Utrzymuje się pozytywny trend dobrej dostępności leków na receptę, a lista braków skróciła się do 18 pozycji. Nie uwzględnia ona jednak produktów sezonowych, a do tych zaliczają się najbardziej obecnie poszukiwane szczepionki przeciwko grypie. Znalazła się na niej natomiast szczepionka przeciwko pneumokokom, która w warunkach zagrożenia koronawirusem jest również rekordowo popularna. Dobrą wiadomością jest, że dzięki importowi interwencyjnemu z raportu zniknął preparat na nadciśnienie Nitrendypina Egis, który był najważniejszym z deficytów w sierpniu.
Nasz raport uwzględnia niesezonowe leki na receptę, których dostępność w aptekach spadła co najmniej o połowę i nie mają łatwo dostępnych zamienników. Liczba takich braków wynosi obecnie 18, co jest rekordowo niskim wynikiem od momentu, kiedy prowadzimy monitoring.
Liczba brakujących leków w raportach z ostatnich 16 miesięcy
Źródło: GdziePoLek
Szczepionki przeciwko grypie - jako produkty sezonowe - nie są wciągane na listę braków, ponieważ to naturalne, że po sezonie znikają z aptek. Jednak w tym roku zainteresowanie nimi jest olbrzymie, dlatego przeznaczamy im oddzielną sekcję. Warto natomiast zauważyć, że na listę braków trafiła - do niedawna dobrze dostępna - szczepionka przeciwko pneumokokom.
Poprawa dostępności nitrendypiny dla pacjentów z nadciśnieniem
W sierpniu najbardziej poszukiwanym przez pacjentów lekiem deficytowym była Nitrendypina Egis, preparat stosowany w nadciśnieniu (więcej: Leki, które zniknęły z aptek, sierpień 2020).
Dzięki importowi interwencyjnemu nitrendypiny z Czech pod nazwą handlową Nitresan w dawkach 10 mg i 20 mg, możliwe było wykreślenie tej pozycji z listy braków (więcej: Import interwencyjny - jakie leki sprowadzane są z zagranicy?).
Ogromne zainteresowanie szczepionkami przeciwko grypie
Rok temu szczepionki przeciwko grypie również wzbudzały zainteresowanie mediów, ponieważ opóźniały się ich dostawy. Apteki przyjęły więc na stan sporą ich ilość, gdy produkt w końcu stał się dostępny.
Jednak popyt ze strony pacjentów wygasł i nie zwiększył się nawet po wybuchu epidemii w marcu. W rezultacie apteki zostały z niesprzedanym produktem. W sierpniu, ostatnim miesiącu ważności szczepionek z poprzedniego sezonu, na stanie miało je ciągle około 50% aptek zintegrowanych z GdziePoLek. Według ministerstwa ostatecznie około 100 tysięcy dawek musiało zostać poddanych utylizacji.
Tej jesieni jednak zainteresowanie pacjentów szczepieniami jest rekordowe. Mimo zapewnień resortu, że każdy zainteresowany będzie w stanie zaszczepić się przed początkiem sezonu zachorowań, obserwując jak błyskawicznie rozchodzą się kolejne dostawy, wydaje się to coraz mniej prawdopodobne.
Minister Zdrowia podjął decyzję o zabezpieczeniu dostępu do bezpłatnej szczepionki dla personelu medycznego. Z jednej strony zmniejszy to presję tej grupy, aby kupić szczepionkę w aptece. Jednak z drugiej strony nie jest pewne, czy dedykowana na ten cel ilość dawek nie pochodzi z ogólnego limitu na Polskę, zmniejszając jeszcze dostępność dla pacjentów.Sytuacja jest tak napięta, iż ministerstwo wprowadziło reglamentację, tak aby każdy pacjent (za wyjątkiem dzieci) mógł kupić tylko jedną dawkę. Szczepionki przeciwko grypie znalazły się także na liście leków zagrożonych brakiem dostępności (czytaj więcej: Jakich leków może zabraknąć w Polsce (wrzesień 2020)?).
Niektórzy pacjenci zaczęli interesować się możliwością zakupu szczepionki za granicą, gdzie sytuacja jest dużo lepsza (czytaj więcej: Szczepionka na grypę w aptece od ręki? Tak, ale nie w Polsce). Nie dla każdego jednak taka opcja wchodzi w grę. Kiedy zatem można spodziewać się kolejnych dostaw? VaxigripTetra ma trafić do aptek ponownie w połowie października, a następna partia Influvac Tetra - w ostatnim tygodniu października. Fluarix Tetra natomiast ma się pojawić w aptekach w listopadzie. Szczepionka donosowa Fluenz Tetra trafiła do aptek 30 września, a 1 października lek miało 13% aptek współpracujących z GdziePoLek. Szybko jednak liczba zatowarowanych placówek zaczęła spadać i obecnie jest to około 4% aptek.
Brak szczepionki przeciwko pneumokokom
Planowane dostawy szczepionki Prevenar 13 uodparniającej przeciwko pneumokokom zaplanowane były na drugą połowę września. Pomiędzy 17 a 20 września odnotowaliśmy wzrost dostępności w aptekach zintegrowanych z portalem. Jeszcze 21 września około 24% placówek deklarowało posiadanie na stanie szczepionki (dla porównania w lipcu było to aż 40%). Preparat jednak szybko się sprzedał i na dzień opracowania raportu jedynie 3% aptek miało go jeszcze na stanie.
Pneumokoki to bakterie, które zostały wyizolowane od pacjentów z zapaleniem płuc - stąd też ich nazwa. Na ciężki przebieg infekcji (tak zwaną inwazyjną chorobę pneumokokową) szczególnie narażone są dzieci i osoby starsze.
Szczepionka przeciwko pneumokokom nie chroni bezpośrednio przed chorobą COVID-19. Uważa się jednak, że każda interwencja zmniejszająca ryzyko chorób dróg oddechowych może być w dobie epidemii koronawirusa korzystna. Sądzi się ponadto, że koronawirus może torować drogę pneukokokom, co u osób z grupy ryzyka może mieć dramatyczne konsekwencje. Obecnie szczepionka przeciwko pneumokokom podawana jest dzieciom w ramach programu szczepień ochronnych jako obowiązkowa. W przypadku dorosłych jest ona natomiast zalecana.
Warto zauważyć, że w pierwszych dniach października do aptek powróciła - długo nieobecna - szczepionka polisacharydowa przeciwko pneumokokom - Pneumovax 23.
Aktualna lista braków
Obecna lista braków liczy 18 pozycji. Na liście debiutuje 6 produktów.
Lista brakujących leków na październik 2020
Żródło: GdziePoLek
Biorąc pod uwagę zainteresowanie pacjentów, najbardziej poszukiwanym produktem na liście jest szczepionka przeciwko pneumokokom Prevenar 13 oraz preparat Asamax, stosowany w leczeniu zapalenia jelita grubego.Najbardziej wyczekiwane leki
W rankingu produktów według liczby osób, które od sierpnia zapisały się na powiadomienia o nowych informacjach, królują szczepionki przeciwko grypie i pneumokokom.
Potwierdzają to też pytania pacjentów kierowane poprzez forum Zapytaj Farmaceutę.
- Mam receptę od 13 września i w żadnej aptece nie mogę kupić szczepionki. Czy recepta ma mnie chronić przed grypą? Szczepię się co roku od 20 lat.
- Jestem z Gdańska, mamy z mężem po 70 lat i choroby współistniejące. Szczepimy się 10 lat i teraz mamy problem. Gdzie dostaniemy Vaxigrip lub inną szczepionkę?
- Od miesiąca chodzę po aptekach i poszukuję szczepionki przeciw grypie, nigdzie nie mogę zrealizować recepty której już się kończy termin. Mam 65 lat, czy jest jakakolwiek nadzieja, że będę mógł kupić w tym roku tę szczepionkę?
Leki według liczby osób zapisanych na powiadomienia od 1 sierpnia
Źródło: GdziePoLek
Wiele osób zapisywało się też na powiadomienia dotyczące dostępności Nitrendypiny Egis i jej sprowadzanego interwencyjnie zamiennika (Nitresan), który jednak nie wszędzie aktualnie jest dostępny.
Duża liczba pacjentów oczekiwała także na informacje o preparacie Osteogenon, który zawierając kompleks organicznej macierzy kostnej wskazany jest w zaburzeniach struktury kości oraz gospodarki wapniowo-fosforanowej. Po okresie całkowitego braku dostępności lek zaczął powracać do aptek i aktualnie ok. 38% aptek posiada go na stanie.
Nowe produkty na liście
Asamax – na liście znalazł się ponownie lek w dawce 500 mg. Deficytowa jest także dawka 250 mg. Asamax zawiera mesalazynę, która wywiera bezpośrednie działanie przeciwzapalne w obrębie przewodu pokarmowego. Preparat stosuje się we wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego oraz w chorobie Crohna w obrębie okrężnicy. Zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego Asamaxu: „miejscowo działające preparaty zawierające mesalazynę różnią się farmakokinetyką i nie należy ich stosować zamiennie”. Wynika to z doboru substancji pomocniczych (Eudragit S, L, etyloceluloza), które odpowiadają za uwalnianie leku.Bisacodyl - w aptekach brakuje czopków doodbytniczych, które mają szybkie działanie przeczyszczające. Preparat może być stosowany w krótkotrwałym leczeniu objawów zaparć u pacjentów starszych lub obłożnie chorych, ale również w ramach przygotowania do badań diagnostycznych, zabiegów chirurgicznych i położniczych oraz w okresie okołooperacyjnym.
Oprymea - to lek z pramipeksolem w postaci o przedłużonym uwalnianiu, posiadający wskazania w terapii choroby Parkinsona. Brakuje dawki 1,05 mg. Produkt nie ma dostępnego w obrocie zamiennika.
Peritol - jedyny lek cyproheptadyną, substancją o działaniu przeciwalergicznym. Oprócz terapii uczuleń, szczególnie z objawami świądu, znajduje zastosowania także w migrenach oraz u pacjentów z anoreksją. Podmiot odpowiedzialny za dopuszczenie do obrotu leku Peritol - firma Egis, zgłosił do Urzędu Rejestracji wniosek o tymczasowe wstrzymanie leku w obrocie z uwagi na problemy z produkcją do dnia 23 października. Na ten moment data powrotu leku do aptek nie jest znana. Nie jest dostępny także Peritol w postaci syropu.
Prevenar 13 - szczepionka polisacharydowa przeciw pneumokokom, chroniąca przed 13 serotypami bakterii. Chroni przed chorobą inwazyjną i zapaleniem płuc wywoływanym przez bakterie Streptococcus pneumoniae. U dzieci służy także czynnemu uodpornieniu przeciwko ostremu zapalenia ucha środkowego wywoływanego przez te bakterie.
Tetralysal - zawiera antybiotyk limecyklinę, która znajduje zastosowanie w terapii trądziku. Oprócz aktywności przeciwbakteryjnej substancja wywiera także działanie przeciwzapalne. Spada dostępność dawki 150 mg. Dobrze dostępny jest wprawdzie Tetralysal w dawce 300 mg, jednak forma kapsułki uniemożliwia podział dawki.
Poprzednia lista
Z sierpniowej listy wykreśliliśmy 9 pozycji (więcej: Leki, które zniknęły z aptek, sierpień 2020). Najbardziej istotne z punktu widzenia pacjentów jest usunięcie z listy preparatu Nitrendypina Egis w obu dawkach. Lek nie wrócił do aptek i data wznowienia dostępności nie jest znana, jednak chorzy mogą zaopatrywać się w lek Nitresan z tą samą substancją czynną.
Poprawiła się znacząco dostępność leku Adadut na prostatę, kropli ocznych Betoptic S stosowanych w jaskrze, szczepionki doustnej Luivac oraz leku Neurol SR 0,5 mg stosowanego w zaburzeniach lękowych. Do aptek powrócił także lek Pronoran stosowany przez pacjentów z chorobą Parkinsona oraz antybiotyk Syntarpen.
Lista braków z sierpnia 2020 z naniesionymi zmianami w sierpniu
Źródło: GdziePoLek
Do aptek trafiły także dostawy preparatu Dexilant w dawce 30 mg, ale dostępność ponownie spada, więc nie mogliśmy jeszcze usunąć go z listy.
Koniec dystrybucji leku wziewnego i plastrów hormonalnych
Na zakończenie warto wspomnieć, że na przygotowywanej przez nas liście deficytów nie znalazły się dwa produkty pomimo spełniania kryteriów spadku dostępności. Mamy informację, iż dystrybucja leku Onbrez Breezhaler w Polsce (w obu dawkach) została zakończona i na rynek polski nie będzie już nowych dostaw. Lek zawiera indakaterol i wskazany jest w podtrzymując ym leczeniu rozszerzając ym oskrzela u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP).
Podobnie spadek dostępności plastrów Oesclim 25 i Oesclim 50 jest trwały. Produkcja została zakończona, wytwórca nie przewiduje już kolejnych dostaw, a lek został na stałe wycofany z oferty. Oesclim zawiera estradiol identyczny z produkowanym naturalnie w organizmie kobiety. Preparat zlecany był w ramach hormonalnej terapii zastępczej.
Prawa autorskie
Dozwolone kopiowanie ilustracji autorstwa GdziePoLek na własną stronę, pod warunkiem umieszczenia aktywnego linku do źródła. Kopiowanie całości lub większości tekstu nie jest dozwolone.