Skurcze nóg - jak radzić sobie ze skurczami łydek?

Spis treści

Czym są kurcze mięśni?

Przyczyny kurczów mięśni

Leczenie kurczów mięśni

Domowe metody walki ze skurczami mięśni

Kiedy zgłosić się do lekarza ze skurczami nóg?

Czym są kurcze mięśni?

Kurcze mięśni są nagłymi, mimowolnymi naprężeniami mięśni, występującymi głównie w obrębie ud i łydek. Mogą objawiać się również silnym wygięciem stopy i palców u stóp. Co ciekawe - dolegliwość często nazywana jest skurczami mięśni, co stanowi określenie prawidłowej i fizjologicznej czynności mięśnia.

Kurcze mięśni dzielą się na idiopatyczne – czyli takie, o nieznanej przyczynie, oraz kurcze towarzyszące schorzeniom przewlekłym. Częstotliwość kurczów znacznie zwiększa się po ukończeniu 50 roku życia, a na ich występowanie narażone są również kobiety w ciąży oraz sportowcy. Mimo, że wystąpienie kurczu i czas jego trwania ograniczają się do kilku minut – dolegliwość ta znacząco obniża komfort życia i wpływa na jakość naszego wypoczynku nocą.

Przyczyny kurczów mięśni

• Zaburzenia elektrolitowe – niedobór minerałów, takich jak magnez, potas, wapń czy żelazo. Może to być spowodowane przyjmowaniem leków moczopędnych (diuretyków) na nadciśnienie, leków przeczyszczających, czy np. furaginy (furazydyny) – popularnego leku stosowanego do leczenia niepowikłanych zakażeń dolnych dróg moczowych. Przyjmowanie wymienionych preparatów wiąże się ze zwiększonym wydalaniem wody z organizmu i tym samym – z utratą mikroelementów. Zaburzenia elektrolitowe mogą być też powodem mało zbilansowanej diety czy wzmożonego wysiłku fizycznego.

• Współistniejące choroby przewlekłe – cukrzyca, niewydolność żylna, choroby neurologiczne (np. choroba Parkinsona).

• Ciąża

• Używki – nadmiar kofeiny przyjmowanej z kawą czy napojami energetycznymi, skutkuje wypłukaniem minerałów z organizmu.

• Intensywny, długotrwały wysiłek lub podjęcie aktywności fizycznej po długiej przerwie – wówczas aktywizujemy partie ciała i mięśnie, które wcześniej nie były przez nas eksploatowane, stąd – zwłaszcza na początku jesteśmy narażeni na kurcze.

• Stres

• Siedzący tryb życia i nieprawidłowe pozycje wypoczynkowe – zakładanie nogi na nogę powoduje ucisk tkanek, zmniejsza ukrwienie nóg i przewodnictwo nerwowe.

Leczenie kurczów mięśni

• Lekami pierwszego wyboru są witaminy z grupy B – badania wykazały, że przyjmowanie witaminy B2 (np. Vitaminum B2 Teva), B6 (np. Vitaminum B6 Teva) oraz B12 (np. Witamina B12 Naturell) wpływa na zmniejszenie częstotliwości kurczów, prawdopodobnie przez wpływ na przewodnictwo nerwowe.

• Przy zapobieganiu kurczom mięśni, pomocna może się również okazać witamina E w dziennej dawce 800 jednostek (np. Vitaminum E 400 mg HASCO).

• Suplementacja magnezu w niwelowaniu kurczy, jest metodą szeroko rozpowszechnioną. Mimo tego, że brakuje jednoznacznych danych o skuteczności tej metody - samo przyjmowanie magnezu jest ogólnie bezpieczne dla pacjentów. Wśród preparatów z magnezem wyróżnić można np. Magne B6, Maglek B6, Magvit B6, Slow-Mag, Aspargin, Asmag. Organiczne związki magnezu (takie jak cytryniany, mleczany) i chlorki magnezu cieszą się zdecydowanie najlepszą przyswajalnością i wchłanialnością do organizmu. Warto mieć to na uwadze, stojąc przed wyborem dobrego preparatu z magnezem.

• Potas jest odpowiedzialny w organizmie za przewodnictwo nerwowo-mięśniowe. Jeśli nie dostarczamy go w diecie (wraz z bananami, pomidorami czy fasolą), można go suplementować. Potas w formie chlorku (obecny np. w preparacie Potazek) jest najlepiej przyswajalną formą tego pierwiastka, aczkolwiek słonawą w smaku – stąd część pacjentów wybiera inne preparaty, np. Asparaginian Extra, Potas Olimp.

• Leki flebotropowe, czyli usprawniające krążenie krwi. Ich stosowanie sprawdzi się zwłaszcza u osób, u których kurcze nóg wynikają z zaburzeń krążenia obwodowego. Do tej grupy, zaliczają się preparaty z diosminą (np. Diohespan max, Diosminex, DIH), dobesylanem wapnia (np. Dobenox, Rostil), hesperydyną (np. Cyclo 3 fort) czy rutozydem (np. Niverosin)

• Kwas alfaliponowy (np. Alanerv, Axolan, Thionerv600) jest zalecany do stosowania w przypadku kurczów u osób z neuropatią cukrzycową.

• Istnieją również preparaty na receptę, których stosowanie w konkretnych dawkach, może okazać się pomocne w niwelowaniu kurczów mięśni. Do tych substancji zaliczamy diltiazem, werapamil i difenhydraminę. Dowody świadczące o skuteczności takich terapii są dość słabe, dlatego preferowanym działaniem w niwelowaniu kurczów jest stosowanie preparatów dostępnych bez recepty lub działanie niefarmakologiczne.

Domowe metody walki ze skurczami mięśni

W przypadku nagłego kurczu, najlepiej zastosować rozciąganie mięśnia przy użyciu rollera lub po prostu – wykonać ćwiczenia rozciągające na tę partię, która została dotknięta kurczem. Ponadto, można skierować strumień gorącej wody na mięsień lub wykonać masaż kostkami lodu. Aby zapobiegać nawrotom kurczy, warto zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu (wypijać przynajmniej 2 litry płynów dziennie) oraz o regularną aktywność fizyczną. Może to być jogging, joga czy chociażby codziennie spacery. Warto również wziąć pod lupę i modyfikować swoje codzienne nawyki – wypijać mniejszą ilość kawy, jeśli jej nadużywamy, zrezygnować na jakiś czas z chodzenia w butach na obcasie, starać się siedzieć bez zakładania nogi na nogę oraz zapewnić sobie należytą dawkę wypoczynku.

Kiedy zgłosić się do lekarza ze skurczami nóg?

Zazwyczaj kurcze trwają krótko, ustępują samoistnie i nie wymagają interwencji lekarza. Jeśli jednak stają się one wyjątkowo uciążliwe, nawracają, mięśnie stają się osłabione, a skóra wokół nich jest zaczerwieniona lub zmieniona chorobowo – wówczas należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu. Zaleci on stosowne leczenie lub skieruje na fizjoterapię.