Jak podać adrenalinę przy wstrząsie anafilaktycznym?

Jak podać adrenalinę przy wstrząsie anafilaktycznym?

udostępnij:

Czy pamiętasz scenę z filmu "Hitch", kiedy to główna postać grana przez Willa Smitha, po zjedzeniu przystawki z owocami morza, zaczyna się krztusić, drapać i puchnąć? Były to objawy wstrząsu anafilaktycznego, podczas którego niezbędny jest zastrzyk z adrenaliny. Czy wiesz jak jej użyć?

Jakie objawy daje wstrząs anafilaktyczny?

Osoba, która nagle (nawet w ciągu kilku sekund) staje się blada, ma zimną, spoconą skórę, jest zaniepokojona, zmieszana, ma wysypkę i zaczerwienienia oraz zaczynają pojawiać się u niej inne objawy, takie jak np.:

  • obrzęk warg, języka,
  • chrypka, duszący kaszel,
  • trudności w oddychaniu, duszność,
  • nudności, wymioty,
  • silny ból brzucha,
  • mimowolne oddawanie moczu lub stolca,
  • spadek ciśnienia (hipotensja),

może właśnie doświadczać wstrząsu anafilaktycznego, który ostatecznie może doprowadzić do utraty przytomności, zatrzymania krążenia i śmierci. Właśnie dlatego nasza reakcja w takiej sytuacji musi być bardzo szybka.

Czym jest wstrząs anafilaktyczny?

Anafilaksja to nagła, często nieprzewidywalna i ciężka reakcja organizmu na kontakt z alergenem. Przypomnijmy sobie scenę z "Było sobie życie" - alergen zostaje rozpoznany przez organizm jako "wróg", a system obronny momentalnie zaczyna uwalniać mnóstwo substancji, które mają stoczyć z nim walkę. Dzieje się tak, ponieważ u części osób układ odpornościowy nie pracuje prawidłowo i reaguje w sposób nieproporcjonalny do zagrożenia ze strony czynników zewnętrznych, wszczynając bardzo gwałtowny atak na alergen. Efektem tego działania jest silne rozszerzenie naczyń krwionośnych i nagły spadek ciśnienia tętniczego krwi, a w konsekwencji tlen nie może być dostarczony do narządów w takiej ilości, jaka umożliwia ich prawidłowe funkcjonowanie.

Co może wywołać wstrząs anafilaktyczny?

Jak udzielić pierwszej pomocy w przypadku podejrzenia wstrząsu anafilaktycznego?

  1. W pierwszej kolejności przerwij kontakt z substancją podejrzaną o wywołanie niepożądanej reakcji, np. usuń żądło owada, zakończ jedzenie posiłku, podawanie leku, oddal chorego od zwierząt lub roślin.
  2. Zadbaj o dopływ świeżego powietrza oraz, jeśli to możliwe, o dodatkową pomoc innej osoby.
  3. Jeśli u chorego występują trudności z oddychaniem, posadź go. Gdy zaobserwujesz zawroty głowy lub objawy zapaści (słabo wyczuwalne tętno, płytki oddech, blada lub sina skóra) - połóż go i unieś jego nogi.
  4. Wezwij pogotowie ratunkowe dzwoniąc pod numer 112 lub 999. W razie potrzeby, poproś dyspozytora służb ratunkowych o wskazówki, jak pomóc osobie poszkodowanej.
  5. Jeśli chory posiada przy sobie preparat przeciwwstrząsowy (adrenalinę), pomóż mu go odnaleźć oraz podaj do ręki, by mógł samodzielnie go sobie zaaplikować lub, jeśli możesz (szczegóły w dalszych akapitach), wykonaj zastrzyk.
  6. Kiedy chory jest nieprzytomny, ale oddycha, udrożnij jego drogi oddechowe, ułóż w pozycji bezpiecznej oraz obserwuj jego funkcje życiowe. Gdy poszkodowany jest nieprzytomny i nie oddycha, zacznij resuscytację krążeniowo-oddechową, polegającą na wykonywaniu naprzemiennie 30 uciśnięć klatki piersiowej, a następnie 2 wdechów.
  7. Czynności reanimujące powtarzaj aż do przyjazdu karetki pogotowia.

Adrenalina - lek przeciwwstrząsowy

Preparatem przeciwwstrząsowym aplikowanym podczas anafilaksji jest adrenalina. Jej podanie powoduje szybki skurcz naczyń krwionośnych, a w konsekwencji podniesienie ciśnienia krwi. Hormon ten zmniejsza także opuchliznę na twarzy, hamuje perystaltykę jelit, wydzielanie śliny i soków trawiennych, przyspiesza wysycenie tlenem mózgu i innych tkanek oraz rozluźnia mięśnie gładkie oskrzeli, co ułatwia poszkodowanemu oddychanie.

W polskich aptekach znajdują się dwa rodzaje preparatów do samodzielnego podania adrenaliny - ampułkostrzykawka (np. Andrenalinum WZF) oraz pen (np. EpiPen Senior, EpiPen Junior).

Ampułkostrzykawka to połączenie strzykawki z ampułką z lekiem, gotowe do natychmiastowego wstrzyknięcia. Pen natomiast swoim wyglądem przypomina długopis. Jest to automatyczny wstrzykiwacz, którego zawartość stanowi adrenalina. Użycie pena jest zdecydowanie prostsze, dlatego to tę postać poleca się szczególnie dzieciom.

Czy adrenalinę można nosić przy sobie?

Pacjenci wrażliwi na alergeny, u których jest ryzyko wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, powinni mieć zawsze ze sobą gotowy zestaw z adrenaliną, którą otrzymali na receptę w aptece oraz informację medyczną dotyczącą alergii, noszoną przy sobie wraz z dokumentami.

Kto może podać adrenalinę?

Preparat zawierający adrenalinę pacjent powinien zaaplikować sobie samodzielnie, jeśli jednak nie jest w stanie tego zrobić, łącząc się z dyspozytorem medycznym koniecznie opisz sytuację i postępuj zgodnie z jego wskazówkami. Poinstruuje Cię on, czy i jak podać pacjentowi jego lek z adrenaliną. W przypadku ratowania życia, ustawodawca nie widzi przeszkód w podaniu adrenaliny poszkodowanemu, pod warunkiem, że został on wypisany na receptę przez lekarza dla konkretnego pacjenta oraz udzielający pierwszej pomocy został przeszkolony, w jaki sposób, w nagłej sytuacji zagrażającej życiu podać zastrzyk z adrenaliną.

Jeśli jesteś narażony na ryzyko wstrząsu anafilaktycznego, poinformuj swoje najbliższe otoczenie (rodzinę, współpracowników, nauczycieli w szkole) o swojej dolegliwości (bądź dolegliwości Twojego dziecka) i możliwych skutkach silnej reakcji alergicznej, tak by osoby te wiedziały, jak w razie potrzeby mogą Ci pomóc.

Jak prawidłowo zrobić zastrzyk z adrenaliną?

  1. Chwyć preparat ręką, którą używasz do pisania tak, aby kciuk znajdował się po przeciwległej stronie igły; w przypadku pena - by znajdował się blisko niebieskiej nakładki, a dłoń była zaciśnięta w pięść wokół preparatu.
  2. Zdejmij nasadkę z igły w przypadku ampułkostrzykawki albo niebieską nakładkę ochronną w przypadku pena.
  3. Trzymając ampułkostrzykawkę, wbij igłę głęboko w udo pod kątem prostym (możesz to zrobić przez ubranie) i naciskaj tłok tak długo, aż poczujesz wyraźny opór a następnie wyciągnij igłę. W przypadku pena - automat sam wbije igłę po umiarkowanie silnym przyłożeniu go pod kątem prostym do uda, a później igła zostanie automatycznie "wciągnięta" przez mechanizm.
  4. Po wykonaniu zastrzyku, miejsce wstrzyknięcia masuj przez około 10 sekund.
  5. Reakcja organizmu na podaną adrenalinę powinna nastąpić w ciągu 10 minut.

Jak przechowywać adrenalinę?

Autowstrzykiwacz Epipen jest bardziej odporny na światło i temperaturę niż ampułkostrzykawka. Należy go przechowywać w temperaturze pokojowej, czyli do 25°C w oryginalnym opakowaniu, które zabezpiecza przed dostępem światła, zatem to on jest lekiem pierwszego wyboru dla pacjentów, u których wskazane jest posiadanie adrenaliny przy sobie.

Producent ampułkostrzykawki Adrenalinum WZF zaleca jej przechowywanie w lodówce w temperaturze 2–8°C, ale dopuszcza również w temperaturze pokojowej przez 6 miesięcy. Pamiętaj jednak, że w okresie narażenia na czynnik wywołujący objawy wstrząsu anafilaktycznego, lek z adrenaliną powinno się nosić przy sobie nawet, jeśli skróci to jego okres przydatności.

Nie zapominaj o sprawdzaniu daty ważności produktu, a po jej upływie, udaj się do lekarza po receptę na nowy.

redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.

ostatnia zmiana: 31.05.2023 10:42:34

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

sortowanie:
filtrowanie:

Adrenalina WZF

iniekcja, 1 ampułkostrzykawka

epinephrine

lek na receptę

w 73% aptek

od 55,64 zł

Epipen Jr.

iniekcja, 1 wstrzykiwacz 2 mililitry

epinephrine

lek na receptę

w 14% aptek

od 227,99 zł

Epipen Senior

iniekcja, 1 wstrzykiwacz 2 mililitry

epinephrine

lek na receptę

w 15% aptek

od 198,00 zł

Pytania i opinie

Dodaj pytanie

* pole wymagane

Zdjęcia

Możesz przeciągnąć tu plik zdjęcia.

* pole wymagane

Podbicie pytania

Wymagane jest podbicie pytania: im większa kwota tym wyżej pytanie w kolejce do odpowiedzi.

Kwota podbicia pytania: 9,99 zł z VAT

Twój adres email:

Email będzie użyty tylko dla potrzeb płatności

Po wysłaniu pytania zostaniesz przekierowany do płatności.
Zadając pytanie użytkownik akceptuje regulamin korzystania z usług serwisu GdziePoLek.pl 
Twój adres IP i wybrana lokalizacja zostaną zapisane. 
)