Afty są to nadżerki, czyli ubytki w błonie śluzowej, na tkankach miękkich jamy ustnej (najczęściej na wewnętrznej stronie policzka, wargach lub powierzchni języka). Afty na ustach często powstają po uszkodzeniu mechanicznym np. przez aparat ortodontyczny. Produkty wspomagające leczenie aft dostępne są bez recepty. Najczęściej występują w postaci maści lub żelu, ze względu na łatwą aplikację. Dostępne są również preparaty w postaci płynu lub aerozolu.
Spis treści
Preparaty na afty tworzące barierę ochronną
Leki na afty wspomagające regeneracje tkanek
Produkty na afty działające antyseptycznie i przeciwzapalnie
Leki na afty miejscowo znieczulające
Preparaty na afty tworzące barierę ochronną
Afty często powodują nieprzyjemne uczucie pieczenia podczas spożywania pokarmów czy mówienia. Ulgę w tym przypadku przyniosą preparaty w postaci żelu zawierające w swoim składzie polimery (np. poliwinylopirolidon (PVP)), które tworzą na powierzchni nadżerki warstwę ochronną, oddzielającą aftę od zewnętrznych czynników drażniących, przez co zapewniają odpowiednie środowisko do leczenia i regeneracji błony śluzowej jamy ustnej. Poprzez stworzenie bariery mechanicznej wokół afty, preparat łagodzi dolegliwości bólowe. Żele często zawierają dodatkowe substancje, np. dekspantenol, kwas hialuronowy lub aloes, wspomagające regeneracje błon śluzowych czy też nanokoloid srebra, który działa antybakteryjnie, łagodząc objawy zapalenia.
Wszystkie te produkty nakłada się punktowo, cienką warstwą na osuszone gazikiem afty za pomocą czystego suchego palca lub gazika. Aplikacje należy powtarzać 3-4 razy dziennie do momentu wygojenia się afty.
Leki na afty wspomagające regeneracje tkanek
W przypadku trudno gojących się ran, gdy długo zmagamy się z problemem aft, skuteczny jest bezbiałkowy dializat z krwi cieląt, który przyspieszy gojenie nadżerek. Preparaty z tym składem wpływają na odnowę uszkodzonych tkanek i pobudzają proces regeneracji komórek. Wspomagają działanie naprawcze poprzez pobudzenie procesów metabolicznych w komórkach. Dzięki temu do komórek dostarczana jest większa ilość energii i regeneracja uszkodzeń następuje szybciej.
Preparaty należy nakładać cienką warstwą na chorobowo zmienione miejsca 3-5 razy na dobę, ostatnią aplikację zastosować bezpośrednio przed snem. Po zastosowaniu preparatu nie należy dotykać miejsca aplikacji językiem ani pić i spożywać pokarmów przez co najmniej pół godziny. Bezbiałkowy dializat z krwi cieląt należy stosować aż do ustąpienia objawów.
Produkty na afty działające antyseptycznie i przeciwzapalnie
W przypadku dużych, głębokich owrzodzeń w jamie ustnej, warto zastosować produkt przeciwzapalny, który pomoże zahamować rozwój stanu zapalnego i przyspieszy proces gojenia. Odkażająco na nadżerki w jamie ustnej skutecznie działa np. tetraboran sodu (boraks). Występuje w postaci roztworu stosowanego w jamie ustnej. Ma działanie antyseptyczne i przeciwgrzybicze. Dodatkowo wykazuje działanie ściągające, co poprzez uczucie osuszenia afty powoduje zmniejszenie dolegliwości bólowych. Preparaty w postaci roztworu należy zaaplikować na wacik, a następnie pędzlować chorobowo zmienione miejsca kilka razy na dobę. U dzieci poniżej 1 roku życia stosować maksymalnie do 5 dni. U osób dorosłych czas leczenia wynosi od 3 do 10 dni.
Przeciwzapalnie i odkażająco działają również substancje wyizolowane z roślin, takich jak tarczyca baikalska czy też z szałwii lekarskiej. Składniki preparatów zmniejszają obrzęk oraz przyspieszają regeneracje śluzówki. Żele nakłada się punktowo na afty kilka razy na dobę.
Takie właściwości wykazują również ziołowe roztwory do płukania jamy ustnej, które warto stosować, by zapobiegać nawrotom aft. Zawierają etanolowe wyciągi roślinne. Preparaty występują w postaci koncentratu do sporządzenia roztworu z wodą według dołączonej do opakowania miarki. Pomocne będzie również płukanie jamy ustnej i gardła za pomocą naparu z szałwii czy kory dębu. Należy płukać nimi jamę ustną, nie połykając ich, 2 razy na dobę w okresie występowania aft.
Środkiem odkażającym skutecznym w leczeniu nadżerek w jamie ustnej jest również dichlorowodorek oktenidyny. Wykazuje działanie bakteriobójcze i grzybobójcze. Preparatem należy nasączyć wacik, a następnie przyłożyć go do afty i potrzymać na niej nasączony wacik przez około minutę. Taki zabieg należy stosować trzy razy dziennie do ustąpienia objawów.
Leki na afty miejscowo znieczulające
W przypadku dużego dyskomfortu i uczucia bólu ze względu na obecność aft, skuteczne będą preparaty znieczulające. Mogą zawierać w swoim składzie np. salicylan choliny, który będzie uśmierzał ból i działał dodatkowo przeciwzapalnie. Żel nakładamy cienką warstwą na uszkodzone miejsca. Preparat z salicylanem choliny można stosować w sposób ciągły do 2 tygodni.
Znieczulająco będzie działał również chlorowodorek lidokainy. Preparat z takim składem można stosować co 1-2 godziny, aplikując substancje maksymalnie 8 razy na dobę. Nie należy stosować dłużej niż przez 5 kolejnych dni.
Należy pamiętać, że wszystkie produkty stosowane w leczeniu aft nakłada się punktowo, cienką warstwą na osuszone gazikiem afty za pomocą czystego palca lub gazika (żele, maści, płyny) lub bezpośrednio z opakowania w przypadku aerozoli. Po zastosowaniu preparatów nie należy dotykać miejsca aplikacji językiem ani pić i spożywać pokarmów przez co najmniej pół godziny, żeby produkt miał możliwość zadziałać i pozostać na chorobowo zmienionym miejscu.
2023-04-10
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 10.04.2023 13:50:52
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.