Morsowanie - korzyści zdrowotne i zagrożenia

udostępnij:

Morsowanie, czyli zanurzanie się w bardzo zimnej wodzie, cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Czy obecna moda na morsowanie jest tylko nową formą aktywności, czy może przynosić również dodatkowe korzyści zdrowotne? W jaki sposób morsowanie może pozytywnie wpływać na nasze zdrowie, czy jest bezpieczne i przede wszystkim - jak morsować?

Spis treści

O co chodzi w morsowaniu?

Czy morsowanie jest zdrowe? Zalety morsowania

Czy morsowanie wzmacnia odporność?

Czy morsowanie jest bezpieczne?

Kto nie powinien morsować?

Jak morsować z głową?

“Morsowałem!” Czy stanie się najpopularniejszym hasłem tej zimy?

O co chodzi w morsowaniu?

Morsowanie polega na krótkotrwałej kąpieli lub zanurzeniu w zimnej wodzie jeziora, rzeki czy morza. Najwięcej o morsowaniu słyszymy w sezonie zimowym, jednak w innych porach roku może być również praktykowane. O morsowaniu mówimy, gdy temperatura wody wynosi mniej niż 15°C. Ze względu na to, że pojęcie “zimnej wody” jest dość względne, dla potrzeb morsowania uznaje się, że temperatura poniżej 15°C jest wodą zimną, a poniżej 4°C - lodowatą.

Miłośnicy sportów ekstremalnych podejmują się również pływania zimą na różne odległości, jednak większość fanów morsowania decyduje się po prostu na spędzenie kilku minut w zimnej wodzie. Głowa, szyja, ramiona oraz dystalne części naszego ciała (palce u rąk i stóp) są najbardziej narażone na szybką utratę energii cieplnej, dlatego głowa i ręce utrzymywane są nad powierzchnią wody.

Obejrzyj film i posłuchaj rad od ratownika medycznego!

Czy morsowanie jest zdrowe? Zalety morsowania

Skoro morsowanie jest coraz bardziej popularne, wielu z nas zastanawia się nad tym, czy daje faktycznie pozytywne rezultaty. Media donoszą zarówno o zagrożeniach, takich jak odmrożenia i utonięcia, jak i o pozytywnych skutkach zimnych kąpieli.

Krótkotrwałe narażenie na kontakt z zimną wodą może mieć pozytywny wpływ na profil lipidowy i obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, co m.in. chroni przed rozwojem chorób serca. Dodatkowo pojawiają się sugestie, że morsowanie może mieć pozytywny wpływ na działanie insuliny, czyli hormonu odpowiadającego za utrzymywanie prawidłowego poziomu cukru we krwi. Uważa się, że zimna kąpiel uwrażliwia tkanki na wydzieloną insulinę, zmniejsza insulinooporność, co pomaga osiągać pozytywne efekty w prewencji i terapii zaburzeń metabolicznych.

Czy morsowanie wzmacnia odporność?

W okresie jesienno-zimowym najczęściej liczymy na poprawę odporności. Istnieją dowody na to, że fani takich aktywności mogą być bardziej odporni na niektóre choroby i infekcje górnych dróg oddechowych. W niektórych badaniach uczestnikom wykonywano nawet badania krwi, które wykazywały zwiększone poziomy leukocytów, czyli komórek chroniących organizm przed rozwojem infekcji.

Gdy mówimy o zaletach kąpieli w zimnej wodzie warto pamiętać o tym, że na morsowanie decydują się bardzo często osoby, które mimo wszystko są jeszcze w inny sposób aktywne fizycznie - co oczywiście wpływa na ich ogólnie dobry stan zdrowia. W takich przypadkach bardzo trudno o jednoznaczne wnioski sugerujące pozytywny wpływ na stan zdrowia każdego z nas.

Czy morsowanie jest bezpieczne?

Skoro mamy tak wiele doniesień o pozytywnym wpływie “zimowych kąpieli”, to czy morsowanie może być szkodliwe? Takie wnioski również pojawiają się w wynikach badań. Powtarzająca się ekspozycja na zimną wodę bez wystarczającej regeneracji organizmu może doprowadzić do wręcz odwrotnego efektu - większej zapadalności na typowe infekcje górnych dróg oddechowych.

Częste pływanie lub długotrwałe zanurzenie w zimnej wodzie może skutkować zaburzeniami w dobowych wahaniach stężenia kortyzolu, tzw. “hormonu stresu”. Przedłużający się stres związany z przewlekłą ekspozycją na zimno może przyczyniać się do rozregulowania prawidłowego cyklu dobowego wydzielania kortyzolu, a przez to do tłumienia odpowiedzi immunologicznej. Oznacza to, że nasz organizm w wyniku osłabienia może reagować później i słabiej na atakujące go wirusy i bakterie.

Kto nie powinien morsować?

Przed rozpoczęciem morsowania warto skonsultować się z lekarzem i omówić zagrożenia, które mogą pojawić się z racji naszych chorób przewlekłych oraz ewentualne korzyści takiej aktywności.

Powinny o tym szczególnie pamiętać osoby z:

Nie powinny morsować osoby z gorączką, zaostrzeniami chorób przewlekłych czy kobiety w ciąży. Warto do morsowania podchodzić z rozwagą, ponieważ w skrajnych sytuacjach może nam również grozić hipotermia, czyli obniżenie temperatury naszego ciała zagrażające zdrowiu i życiu. Warto również brać pod uwagę, że zagrożenia morsowania mogą dotyczyć także osób, które wydają się zdrowe, a mają np. niezdiagnozowane choroby serca czy płuc.

Jak morsować z głową?

  1. Jeśli wiesz, że jesteś osobą wrażliwą na zimno, wcale nie musisz rozpoczynać morsowania zimą. Można rozpocząć regularne oswajanie się z zimną wodą późnym latem czy jesienią.

  2. Nie wybieraj się na morsowanie samotnie. Jeśli chcesz zacząć morsować, zdecyduj się na to pod nadzorem doświadczonej osoby i w większej grupie. Zwłaszcza, gdy nie wiesz, jak zareagujesz na szok termiczny.

  3. Jak długo morsować? Nie musisz zanurzać się do określonej głębokości i spędzać tyle czasu w wodzie, co inni morsujący. Nie porównuj się i stopniowo dostosuj do sytuacji. Morsowanie zwykle polega na wejściu do wody tylko na kilka minut.

  4. Gdy pojawi się drżenie ciała lub poczujesz się osłabiony, zamroczony - od razu wyjdź z wody. Początkowy szok i utrata kontroli oddechu w wyniku adaptacji związanych z zimną wodą to moment, w którym jesteśmy najbardziej narażeni na utratę kontroli nad sytuacją i możliwość utonięcia. Dlatego ważne jest stopniowe dostosowywanie się do temperatury.

  5. Ramiona, głowa i szyja są szczególnie wrażliwe na utratę ciepła m.in. ze względu na powierzchowne umiejscowienie naczyń krwionośnych. Dlatego często ręce trzyma się w górze i nie zanurza głowy i szyi. Wiele osób, które morsują, oprócz stroju kąpielowego używa też ciepłej czapki oraz butów i rękawiczek wykonanych np. z neoprenu, które ograniczają wychłodzenie organizmu.

  6. Nie wchodź do wody po zażyciu środków odurzających (np. alkohol)!

  7. Morsowanie powinno być zaplanowane. Przygotuj torbę, w której od razu po wyjściu z wody będzie czekał na ciebie suchy ręcznik i luźne, ciepłe ubrania. Możesz również zabrać ciepły (nie gorący) napój, np. herbatę.

“Morsowałem!” Czy stanie się najpopularniejszym hasłem tej zimy?

Regularne morsowanie przez osoby, które cieszą się dobrym stanem zdrowia i są aktywne fizycznie, może przynosić pewne korzyści zdrowotne. Kluczowa jest rozwaga i stopniowe dostosowywanie się do niższych temperatur. Z drugiej strony nieumiejętne morsowanie może grozić zaostrzeniami chorób sercowo-naczyniowych, większym ryzykiem infekcji górnych dróg oddechowych, odmrożeniami, ryzykiem utonięcia, a nawet niebezpieczną dla zdrowia i życia hipotermią. Dlatego decyzję o morsowaniu warto przemyśleć na zasadzie ewentualnych korzyści, jakie może przynieść i potencjalnych zagrożeń.

Żródło: Knechtle B., Waśkiewicz Z., Sousa C. V. Cold Water Swimming-Benefits and Risks: A Narrative Review. Int J Environ Res Public Health. 2020, 17(23)8984.

Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.

Inne artykuły na blogu

;