Jaskra jest chorobą oczu, która może w konsekwencji prowadzić nawet do utraty wzroku. Jak ją rozpoznać i kiedy wybrać się do okulisty? Czy jaskrę można wyleczyć?
Spis treści
Jakie są przyczyny powstawania jaskry?
Krople do oczu w leczeniu jaskry
Preparaty bez recepty na jaskrę
Jakich leków nie może brać chory na jaskrę?
Czym jest jaskra?
Jaskra jest przewlekłą chorobą oczu, która prowadzi do zaniku nerwów wzrokowych i w konsekwencji do pogorszenia i stopniowej utraty wzroku.
Jakie są przyczyny powstawania jaskry?
Za najczęstszą przyczynę powstawania jaskry uznaje się wzrost ciśnienia w oku. W zdrowym oku odpowiednie ciśnienie utrzymywane jest dzięki cieczy znajdującej się w przedniej komorze oka, między tęczówką a rogówką. Rolą tej cieczy jest między innymi odżywianie oka. Gdy dojdzie do zaburzenia przepływu cieczy wodnistej i jej gromadzenia w przedniej komorze oka, ciśnienie w oku wzrasta, co w konsekwencji przyczynia się do uszkodzenia nerwu wzrokowego.
Choroba występuje najczęściej u ludzi starszych, z dodatnim wywiadem rodzinnym (przypadkami występowania jaskry w rodzinie), z nadciśnieniem, podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi czy u chorujących na cukrzycę. Częściej chorują też osoby rasy czarnej i krótkowzroczni [1].
Objawy jaskry
światłowstręt, widzenie mroczków bądź kół, spoglądając na źródło światła,
pogorszenie wzroku,
zwężenie zakresu widzenia (widzenie tunelowe, „jak przez dziurkę od klucza”),
łzawienie,
ból i zaczerwienienie oka,
Kontrolnie raz do roku, a tym bardziej w razie pojawienia się niepokojących objawów, należy zgłosić się do okulisty, do którego potrzebne jest skierowanie od lekarza rodzinnego. Regularne badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego może pozwolić na szybkie wykrycie jaskry.
Krople do oczu w leczeniu jaskry
W leczeniu jaskry stosuje się krople do oczu dostępne na receptę, których celem jest obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, aby spowolnić proces niszczenia nerwu wzrokowego. Zawierają one substancje, takie jak:
prostaglandyny (np. Rozaprost, Taflotan, Travatan),
beta-blokery (np. Oftensin, Betoptic), łączone czasami z inhibitorami anhydrazy węglanowej (np. Cosopt) czy prostaglandynami (np. Ganfort),
inhibitory anhydrazy węglanowej (np. Nodom, Rozalin, Trusopt, Azopt),
sympatykomimetyki (np. Alphagan, Briglau PPH, Luxfen),
pilokarpina – stosowana najczęściej w ostrych atakach jaskry lub przed zabiegami laserowymi (np. Pilocarpinum WZF 2%).
Stosowaniu kropli do oczu na jaskrę często towarzyszy nadmierna suchość oczu, m.in. ze względu na zawarte w tych lekach konserwanty. W razie wystąpienia uczucia suchości oka zaleca się korzystanie z nawilżających kropli do oczu, czyli tzw. sztucznych łez. Wybierając preparat należy m.in. zwrócić uwagę, aby nie zawierał konserwantów - więcej o tym czym kierować się przy wyborze sztucznych łez znajdziesz w artykule: Jakie nawilżające krople do oczu wybrać? - ANALIZA
Jak zakraplać krople do oczu?
Przy podawaniu leku do oczu ważna jest odpowiednia technika. Nie podajemy kropli do kącika oka ani nie mrugamy po zakropleniu. Powoduje to przedostanie się leku do kanalika łzowego i zmniejszenie jego przenikania w głąb oka do tkanek. Prawidłowe podanie kropli polega na odciągnięciu dolnej powieki, wkropleniu jednej kropli do oka, po czym należy natychmiast zamknąć powiekę na 1-2 minuty, uciskając przy tym drogi łzowe. Kolejny lek podajemy dopiero po kilkunastu minutach. Więcej o prawidłowym zakraplaniu oczu przeczytasz w artykule: Jak stosować krople do oczu?
Preparaty bez recepty na jaskrę
Badania wykazały, że stosowanie preparatów zawierających cytykolinę może stanowić wsparcie dla leczenia oraz sposób profilaktyki jaskry [2]. Cytykolina to substancja naturalnie występująca w organizmie człowieka, która działa ochronnie na układ nerwowy i uczestniczy w procesach prawidłowego widzenia, dzięki czemu może spowalniać rozwój jaskry.
W aptekach bez recepty dostępne są suplementy diety zawierające ten składnik w postaci tabletek (np. Citogla Vis, Citotrop, Cytykot) i płynów (np. Citotrop) oraz krople do oczu (np. Citogla Vis 0Mkl, Retinacit 0Mk2). Cytykolinę w postaci doustnej należy stosować regularnie w dawce 500-1000 mg dziennie.
 |
 |
Laserowe leczenie jaskry
W niektórych rodzajach jaskry leczenie można rozpocząć od zabiegu laserowego zwanego trabekuloplastyką laserową, polegającą na znacznym obniżeniu ciśnienia wewnątrzgałkowego. Zabiegi laserowe stosowane są także u pacjentów, u których leczenie kroplami, będącymi lekami złożonymi, nie daje oczekiwanych efektów.
W niektórych przypadkach stosuje się także leczenie operacyjne. Jest to ostateczne rozwiązanie, gdy pozostałe metody nie dają oczekiwanych rezultatów i uszkodzenie nerwu wzrokowego dalej postępuje.
Czy jaskrę można wyleczyć?
Całkowicie wyleczyć można tylko jeden rodzaj jaskry – jaskrę pierwotnie zamkniętego kąta. W przypadku innych jej rodzajów, można spowolnić rozwój choroby, a przede wszystkim nie dopuścić do całkowitej utraty wzroku.
Jakich leków nie może brać chory na jaskrę?
Warto uświadomić sobie, jakich leków bez recepty należy unikać chorując na jaskrę. Są to m.in. leki stosowane w grypie i przeziębieniu zawierające pseudoefedrynę czy fenylefrynę. Wpływają one na zwiększenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, co może przyczynić się do ostrego ataku jaskry.
Źródła
[1] Postępowanie w jaskrze. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego, 2014.
[2] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33730306
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 09.05.2023 14:32:27
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.