Ból i stan zapalny prącia oraz pieczenie przy oddawaniu moczu to jedne z objawów stulejki. Czym jest stulejka? Kiedy udać się do lekarza? Czy stulejka występuje tylko u dorosłych mężczyzn, a może dotyczy również dzieci? Na te i inne pytania odpowiada Agata Mikołajczyk, doświadczona pielęgniarka oddziału urologii.
Stulejka to jedno ze schorzeń, które dotyczy męskich narządów rozrodczych. O stulejce mówimy, gdy ujście napletka ulega zwężeniu na skutek m.in. przewlekłego stanu zapalnego lub uszkodzenia prącia. Powstała blizna lub zwłóknienie tkanki uniemożliwia wówczas odsłonięcie żołędzi członka. Taki stan może powodować np. ból podczas stosunku czy oddawania moczu, problemy z erekcją, nawracające zakażenia układu moczowego, a nawet bezmocz.
O stulejce, zapobieganiu, rozpoznaniu i leczeniu rozmawiamy z pielęgniarką Oddziału Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej Szpitala im. Mikołaja Kopernika w Łodzi - Agatą Mikołajczyk.
mgr farm. Angelika Talar-Śpionek: Pani Agato, stulejka to dość kontrowersyjny temat, poruszany często na forach i podczas rozmów wśród mam małych chłopców. Czy stulejka rzeczywiście dotyczy dzieci, a może jest to raczej problem dorosłych mężczyzn?
Pielęgniarka Oddziału Urologii Agata Mikołajczyk: Rzeczywiście temat stulejki budzi postrach wśród młodych mam. Może dlatego, iż większości kojarzy się z koniecznością wykonania zabiegu chirurgicznego, bólem i trudną rekonwalescencją. Nic bardziej mylnego! U chłopców do 3 roku życia nieodprowadzalny napletek jest stanem fizjologicznym. Nie oznacza to jednak, iż prącie w tym i dalszym okresie nie wymaga zastosowania specjalnych środków higieny oraz odpowiedniej pielęgnacji.
Jak więc należy pielęgnować narządy rozrodcze u małych chłopców, aby nie doszło do stulejki?
Już od pierwszych dni życia, prącie należy myć wodą z dodatkiem delikatnych środków myjących (np. Emolium, Ziajka płyn do kąpieli, Oilatum). U kilkumiesięcznych chłopców można delikatnie odciągać napletek podczas kąpieli, trzeba to jednak robić z wyczuciem, do pierwszego oporu, nic na siłę. Jeśli za którymś razem zobaczymy, że napletek się delikatnie odkleja, po kąpieli należy natłuścić to miejsce maścią lub kremem (np. Linomag, Bepanthen baby, Maść cholesterolowa). Po umyciu napletek trzeba koniecznie naciągnąć z powrotem na żołądź prącia.
Co powinno nas niepokoić i kiedy udać się z dzieckiem do lekarza?
Jeżeli pomimo odpowiedniej pielęgnacji napletek nadal nie będzie się odklejał, nie warto od razu panikować. Wszystko jest kwestią osobniczą. Czasami napletek można ściągnąć dopiero u 7-letnich chłopców i to też nie powinno nas niepokoić. Warto natomiast poprosić o poradę lekarza pediatrę, który zna dziecko. Specjalista może zalecić konsultację z chirurgiem dziecięcym. Nie oznacza to jednak od razu operacji.
Jakie są metody leczenia nieodprowadzalnego napletka u chłopców?
Pediatra lub chirurg może przepisać maść sterydową (np. Beloderm), która dostępna jest wyłącznie na receptę. Stosowana 1-2 razy dziennie przez okres około miesiąca, spowoduje ścieńczenie skóry i uelastycznienie napletka. W ok. 80% przypadków takie postępowanie jest wystarczające. W bardzo nielicznych sytuacjach, nieodprowadzalny napletek, któremu towarzyszą objawy, takie jak m.in. stan zapalny, ból przy oddawaniu moczu czy nawracające zakażenia układu moczowego, konieczna jest ingerencja chirurgiczna.
Skoro pielęgnacja prącia oraz odpowiednie rozpoznanie i leczenie wdrażane jest już w dzieciństwie, dlaczego stulejka pojawia się u dorosłych mężczyzn?
Tak jak wcześniej wspomniałam, stulejka to stan patologiczny. U dzieci nie mówimy o typowej stulejce, gdyż nieodprowadzalny napletek występuje średnio u 50% chłopców do 3 roku życia i u ok. 90% chłopców dopiero po około 4 roku życia jest w części lub całkowicie odprowadzalny. Jeśli chodzi o dorosłych mężczyzn, stulejkę obserwuje się zwłaszcza u mężczyzn w starszym wieku. Do poradni urologicznej z problemem stulejki zgłasza się średnio 4-5 mężczyzn tygodniowo. Zazwyczaj przyczyną jej powstania są nieprawidłowe nawyki higieniczne, przebyte urazy lub stany zapalne napletka, żołędzi lub cewki moczowej. Stulejka jest także bardzo często obserwowana jako jedno z powikłań cukrzycy.
Mechanizm jest prosty: powstałe zwężenie utrudnia odprowadzenie napletka dodatkowo powodując ból. Uniemożliwia to dokładne umycie tej okolicy, co w dalszej konsekwencji prowadzi do wystąpienia stanu zapalnego, napletek pęka, następnie bliznowacieje i traci swoją elastyczność. Po jakimś czasie jest już nieodprowadzalny i objawia się jako stulejka.
Czy rozpoznana stulejka u dorosłego mężczyzny zawsze kończy się operacją chirurgiczną?
Niestety tak. Stulejkę u dorosłych mężczyzn leczy się niemal zawsze chirurgicznie, wykonując zabieg nacinania napletka. Obrzezanie (całkowite usunięcie napletka) wykonywane jest częściej u dzieci, niż u dorosłych mężczyzn. U mężczyzn powyżej 20 roku życia często operuje się także wędzidełko, co ma na celu również przedłużenie długości prącia.
Jak wygląda operacja stulejki i okres rekonwalescencji?
Urolog wykonuje kilka drobnych nacięć, poszerzając w ten sposób ujście napletka lub jeśli to konieczne - usuwa cały napletek (wykonuje obrzezanie). Zabieg jest krótki (trwa około 30 minut), wykonywany w znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu pacjent może wrócić do domu jeszcze tego samego dnia.
Po zabiegu mężczyzna musi oszczędzać się przez około 2 tygodnie, wymagana jest zmiana opatrunków, a w razie wystąpienia niepokojących objawów, takich jak np. ból, krwawienia, problemy z oddawaniem moczu czy gorączka, kontakt z lekarzem przeprowadzającym zabieg. Do 4 tygodni po zabiegu pacjent powinien unikać współżycia. Czasami konieczna jest również antybiotykoterapia w celu zapobiegania nadkażeniom bakteryjnym, jednak o takim postępowaniu zawsze musi zadecydować lekarz.
Czy raz wyleczona stulejka może nawracać?
Jeśli wykonano obrzezanie, stulejka nie nawróci, ponieważ nie ma już napletka, który mógłby przykleić się do żołędzi prącia. Jeżeli natomiast wykonano nacięcia, rana nie goiła się prawidłowo i pacjent nie chodził na wyznaczone wizyty kontrolne lub nie zadbał o odpowiednią higienę, napletek znów może stać się nieodprowadzalny i wymagać ponownej ingerencji chirurgicznej.
Jakie mogą być konsekwencje nieleczonej stulejki?
Nieleczona stulejka może znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie. Prowadzi m.in. do zaburzenia erekcji, problemów z oddawaniem moczu, bólu podczas stosunku i mikcji, zwiększa również ryzyko wystąpienia raka prącia. Ściąganie napletka na siłę sprzyja także powstaniu kolejnego schorzenia, jakim jest załupek, czyli krótko mówiąc stanu odwrotnego do stulejki. W tym przypadku dochodzi do obrzęku żołędzi, przez co ponowne naciągnięcie na nią napletka jest niemożliwe.
Pani Agato, czy ma Pani jakieś rady odnośnie prawidłowej higieny miejsc intymnych u mężczyzn?
Po pierwsze, od najmłodszych lat należy uczyć chłopców jak prawidłowo odciągać napletek i myć przestrzeń, w której zbiera się bród. Po wszelkich zabiegach higienicznych, napletek zawsze musi być naciągnięty z powrotem na żołądź prącia. Każde niepokojące objawy należy skonsultować z lekarzem i nie zwlekać z wizytą u urologa, gdy coś nas niepokoi.
Bardzo dziękuję za rozmowę!
redaktor: Agnieszka Soroko, mgr farm.
ostatnia zmiana: 01.04.2021 00:00:00
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.