierwszeństwa w kolejce w dostępie do świadczeń i usług w ochronie zdrowia.

Niektórzy pacjenci mają szczególne uprawnienia. Jednym z nich jest możliwość skorzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej i usług farmaceutycznych poza kolejnością.

Czym są świadczenia zdrowotne i gdzie mogę z nich skorzystać?

Świadczenia opieki zdrowotnej to między innymi porady, leczenie, zabiegi, badania diagnostyczne, pielęgnacja, profilaktyka i wszystkie inne działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia.

Świadczenia opieki zdrowotnej udzielane są przede wszystkim przychodniach, poradniach, szpitalach oraz w placówkach zajmujących się rehabilitacją leczniczą.

Czym są usługi farmaceutyczne i gdzie są udzielane?

Usługi farmaceutyczne polegają na wydawaniu produktów leczniczych (leków) i wyrobów medycznych, sporządzaniu leków w recepturze, przeprowadzaniu wywiadu farmaceutycznego czy też udzielaniu porad i informacji o produktach leczniczych i wyrobach medycznych. Usługi farmaceutyczne udzielane są w aptekach. Czytaj więcej: Co ustawa o zawodzie farmaceuty zmienia dla pacjenta?

Kto ma prawo do obsługi i uzyskania świadczeń poza kolejnością?

  • Kobiety w ciąży.
  • Osoby do 18 roku życia, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka (w ciąży) lub w czasie porodu.
  • Osoby posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
  • Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi i Zasłużeni Dawcy Przeszczepu.
  • Inwalidzi wojenni i wojskowi.
  • Żołnierze zastępczej służby wojskowej.
  • Cywilne niewidome ofiary działań wojennych.
  • Kombatanci.
  • Działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych.
  • Osoby deportowane do pracy przymusowej.
  • Uprawnieni żołnierze lub pracownicy, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%.
  • Weterani poszkodowani, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%.

25 stycznia 2021 roku wszedł w życie przepis, który katalog uprawnionych poszerza o wszystkich dawców krwi, którzy oddali co najmniej 3 donacje krwi lub jej składników, w tym osocze po chorobie COVID-19. Uprawnienie będzie respektowane na podstawie zaświadczenia wydawanego przez centrum krwiodawstwa. Przywilej ten jest jednak ograniczony czasowo - do 12 miesięcy od dnia wystawienia zaświadczenia. Czytaj więcej: Osocze ozdrowieńców COVID-19: kto i jak może oddać krew?

Jak mogę potwierdzić, że jestem osobą uprawnioną?

Definicje poszczególnych kategorii osób uprawnionych do pierwszeństwa zawarte są szczegółowo w odpowiednich, ogólnodostępnych aktach prawnych. W przypadku wątpliwości, najlepiej zasięgnąć informacji w lokalnym oddziale NFZ. Pomocą mogą służyć także organizacje rządowe i pozarządowe działające na rzecz uprawnionych grup społecznych np. zrzeszające kombatantów czy wspomagające osoby z niepełnosprawnościami.

Jak korzystanie z prawa do świadczeń bez kolejki wygląda w praktyce?

Prawo do pierwszeństwa wygląda inaczej w przypadku świadczeń lekarskich czy pielęgniarskich, a inaczej podczas wizyty w aptece.

Korzystanie ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością

Placówki medyczne prowadzą listy pacjentów oczekujących na świadczenie, na przykład na poradę u lekarza specjalisty. Terminy wizyt często są bardzo odległe (nawet za kilkanaście - kilkadziesiąt miesięcy). Jeśli jesteś uprawniony do świadczeń poza kolejnością, masz prawo do konsultacji szybciej, niż wskazuje harmonogram przyjęć wynikający ze wspomnianej listy. Nie oznacza to jednak, że prosto z poczekalni trafisz do gabinetu lekarskiego.

W przypadku wizyt czy badań u lekarza pierwszeństwo należy rozumieć jako „przyspieszony dostęp”. Jeśli udasz się do poradni specjalistycznej lub będziesz zmuszony skorzystać z leczenia w szpitalu, świadczenie powinno zostać Ci udzielone zasadniczo w dniu zgłoszenia. Możesz jednak zostać poproszony o przyjście np. o późniejszej godzinie.

Jeśli przyjęcie tego samego dnia nie będzie możliwe, to powinien zostać wskazany Ci inny termin, jednak również poza kolejnością wynikającą z prowadzonej listy oczekujących. W poradni specjalistycznej (np. neurologicznej, kardiologicznej, ginekologicznej), ten termin nie powinien być dłuższy niż 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia. Także w tym przypadku nie oznacza to, że w dniu wizyty będziesz przyjęty jako pierwszy pacjent.

Korzystanie z usług farmaceutycznych poza kolejnością

W aptece, gdzie usługi świadczone są bezpośrednio przy okienku możesz liczyć na to, że „wskoczysz” bezpośrednio na prowadzenie kolejki. W praktyce powinieneś poczekać, aż od stanowiska odejdzie pacjent, który już jest obsługiwany. Następnie personelowi fachowemu należy okazać dokument potwierdzający prawo do przyspieszonej obsługi.

W jaki sposób powinienem udokumentować swoje uprawnienie?

Aby skorzystać z przysługującego uprawnienia powinieneś przedstawić dokument potwierdzający np. orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, stosowną legitymację, kartę przebiegu ciąży, książeczkę inwalidy wojennego, decyzję uprawnionego organu.

Dokumentów nie należy okazywać osobom w kolejce, ale personelowi obsługującemu okienko (w rejestracji lub przy stanowisku aptecznym).

W jaki sposób zachować się w stosunku do innych osób oczekujących w kolejce?

Jeśli zechcesz podejść poza kolejnością, np. do aptecznego okienka, to będziesz musiał zmierzyć się z innymi pacjentami oczekującymi na obsługę. Jak nie doprowadzić do konfliktowej sytuacji i nie wyjść na kogoś "wpychającego się bez kolejki"?

Pamiętaj, że może się zdarzyć, że nie będziesz jedynym uprzywilejowanym w danej sytuacji. W takim przypadku "przepuść" tych uprawnionych, którzy przyszli wcześniej. Aby ustalić fakty, możesz zwrócić się do osób oczekujących na początku kolejki z pytaniem: "Przepraszam, czy ktoś z Państwa jest osobą uprawnioną do obsługi poza kolejnością?". Gdy ustalisz już przed kim możesz stanąć, należy zasygnalizować dlaczego i po co zamierzasz podejść pierwszy, na przykład w ten sposób: "Przepraszam, chciałbym osobie obsługującej okazać moje dokumenty i skorzystać z prawa do pierwszeństwa".

Oczywiście nie można wykluczyć, że i tak pojawią się jakieś niemiłe komentarze. W takiej sytuacji najlepiej zwracać się już tylko do osoby, która pracuje przy danym stanowisku. Ma ona obowiązek znać przepisy i zarządzić sytuacją na Twoją korzyść.

Czy pierwszeństwo obowiązuje także w laboratoriach diagnostycznych i sklepach z zaopatrzeniem medycznym?

W placówkach nie prowadzących list oczekujących i nie będących aptekami, przepisy dotyczące pierwszeństwa nie obowiązują. Jednak w wielu miejscach wewnętrzny regulamin wprowadza zapisy dotyczące pierwszeństwa kobiet w ciąży, seniorów czy osób niepełnosprawnych.

Kiedy prawo do przyjęcia poza kolejnością nie obowiązuje?

Prawo do przyjęcia poza kolejnością nie obowiązuje na szpitalnym oddziale ratunkowym, gdzie udzielana jest pomoc osobom w stanach zagrożenia zdrowia i życia. Personel SOR zajmuje się pacjentami zgodnie z zasadami segregacji medycznej, czyli triage. Jest to procedura wykorzystywana w medycynie ratunkowej, pozwalająca podzielić pacjentów w zależności od stanu zdrowia, stopnia obrażeń oraz rokowań (perspektyw na wyleczenie).

Uprawnienie nie obowiązuje także, jeśli zostaniesz już objęty opieką. Przykładowo, jeśli zgłaszasz się po raz pierwszy np. do poradni kardiologicznej, to zostaniesz wpisany na listę pacjentów poza kolejnością i będziesz przyjęty szybciej jako pacjent "pierwszorazowy". Jednak termin kolejnej wizyty określi lekarz na podstawie ustalonego planu leczenia i nie będziesz mógł powołać się ponownie na swoje uprawnienia, aby ten termin przyspieszyć.

Czy muszę czekać w kolejce do rejestracji?

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Można spotkać się z opinią, że zasada pierwszeństwa powinna dotyczyć zarówno etapu rejestracji, jak i samego ustalania terminu na dane świadczenie. Jednak przepisy nie mówią o tym wprost. Dlatego to, czy będziesz czekać np. w kolejce do rejestracji do lekarza może zależeć od wewnętrznych procedur danej placówki.

Czy moja rodzina także może skorzystać z moich uprawnień?

Nie. Z Twoich uprawnień nie mogą korzystać Twoi bliscy. Oznacza to, że nie masz prawa wejść poza kolejnością z dzieckiem do pediatry czy też zarejestrować na wcześniejszy termin kogoś z rodziny w poradni specjalistycznej wykorzystując swój przywilej.

Co zrobić, jeśli moje prawo do pierwszeństwa nie jest respektowane?

Pamiętaj, że w miejscach rejestracji pacjentów oraz w miejscach udzielania świadczeń, a także w aptekach powinna być uwidoczniona informacja o uprawnieniach dotyczących pierwszeństwa. Możesz się na nią powołać, jak również bezpośrednio na art. 47 c. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Jeśli pomimo tego i okazania ważnych dokumentów, Twoje prawa nie są respektowane, pomocne może być poproszenie o imienne udokumentowanie odmowy wraz z jej przyczyną na piśmie. Z takiej notatki powinno wynikać jasno kto, kiedy i dlaczego nie uwzględnił Twojego prawa do pierwszeństwa. Kolejnym krokiem powinna być rozmowa z kierownikiem placówki, w której doszło do naruszenia Twoich praw.

Jeśli nie uda Ci się w ten sposób pozytywnie załatwić swojej sprawy, a placówka ma podpisaną umowę z NFZ, skieruj pismo do działu skarg i wniosków oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Możesz także szukać pomocy u Rzecznika Praw Pacjenta. W takim piśmie najlepiej opisać wszystkie okoliczności zdarzenia.

redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.

ostatnia zmiana: 29.01.2021 19:12:26

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

Pytania i opinie

Dodaj pytanie

* pole wymagane

Zdjęcia

Możesz przeciągnąć tu plik zdjęcia.

* pole wymagane

Podbicie pytania

Wymagane jest podbicie pytania: im większa kwota tym wyżej pytanie w kolejce do odpowiedzi.

Kwota podbicia pytania: 9,99 zł z VAT

Twój adres email:

Email będzie użyty tylko dla potrzeb płatności

Po wysłaniu pytania zostaniesz przekierowany do płatności.
Zadając pytanie użytkownik akceptuje regulamin korzystania z usług serwisu GdziePoLek.pl 
Twój adres IP i wybrana lokalizacja zostaną zapisane. 
)